Saxta təmizləyici balıq (Aspidontus taeniatus) - Dişli blenni növü. Labroides dimidiatus (mavi zolaqlı təmizləyici wrasse) adlı təmizləyici balığın həm rəqsini, həm də görünüşünü təqlid edir. Təsvir Saxta təmizləyici balıq əsasən mərcan riflərinin kənarlarında, mavi zolaqlı təmizləyici wrasse (Labroides dimidiatus) balığının təmizləmə stansiyaları arasında yaşayır və adətən bir və ya bir neçə L. dimidiatus balığının yaxınlığında görünür. Cavan balıqların qara bədəni, mavi bel zolağı olur. Böyüdükcə eyni ölçüdəki təmizləyici wrasselərin rənglərinə uyğunlaşır. Saxta təmizləyici balığın daimi rəng naxışı qəbul edib-etmədiyi və ya qonşu təmizləyici wrasselərin görünüşünü təqlid etmək üçün rənglərini dəyişdirdiyi məlum deyil. Saxta təmizləyici balıq ilə onun modeli arasındakı əsas fərq ağızın yerləşməsidir. A. taeniatusun ağzı alt tərəfdə, L. dimidiatusun ağzı isə ön tərəfdədir. Bundan əlavə, saxta təmizləyici balığın üst çənəsində kiçik dişlər və aşağı çənəsindən çıxan iri köpək dişləri var ki, bunlar ağzının damında yerləşən yuvalara uyğunlaşır. Aldatma davranışı Saxta təmizləyici balıq, mavi zolaqlı təmizləyici wrasse balığının qeyri-adi "rəqsini" təqlid edərək quyruq üzgəcini yayır və arxa hissəsini yuxarı-aşağı hərəkət etdirir. Bununla, saxta təmizləyici balıq, L. dimidiatus kimi, müştəri balıqlarda eyni pozaları təqdim edir. Lakin bəzən, təmizləyici wrasse kimi ektoparazitlərlə qidalanmaq əvəzinə, saxta təmizləyici balıq müştəri balığın üzgəclərindən hissələr qoparmağa cəhd edir (və bəzən uğur qazanır). Bu, əsasən cavan müştəri balıqlarda baş verir və uğurla nəticələnir, çünki yetkin balıqların əvvəllər hücuma məruz qaldıqda saxta təmizləyici balıqdan qaçdığı və ya hətta ona hücum etdiyi müşahidə edilmişdir. Bundan əlavə, yetkin balıqların L. dimidiatus ilə A. taeniatus arasında fərq qoya bildiyi və beləliklə, ondan tamamilə qaçdığı göstərilmişdir. Təkamül əsası A. taeniatus, L. dimidiatus-un rəngini, morfologiyasını və üzmə üsulunu təqlid etsə də, saxta təmizləyici balıq ilk nəql ediləndən daha az tez-tez aldatma edir. A. taeniatus-un mədə tərkibi əsasən balıqların demersal yumurtaları və boru qurdlarının tentakullarından ibarətdir, balıq üzgəcləri və ya ektoparazitlər isə nisbətən kiçik bir hissəni təşkil edir – L. dimidiatus-un əsas mədə tərkibi. Bundan əlavə, A. taeniatus-un yaxından müşahidəsi göstərir ki, onlar təxminən 20% hallarda müştəri balıqlara hücum edirlər. Saxta təmizləyici balığın təqlidinin əsas səbəbi, müştəri balıqların ətini yemək deyil, L. dimidiatus-a ov olmayan balıqlar tərəfindən ovlanmaqdan qaçmaqdır. Aqressiv təqlid adətən təqlid edən yırtıcı tərəfindən ovun tamamilə məhv edilməsi (məsələn, dəniz şeytanı) və ya cəlbedici olmayan təqlid tərəfindən ovun qismən məhv edilməsi ilə nəticələnir. Hər iki halda, ev sahibi balıq təqlidin gizlənmiş formasını nadir hallarda və ya heç vaxt öyrənə bilmir; A. taeniatus-un müştəri balıqlar tərəfindən asanlıqla tanına bilməsi, onun əsasən aqressiv təqlid olduğu fikrini zəiflədir. Qəfəsdə böyüdülmüş qrupper balıqları L. dimidiatus-a hücum etmir, halbuki digər təmizləyici olmayan balıqları görən kimi yeyirlər. Bundan əlavə, saxta təmizləyici balıq, aldatma zamanı modellərinə və təmizləmə stansiyalarına daha çox zərər verir, çünki müştəri balıqlar ardıcıl olaraq hücuma məruz qalarsa, daha aqressiv davranır və ya təmizləmə stansiyalarından tamamilə qaçır.
https://australian.museum/learn/animals/fishes/false-cleanerfish-aspidontus-taeniatus/
https://animalia.bio/false-cleanerfish
https://seaunseen.com/false-cleanerfish/
https://www.inaturalist.org/taxa/196714-Aspidontus-taeniatus
https://www.nature.com/articles/s41598-020-65304-6
https://churaumi.okinawa/sp/en/fishbook/1459426034/
https://reefspecies.com/moalboal/species/false-cleanerfish/
https://fishesofaustralia.net.au/home/species/1052
https://www.whatsthatfish.com/fish/false-cleanerfish/23
https://fishbase.mnhn.fr/summary/SpeciesSummary.php?ID=6066&AT=False+cleaner
https://reefapp.net/en/encyclopedia/aspidontus-taeniatus
https://animals.fandom.com/wiki/False_Cleanerfish
https://redseacreatures.com/taxon/fishes/bony-fishes/combtooth-blenny/false-cleanerfish
https://academic.oup.com/biolinnean/article/143/1/blad163/7422189
https://reefbuilders.com/2024/08/10/identity-theft-false-cleanerfishes-in-the-reefing-hobby/
https://www.114ehkreeffish.org/reef-fish/false-cleanerfish/?lang=en
https://www.fijireeffish.com/tips/cleaners.html
https://fishbase.mnhn.fr/Summary/SpeciesSummary.php?id=6066&lang=thai
https://defector.com/the-worlds-sneakiest-fish-just-got-sneakier
https://www.qualitymarine.com/quality-marine/fish/blennies/aspidontus/false-cleanerfish-12535/
Tarix : 30 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
