Sankt-Peterburq məscidi - (rusca: Санкт-Петербу́ргская мече́ть) 1913-cü ildə açılışında Türkiyədən kənarda Avropanın ən böyük məscidi. Məscid Sankt-Peterburqun mərkəzində yerləşir. Onun iki minarəsi 49 metr, günbəzi isə 39 metr hündürlüyündədir. Məscid beş minə qədər ibadətçini qəbul edə bilir. Təməl daşı 1910-cu ildə Buxarada Əbdül Əhəd xanın hakimiyyətinin 25-ci ildönümünü qeyd etmək üçün qoyulmuşdur. O dövrdə Rusiyanın o zamankı paytaxtının müsəlman icması 8000 nəfəri keçirdi. Planlaşdırılan quruluş onların əksəriyyətini qəbul etmək qabiliyyətinə malik idi. Memar Nikolay Vasilyev məscidi Səmərqənddəki Əmir Teymurun türbəsi olan Gur-e-Əmirə bənzətmişdir. Onun tikintisi 1921-ci ildə başa çatdırılmışdır. İbadət zamanı ibadətçilər cinsinə görə ayrılır; qadınlar yuxarı mərtəbədə, kişilər isə birinci mərtəbədə ibadət edirlər. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı məscid bağlanmış və yalnız Soyuq Müharibə dövründə, 1956-cı ildə yenidən açılmışdır. Tarix 1882-ci ildə 1865-ci ildə Orenburq Müftisi təyin edilmiş Səlim-Girey Tevkelev, nazir Qraf Tolstoydan Sankt-Peterburqda bir məscid tikmək üçün icazə almışdır. 1906-cı ildə Nazir, məscidin tikintisi üçün 10 il ərzində 750.000 rubl toplamaq üçün Ahun Ataulla Bəyazitovun rəhbərliyi ilə xüsusi bir komitə yaratmışdır. Onlar bütün Rusiya üzrə ianələr təşkil etmiş və bir çox sponsordan ianələr almışlar. Ən böyük donor, binanın bütün xərclərini öz üzərinə götürən Buxara Əmiri Səid Əbdül Əhəd idi. Məscidin yeri rəmzi idi, şəhər mərkəzindəki Pyotr və Pavel Qalası qarşısında yerləşirdi. Sahəni almaq üçün icazə İmperator II Nikolay tərəfindən 3 iyul 1907-ci ildə Peterhofda verilmişdir. Həmin payızda komitə memar Nikolay Vasilyev, mühəndis Stepan Kriçinski tərəfindən layihəni təsdiqləmişdir və tikintiyə Aleksandr fon Hohen nəzarət etmişdir. Binanın fasadı həm şərq ornamentlərini, həm də firuzəyi mavi mozaikanı birləşdirərək hazırlanmışdır. 3 fevral 1910-cu ildə Ahun Bəyazitov, hökumət, dini və ictimai xadimlərin iştirakı ilə binanın təməl daşını qoymuşdur. İştirak edənlər arasında Məhəmməd Əlim Xan, Osmanlı İmperiyası və Farsiyanın səfirləri və Dumada müsəlman partiyasının lideri Tevkelev də var idi.

İstinadlar

https://www.advantour.com/russia/saint-petersburg/attractions/mosque.htm

https://petersburg24.ru/eng/place/sankt-peterburgskaya-sobornaya-mechet

https://scientificinquirer.com/2024/01/04/the-big-picture-the-glorious-architecture-and-design-of-the-saint-petersburg-mosque/

https://www.frommers.com/destinations/st-petersburg-russia/attractions/st-petersburg-mosque-mechet#google_vignette

https://atlasislamica.com/saint-petersburg-mosque/

https://russinfo.in/stpetersburg/see-and-do/shrines-temples/st-petersburg-cathedral-mosque/

https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Petersburg_Mosque

Tarix : 16 fevral 2025