Salamanka döyüşü (1812) - Napoleon müharibələrinin ən mühüm döyüşlərindən biri. İspaniya müharibəsi çərçivəsində baş vermiş bu döyüş, Fransızların İspaniyadakı mövqelərini zəiflətdi və Napoleonun İber yarımadasında qələbə qazanma şansını ciddi şəkildə azaldı. Döyüş 22 iyul 1812-ci ildə Salamanka yaxınlığında, İspaniyanın qərbindəki Salamanka şəhəri yaxınlığında baş tutdu. Döyüşün əhəmiyyəti Salamanka döyüşü, İngilis generalı Arthur Wellesley (sonradan Wellington hersoqu) və onun rəhbərliyi altında olan İspaniya-Britaniya koalisiyasının qələbəsi ilə nəticələndi. Bu döyüş, Napoleon Bonapartın İspaniyadakı müdaxiləsinin qarşısını alaraq, Fransız imperiyasının strateji mövqeyini zəiflətdi. Wellesleyin qələbəsi, həmçinin İspaniyada Britaniya qoşunlarının möhkəmlənməsinə və nəticədə Fransızların bu ərazidən çıxmasına səbəb oldu. Tərəfləri Döyüşdə əsasən iki tərəf qarşı-qarşıya gəldi: - Fransızlar: Fransız qoşunları, General Auguste Marmontun rəhbərliyi altında 45,000 nəfərlik bir orduya sahib idi. - İspan-Britaniya Koalisiyası: İngilis generalı Arthur Wellesley'nin rəhbərliyi altında olan İspaniya və Britaniya qoşunlarının ümumi sayı 47,000-ə yaxın idi. Wellesleyin qoşunları, yaxşı təlim keçmiş və çox sayda döyüş təcrübəsi olan hərbçilərdən ibarət idi. Hazırlıq Fransızlar, Salamanka yaxınlığında bir müdafiə mövqeyi qurmuşdular və Wellesley'in qoşunları bu mövqeyə hücum etməyə hazırlaşırdı. Marmont, Fransız qoşunlarının əksəriyyətini Salamanka bölgəsindəki mövqelərə yerləşdirmişdi, amma onun qoşunları təchizat və əlaqə baxımından problemlərlə qarşılaşırdı. İngilis və İspan koalisiyası, Fransızların mövqeyinə qarşı döyüşə başlamaq üçün Fransızların zəif tərəflərini tapmağa çalışırdılar. Wellesley, Fransız qoşunlarının mövqeyində bir zərbə üçün ən uyğun anı gözləyirdi və təbii şəraitdən də istifadə edərək Fransızları mühasirəyə almağı planlaşdırırdı. Döyüşün gedişatı Wellesley, döyüşü Fransızların sol qanadına hücum edərək başlatdı. O, Fransızların bu hissədə daha zəif mövqedə olduğunu müşahidə edirdi. İngilis qoşunları Fransızların mövqeyini yarmalı və ətraflarını sarmalı idilər. Həmçinin, İspan qoşunları Fransızların sağ qanadına hücum edərək, döyüşün təzyiqini artırmalıydılar. İngilis qoşunları, Fransızların əlaqələrini pozaraq, onların geri çəkilməsinə səbəb oldu. Döyüşün ən kritik anı, Fransızların əsas komandanlarının döyüş sahəsindən uzaqlaşması və hərbçilərin bir-birindən ayrılması ilə bağlı oldu. Fransızların böyük bir hissəsi, yaxşı planlaşdırılmış hücumla İngilislərə qarşı müqavimət göstərə bilmədi. Nəticələr Fransız qoşunları döyüşdə təxminən 7,000 nəfər itirdi, həmçinin çox sayda əsgər əsir düşdü. İngilis və İspan koalisiyasının qələbəsi: Koalisiya qoşunları 5,000 nəfərdən az itki verdilər və Fransızları Salamankadan geri çəkilməyə məcbur etdilər. Bu qələbə, İspaniyada Britaniya qüvvələrinin möhkəmlənməsinə, fransızların İber yarımadasından çəkilməsinə və Napoleonun bu müharibədəki planlarının təxirə salınmasına səbəb oldu. Salamanka döyüşü Napoleonun İspaniya üzərindəki hakimiyyətinin zəifləməsi ilə nəticələndi və müharibənin gedişatında strateji bir dönüş nöqtəsi oldu. Wellesley, döyüşdən sonra həm İspaniya torpaqlarında, həm də Avropada daha çox nüfuz qazandı və özünün məşhur "Wellington" adını aldı.
https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Salamanca
https://horsepowermuseum.co.uk/timeline/battle-of-salamanca-spain/
https://www.historyhit.com/locations/salamanca-battlefield/
https://www.jstor.org/stable/26876124
https://www.napoleon-empire.org/en/battles/salamanca.php
https://www.rdgmuseum.org.uk/history-and-research/battle-honours/battle-of-salamanca/
https://www.peninsularwar.org/salam.htm
https://www.britishbattles.com/peninsular-war/battle-of-salamanca/
https://www.nam.ac.uk/explore/battle-salamanca
Tarix : 8 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
