Scrum - Proqram təminatının inkişafında mürəkkəb layihələri idarə etmək və yüksək keyfiyyətli məhsulların səmərəli şəkildə çatdırılmasını təmin etmək üçün istifadə edilən məşhur Agile çərçivəsi. Mahiyyəti Bu yanaşma iterativ inkişaf, komanda işi, məsuliyyət və dəyişən layihə tələblərinə uyğunlaşma üzərində qurulmuşdur. Scrum sürətli inkişaf və çevikliyin əsas prioritet olduğu sahələrdə geniş şəkildə tətbiq olunur. Tarix Scrum ilk dəfə 1990-cı illərin əvvəllərində Ken Schwaber və Jeff Sutherland tərəfindən təqdim edilmişdir. Çərçivənin mənşəyi Hirotaka Takeuchi və Ikujiro Nonaka tərəfindən 1986-cı ildə nəşr olunan "The New New Product Development Game" adlı məqaləyə əsaslanır. Məqalədə yüksək performanslı komandalar rugby komandalarına bənzədilmişdir, bu da "Scrum" terminini ilhamlandırmışdır. 1995-ci ildə Schwaber və Sutherland Scrum-u OOPSLA (Object-Oriented Programming, Systems, Languages & Applications) konfransında rəsmi olaraq təqdim etdilər. O vaxtdan bəri, Scrum Agile layihə idarəetmə üçün ən çox istifadə edilən çərçivələrdən birinə çevrilmişdir. Scrum çərçivəsinin effektivliyini təmin edən bir sıra əsas konseptlər və rollar üzərində qurulmuşdur. Bunlara daxildir: 1. Scrum komandası: -Məhsul sahibi (Product Owner): Maraqlı tərəfləri təmsil edir və məhsul backlogunu prioritetləşdirərək komandanın maksimum dəyər çatdırmasını təmin edir. -Scrum master: Scrum prosesini asanlaşdırır, maneələri aradan qaldırır və Scrum prinsiplərinə riayət olunmasını təmin edir. -İnkişaf komandası (Development Team): Sprint sonunda təqdim edilə bilən məhsul inkrementini çatdırmaqdan məsul olan müxtəlif bacarıqlara malik peşəkarlar qrupu. 2. Artefaktlar: -Məhsul backlogu: Məhsul üçün xüsusiyyətlər, təkmilləşdirmələr, səhv düzəlişləri və digər tələblərin prioritetləşdirilmiş siyahısı. -Sprint backlogu: Sprint zamanı inkişaf üçün seçilmiş məhsul backlogunun alt dəsti və sprint məqsədinə nail olmaq üçün plan. -İnkrement: Sprint zamanı tamamlanmış bütün məhsul backlog maddələrinin cəmi, konkret irəliləyişi təmsil edir. 3. Tədbirlər: -Sprint: Adətən 1-4 həftə davam edən sabit uzunluqlu iterasiya, bu müddət ərzində Scrum komandası sprint məqsədinə nail olmağa çalışır. -Sprint planlaşdırması: Komandanın gələcək sprintdə nə çatdıra biləcəyini və bunu necə həyata keçirəcəyini müəyyən etdiyi görüş. -Gündəlik scrum: Komandanın sinxronlaşması və növbəti 24 saat üçün plan qurması üçün gündəlik qısa görüş (15 dəqiqə). -Sprint icmalı: Sprint sonunda inkrementin maraqlı tərəflərə nümayiş etdirildiyi və rəy toplandığı görüş. Sprint Retrospektivi: Sprint prosesinə nəzər salmaq və təkmilləşdirilməli sahələri müəyyən etmək üçün görüş. Scrum prosesi Məhsul Sahibinin məhsul backlogunu yaratması ilə başlayır. Sprint planlaşdırma zamanı komanda backlogdan sprint ərzində işlənəcək maddələri seçir. Sprint boyunca komanda gündəlik scrumlar keçirir, irəliləyişi izləyir və problemləri həll edir. Sprint sonunda inkrement icmal edilir və alınan rəylər məhsul backloguna daxil edilir. Dövr təkmilləşmə ilə davam edir. Üstünlükləri Əməkdaşlığın yaxşılaşdırılması: Açıq ünsiyyət və komanda işini təşviq edir. Çeviklik: Dəyişən prioritetlərə və tələblərə uyğunlaşır. Şəffaflıq: Mütəmadi yeniləmələr və icmallar irəliləyişi görməyi təmin edir. Daha sürətli çatdırılma: Iterativ sprintlər funksional inkrementlərin daha sürətli çatdırılmasını təmin edir. Çətinlikləri Disiplin tələb edir: Uğur üçün komandalar Scrum prinsiplərinə ciddi riayət etməlidir. Hər layihəyə uyğun deyil: Sabit həcmli və sərt vaxt qrafiki olan layihələr üçün effektiv olmaya bilər. Rol anlaşmazlığı: Rolların düzgün başa düşülməməsi effektivliyi poza bilər.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Scrum_(software_development)

https://www.geeksforgeeks.org/scrum-software-development/

https://www.scrum.org/resources/what-scrum-module

https://www.atlassian.com/agile/scrum

https://www.techtarget.com/searchsoftwarequality/definition/Scrum

https://www.nimblework.com/agile/scrum-methodology/

https://www.geeksforgeeks.org/what-is-scrum-in-software-engineering/

https://en.wikipedia.org/wiki/Agile_software_development

https://aws.amazon.com/what-is/scrum/

https://www.jetbrains.com/teamcity/enterprise/?source=google&medium=cpc&campaign=CIS_en_CIS_TeamCity_Search_RLSA&term=software%20build&content=512561022622&gad_source=1&gclid=Cj0KCQiAy8K8BhCZARIsAKJ8sfSIW3OAwZmmS7o1ldGapKqiqJaUobzCfrsi68edIWe9xZG0D9gDT6oaAsm5EALw_wcB

https://blog.stackademic.com/excelling-in-software-development-with-scrum-methodology-part-2-e2d0b29437ce

https://springtimesoft.co.nz/agile-software-development-scrum/

https://www.bairesdev.com/blog/scrum-development-methodology/

https://rocketloop.de/en/blog/agile-software-development-scrum/

Tarix : 23 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.