Sandersonia - Colchicaceae ailəsinə aid rizomlu bitkilərin monotipik cinsi. Bu cinsin yeganə növü olan Sandersonia aurantiaca Cənubi Afrika (Keyp əyalətləri, KvaZulu-Natal və Şimal əyalətləri) və Esvatini (Svazilend) üçün yerli növdür. S. aurantiacanın ümumi adlarına Milad zəngləri, qızıl zanbaq, Çin fənər zanbağı və Çin fənər soğanı daxildir. S. aurantiaca sürünən böyüməyə malik çoxillik bitkidir və 76 sm hündürlüyə qədər böyüyə bilir. Çiçəkləri sarı və ya narıncı rəngdədir. Qulluq Sandersonia aurantiaca yaxşı drenajlı qumlu torpaqda və kompostla zənginləşdirilmiş şəraitdə yaxşı inkişaf edir. Tam günəş işığını sevir, lakin həddindən artıq istidən qaçınmaq lazımdır (bu şəraitdə tez-tez suvarılma tələb olunur). Həssas bir bitki olduğu üçün diqqətsiz idarə edildikdə tez zədələnə bilər. Böyümə forması düz, lakin sərbəstdir və bitkilər dəstəklənmədən faydalanır. Otlu çoxillik bitki olan Sandersonia, mövsümün sonunda təbii şəkildə məhv olur və 9 və 10-cu zonlarda qışı keçirir. San-Fransisko, San-Dieqo və digər mülayim iqlimli yerlərdə yaxşı inkişaf edir, həmçinin şüşəxanalarda yetişdirilməyə uyğundur. İlk bir neçə il böyümə yavaş olsa da, bitkilər tam şəkildə yerləşdikdən sonra hər böyümə mövsümü ilə daha sürətli böyüyür. Kifayət qədər böyük qruplar əmələ gətirdikdə, bölmə yolu ilə çoxaldıla bilər. Narıncı/sarı çiçəklər kiçik Çin fənərlərinə bənzəyir. Lakin Sandersonia aurantiaca-nın çiçəklərinin narıncı rəngi, Physalis alkekengi (başqa bir "Çin fənəri" adlı bitki) kələz toxumlarının narıncı rəngindən daha sarımtıldır. Bu iki bitkidən Sandersonia göbələk xəstəliklərinə qarşı daha davamlıdır. Zəhərlilik Sandersonia aurantiacanın soğanları, Colchicaceae ailəsinə aid başqa bir çox zəhərli bitki olan Gloriosa superba ilə müqayisə edilə bilən səviyyədə zəhərli alkaloid olan kolxisin ehtiva edir. Bu bitki ən azı bir ölümcül zəhərlənmə hadisəsinin səbəbkarı olmuşdur: qurban 80 yaşlı yapon qadın idi və soğanları yedikdən 9 gün sonra ağ qan hüceyrələrinin sayının azalmasını dayandırmaq cəhdləri uğursuz olduqdan sonra vəfat etmişdir. Zəhərli maddə kolxisin kimi müəyyən edilmişdir və bu, Sandersonia aurantiacada ilk dəfə bu alkaloidin tapıldığı hal idi. Sandersonia aurantiaca öz gözəl və unikal çiçəkləri ilə bağçılıqda və dekorativ məqsədlər üçün geniş istifadə olunur. Lakin onun zəhərli olması səbəbindən diqqətlə istifadə edilməlidir.

İstinadlar

https://pza.sanbi.org/sandersonia-aurantiaca

https://www.rhs.org.uk/plants/79277/sandersonia-aurantiaca/details

https://www.vanzyverden.com/garden-guides/spring-planting/bulbs/sandersonia/

https://www.whitehousenursery.com.au/bulbs/display/107-sandersonia

https://bulbsdirect.co.nz/blogs/bulb-planting-guide/sandersonia-growing-guide?srsltid=AfmBOorZcTw-HypVzZ0DAmitGIFKulmRz4EGnHVqSNXgMgB84LQElRCj

https://www.easytogrowbulbs.com/products/sandersonia?srsltid=AfmBOoprVYwAwpDwv-NDbW97DcvUzahxtQ4tWYyJ7JCHR0bCl9w7QK6-

https://www.tonkinsbulbs.com.au/shop/category/sandersonia/6242

Tarix : 10 mart 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.