Savanna pişiyi (ing. Savannah cat) - 20-ci əsrin sonlarında Afrika Serval pişiyi (Leptailurus serval) ilə ev pişiyi (Felis catus) arasında cütləşmədən yaranan hibrid pişik növü. Tarix Savanna pişiyi ilk dəfə 7 aprel 1986-cı ildə Judee Frank tərəfindən yetişdirilmişdir. Frank, Suzi Wooda məxsus olan erkək Serval pişiyini "Siamese" ev pişiyi ilə cütləşdirmiş və ilk Savanna pişiyi olan "Savannah" adlı dişi pişik dünyaya gəlmişdir. Bu ilk nəsil pişik daha sonra Türk Angorası erkəyi ilə cütləşdirilərək 1989-cu ildə F2 nəsli pişiklər dünyaya gətirmişdir. 1996-cı ildə Patrick Kelley və Joyce Sroufe, Savanna pişiyi üçün ilk standartları hazırlamış və bunu "Beynəlxalq Pişik Assosiasiyasına" (TICA) təqdim etmişdir. 2001-ci ildə "TICA" tərəfindən rəsmi olaraq tanınan bu növ, 2012-ci il may ayında çempionat yarışlarına qatılmaq üçün uyğun hesab edilmişdir. Xüsusiyyətlər Savanna pişikləri böyük ölçüsü və zərif bədən quruluşu ilə seçilir. Onların xüsusiyyətləri nəsil sırasına (F1, F2, F3 və s.) görə dəyişir. Erkək F1 və F2 nəsli pişiklər xüsusilə böyük olur. 2016-cı ildə bir F2 nəsli erkək Savanna pişiyi, dünyanın ən uzun pişiyi kimi Ginnesin Rekordlar Kitabına düşmüşdür (48,4 sm). - Ölçü: F1 və F2 nəsli pişiklər 4,5-11 kq çəkiyə malik ola bilər, bəziləri isə 18 kq-dan çox ola bilər. Sonrakı nəsillər (F4-F5) isə adətən 3,5-8,2 kq arasında olur. - Bədən quruluşu: Serval pişiyinin iri qulaqları, uzun ayaqları, ləkəli xəzi və geniş burnu Savanna pişiklərində də müşahidə olunur. Qulaqların arxasında "ocelli" adlanan gözə bənzər işarələr var. Gözləri boz, yaşıl, qəhvəyi və ya qızılı rəngdə ola bilər. - Xəz: TICA standartlarına görə, Savanna pişiklərinin xəzi ləkəli olmalıdır. Rənglər qəhvəyi ləkəli, gümüşü ləkəli, qara və qara tüstü ola bilər. Nəsillər və genetika Savanna pişikləri, Serval pişiyi ilə ev pişiyinin cütləşməsindən yaranır və hər nəsil müəyyən bir Serval gen faizini daşıyır: - F1: 50% Serval (bir valideyn Serval, digəri ev pişiyi). - F2: 25% Serval (F1 nəsli ilə ev pişiyinin cütləşməsindən). - F3: 12,5% Serval (F2 nəsli ilə ev pişiyinin cütləşməsindən). - F4 və sonrası: "SBT" (Stud Book Tradition) kateqoriyasına daxil edilir və təmiz nəsil hesab olunur. - F1-F3 nəsli erkək pişiklər adətən sonsuz olur, lakin dişilər F1 nəsildən etibarən məhsuldardır. F5 nəsli və sonrası erkəklər də məhsuldar olur. Davranış Savanna pişikləri enerjili, maraqlı və sosial heyvanlardır. Onlar ev pişiklərinə nisbətən daha fəal və oyunsevər olurlar. Savanna pişikləri suya maraq göstərirlər və bəzən hətta suda oynamağı sevirlər. Onlar yaxşı təlim keçirilə bilər və bəzi hallarda xüsusi əmrləri yerinə yetirirlər. Savanna pişikləri digər ev heyvanları ilə yaxşı yola gedirlər, lakin onların böyük ölçüsü və enerjisi bəzi hallarda evdə uyğunlaşmağı çətin edə bilər. Sağlamlıq Savanna pişikləri digər pişik növlərinə nisbətən daha çox hipertrofik kardiyomiyopatiya (HCM) riski daşıyır. Bundan əlavə, progresiv retina atrofiyası (PRA) və piruvat kinaz çatışmazlığı (PK-Def) kimi genetik xəstəliklər də müşahidə oluna bilər. Mütəxəssislər, Savanna pişiklərinin müntəzəm olaraq veterinar yoxlamalarından keçməsini tövsiyə edirlər. Qanuni status Savanna pişiklərinin saxlanılması ilə bağlı qanunlar ölkələr və bölgələr üzrə fərqlənir: - ABŞ: Bəzi ştatlarda (Havay, Massaçusets, Texas, Corciya) F1-F4 nəsli pişiklərin saxlanılması qadağandır. Nyu-York şəhəri kimi bəzi bölgələrdə isə F5 və sonrası nəsillərə icazə verilir. - Avstraliya: Savanna pişiklərinin idxalı qadağandır, çünki onların yerli fauna üçün təhlükə yarada biləcəyi ehtimal edilir. - Kanada: F1 və F2 nəsli pişiklərin saxlanılması bəzi əyalətlərdə məhdudlaşdırılıb. - Yeni Zelandiya: Savanna pişiklərinin idxalı qadağandır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Savannah_cat

https://www.purina.com/cats/cat-breeds/savannah

https://www.petmd.com/cat/breeds/savannah

https://www.petplan.co.uk/pet-information/cat/breed/savannah/

https://tica.org/breed/savannah/

https://icatcare.org/cat-advice

https://www.webmd.com/pets/cats/what-to-know-about-savannah-cat

https://www.f1hybridssavannahcats.com/savannah-cats

https://www.discoverwildlife.com/animal-facts/mammals/savannah-cats-as-pets

https://www.lifetimepetcover.co.uk/pet-advice/cat-breeds/savannah-cat/

https://www.dailypaws.com/savannah-cat-breed-7491930

https://www.thesprucepets.com/savannah-breed-profile-554212

https://animals.howstuffworks.com/pets/savannah-cat.htm

https://cats.com/cat-breeds/savannah

https://scrumbles.co.uk/blogs/news/savannah-cat-breed-guide

https://www.petsafe.com/blog/savannah-cat-breed/

https://www.litter-robot.com/blog/f1-savannah-cats/?srsltid=AfmBOor_7kmHFn4mBpn3Bb50V4P4WWsCWanf9I7pTrCPVBxJF1LG5cwD

https://www.sydney.edu.au/news-opinion/news/2019/10/30/banning-savannah-cats-in-australia-was-good-science.html

https://www.everypaw.com/cat-insurance/cat-breed-guides/savannah-cat-insurance-care-and-health-advice

https://www.business.qld.gov.au/industries/farms-fishing-forestry/agriculture/biosecurity/animals/invasive/prohibited/savannah-cat

Tarix : 23 yanvar 2025