Dəniz ipəyi (İngiliscə: "Sea Silk") - Aralıq dənizi sahillərində yaşayan "Pinna nobilis" adlı iri molyuskadan alınan, dünya üzərindəki ən nadir və dəyərli tekstil materiallarından biri. Bu qeyri-adi material, minilliklər boyu eksklüziv parçaların yaradılmasında işlədilmişdir və hal-hazırda da dünyanın bir çox muzeylərində qorunur. Tərkibi və əldə edilməsi Dəniz ipəyi, "Pinna nobilis" molyuskasının ifraz etdiyi zərif liflər vasitəsilə yaradılır. Bu liflər molyuskanın qayalara yapışması üçün istifadə etdiyi "bysuss" adlı materialdan ibarətdir. Liflər çox incədir və olduqca yumşaq toxumaya malikdir. Bu proses aşağıdı kimi aparılır: 1. Molyuskalar toplandıqdan sonra onlardan bysuss çıxarılır. 2. Liflər yuyulur və ağardılır. 3. Hazırlanan liflər əl işləri vasitəsilə ipək şəklində toxunur. Tarix Dəniz ipəyinin istifadəsi minillikərlə öncəyə gedib çıxır. Aralıq dənizi regionunda, xüsusilə Sardiniya adasında, bu sənət hələ də qorunub saxlanır. Antik Roma və Misir mədəniyyətlərində də dəniz ipəyi həddən artıq qiymətli sayılırdı. Xüsusiyyətlər • Nadirlik: Dəniz ipəyi olduqca nadir və dəyərlidir, çünki onun istehsal prosesi çox çətindir. • Parıltı: Təbii parıltıya malikdir, işiqla əlaqədə olduqda ipək kimi parlaşır. • Dəyər: Tarix boyu krallar və zadəganlar tərəfindən istifadə olunmuşdur. Hazırki vəziyyət Dəniz ipəyinin istehsalı hal-hazırda çox nadirdir, çünki "Pinna nobilis" molyuskası mühafizə olunan növdəndir. Sardiniya və bir neçə digər Aralıq dənizi sahil ərazisində hələ də az miqdarda istehsal edilir. Maraqlı faktlar • Dəniz ipəyi suda çökmür və çox uzun ömürlüdür. • Hər bir lif əl ilə toxunduğundan, istehsal çox vaxt alır.

İstinadlar

https://hindmanauctions.com/new-noteworthy/extremely-rare-sea-silk-material-to-be-offered-by-hindman-auctions

https://www.theguardian.com/fashion/2019/nov/12/sea-silk-byssus-auction-textile-mollusks

https://en.wikipedia.org/wiki/Sea_silk

https://www.bbc.com/news/magazine-33691781

https://www.seasilkproject.com/

https://costume.mini.icom.museum/wp-content/uploads/sites/10/2018/12/Felicitas_Maeder_Toronto_article_PDF.pdf

https://muschelseide.ch/en/sea-silk-project/

https://www.simpleitaly.com/silk-from-the-sea-in-sardinia/

https://www.nmbs.ch/en/collections-research/research/forschung-biowissenschaft/muschelseide.html

https://www.mentalfloss.com/article/69654/untangling-secrets-sea-silk-ancient-mediterraneans-elusive-luxury-textile

Tarix : 28 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.