Sarı kapuçin (Sapajus flavius) - Braziliyanın şimal-şərqinə endemik olan bir kapuçin meymunu növü. Təhlükə altında olan bu növ 2006-cı ildə yenidən kəşf edilmişdir. Bu meymunlar 150-dən çox fərddən ibarət qruplarda yaşaya bilir və digər kapuçin növləri kimi mürəkkəb və yüksək səviyyəli sosial davranış nümayiş etdirir Yaşayış yeri Sarı kapuçin həm Atlantik meşəsi, həm də Kaatinga biomlarında yaşayır, baxmayaraq ki, Kaatingada yaşamaq insanların əvvəlki yaşayış yerlərinə müdaxiləsi nəticəsində yeni bir seçim ola bilər. Digər primat növləri kimi, sarı kapuçin də qanunsuz ov və ev heyvanı ticarəti üçün tutulma təhlükəsi ilə üzləşir. Təsnifat Sarı kapuçin ilk dəfə 1648-ci ildə Georg Markqraf tərəfindən "kaytaya" kimi təsvir edilmişdir. 1774-cü ildə Yohan Kristian Daniel fon Şreber onu müstəqil bir növ kimi "Simia flavia" adlandırdı, lakin uzun müddət heç bir nümunəsi olmadı. 2006-cı ildə tədqiqatçılar onun neotip təyinatını etdilər. De Oliveyra və Lanqquut öz neotip təyinatı məqaləsində Markqrafın, Şreberin və öz kapuçinlərinin uyğunluğunu təsdiqlədi, növün müəllifliyini Şreberə aid etdi və elmi adını C. flavius Schreber, 1774 kimi təyin etdi. Təsvir Sarı kapuçinin bədən xəzi demək olar ki, bircinsli qızılı-sarı rəngdədir, lakin başının ön yarısında ağ rəngli bir "qapaq" var. Üzü çəhrayı rəngdədir, açıq-qəhvəyi gözlərə və boynunun alt tərəfində tünd rəngli, tüksüz bir dəri qatına malikdir. Ayaq və əllərdəki tüklər bədənin qalan hissəsinə nisbətən daha açıq rəngdədir, əllərin və ayaqların dabanları tüksüz və qara rəngdədir. Başdakı tüklər arxaya doğru uzanır və kəklikli deyil. Sarı kapuçin kapuçin meymunlarının kiçik ölçülü növlərindən biridir, baş və bədən uzunluğu maksimum 40 sm-ə çatır. Digər kapuçin növləri kimi, quyruğun uzunluğu baş və bədən uzunluğuna demək olar ki, bərabərdir. Yetkin bir fərdin çəkisi 2-3 kq arasında dəyişir. Yayılması Sarı kapuçin Braziliyanın şimal-şərqində Paraíba, Pernambuko və Alaqoas ştatlarında yayılmış Atlantik meşəsində yaşayır. Bu növ Paraíbadakı iki Atlantik meşə fraqmentində, Kamaratuba Təcrübə Stansiyasında və Enqenho Qarqau Xüsusi Təbii İrs Qoruğunda yenidən kəşf edilmişdir. Nümunə heyvanlar tutulub müayinə edilmişdir. Qarqau qoruğunda onlar sağlam görünürdülər və gələcək 100 il ərzində davamlı bir populyasiya təşkil edə bilərdilər. Kamaratuba populyasiyasının isə 50% yox olma riski var idi. Bu növ həmçinin Kamaratuba stansiyasının cənubunda yerləşən Pau-Braziliya Ekoloji Stansiyasında da müşahidə edilmişdir. Davranış və ekologiya Sarı kapuçinlər həm erkək, həm də dişilərdən ibarət 150-dən çox fərddən ibarət böyük və mürəkkəb sosial qruplarda yaşayır. Erkəklər adətən qrup hərəkətlərinə rəhbərlik edir və bəzən qidalanarkən alt qruplara bölünürlər. Bu, qrup daxilində rəqabəti azaltmaq üçün edilir, çünki onların əsas qidası olan meyvələr tez-tez topa halında tapılır və çoxlu fərd eyni anda qidalanarsa münaqişə yarana bilər. Həm erkəklər, həm də dişilər valideyn qayğısı nümayiş etdirsə də, dişilər körpələrin əsas qayğıkeşləridir və körpə daşımağın əksəriyyətini onlar edirlər. Sarı kapuçinlərin cütləşmə mövsümü yoxdur, buna görə də analar ilin bütün vaxtlarında müxtəlif yaşlı körpələr daşıya bilər.
https://neprimateconservancy.org/blond-capuchin/
https://animalia.bio/blond-capuchin
https://www.bioexplorer.net/animals/mammals/monkeys/blond-capuchin/
https://www.inaturalist.org/taxa/496703-Sapajus-flavius
https://www.worldatlas.com/articles/5-interesting-facts-about-the-blond-capuchin-a-critically-endangered-species.html
https://www.rufford.org/projects/poliana-gabriele-alves-de-souza-lins/modelling-for-conservation-of-blond-capuchin-monkey-from-alagoas-brazil/
https://en.wikipedia.org/wiki/Blond_capuchin
Tarix : 19 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
