Sadəcə Sahiblik Effekti (The Mere Ownership Effect) - Bir şəxsin və ya insanın bir əşyanı sadəcə ona sahib olması səbəbindən bu əşyaya daha yüksək dəyər verməsi və ya bu əşyaya qarşı daha müsbət hisslər bəsləməsi fenomenini ifadə edir. Bu effekt, davranış elmi və psixologiyada daha geniş şəkildə müzakirə olunur və insanların qərar vermə proseslərini və istehlak davranışlarını anlamağa kömək edir. Əhəmiyyəti - Marketinq və satış strateqiyaları: Şirkətlər, müştərilərə məhsul və ya xidmətləri sanki onlara artıq məxsusmuş kimi təqdim etməklə, onların bu məhsula daha yüksək dəyər verməsini təmin edə bilərlər. - İstehlak davranışı: İnsanlar bir əşyanın sahibinə çevrildikdən sonra, bu əşyaya qarşı daha yüksək emosional bağ qurur və onu daha çox qiymətləndirirlər. Bu, qərar verərkən insanların subyektiv dəyərləri obyektiv dəyərdən daha güclü ola bilər. Həmçinin, insanlar sahib olduqları əşyaları satmaqda çətinlik çəkə bilər, çünki bu obyektə qarşı emosional bağları və onun dəyəri haqqında düşüncə tərzləri dəyişir. - Münasibətlər və sosial psixologiya: İnsanlar, özlərinə məxsus olan şeylərə qarşı daha müsbət münasibət bəsləyirlər. Bu fenomen, özünü və ya qrup üzvlərini əşyaların, əlaqələrin və ya digər resursların sahibi olaraq hiss edən insanların qrup daxilində və sosial münasibətlərdə daha yüksək müsbət münasibətlər qurmasına səbəb ola bilər. - Təşviqat və ictimai davranış: Bu effektin anlayışı, insanların nəyəsə sahib olduqda onu qorumağa və ya inkişaf etdirməyə yönələn davranışlarını izah etməkdə kömək edir. Müsbət cəhətləri - Müştəri bağlılığı və təkrar alış: Bu effekt, şirkətlər və markalar üçün müsbət bir təsir yarada bilər. İnsanlar bir məhsula sahib olduqdan sonra ona daha çox dəyər verirlər, bu da müştərilərin məhsula və brendə qarşı bağlılığını artırır. Müştəri, öz mülkiyyətində olan məhsuldan məmnun olduqda, onu başqalarına tövsiyə edə və ya yenidən ala bilər. Bu, şirkətlərin təkrar müştəri qazanmasını təmin edə bilər. - Özgüvənin artması: İnsanlar bir əşyanın sahibi olduqda, onlara bu əşya ilə bağlı daha çox məsuliyyət hissi və emosional bağ yaranır. Bu, onların özlərinə olan güvənini artırmağa kömək edə bilər. Məsələn, öz evinə və ya avtomobilinə sahib olan bir şəxs, bu mülkiyyəti qoruma və ona yaxşı qulluq etmək üçün daha çox çalışa bilər. - Sosial münasibətlərdə güclü bağlar: İnsanlar özləri üçün vacib və dəyərli olan şeylərə sahib olduqda, bunlara qarşı daha müsbət münasibət göstərirlər. Bu, sosial münasibətlərdə də müsbət təsir yarada bilər. - Qərar qəbul etmə: İnsanlar sahib olduqları əşyaların qiymətini daha yüksək qiymətləndirə bilər və bu, onlara qərar vermə prosesində daha düzgün seçimlər etməyə kömək edə bilər. Bu fenomen, bəzən insanların riskdən qorxaraq və ya onları daha yaxşı qorumağa çalışaraq daha müsbət nəticələr əldə etmələrinə gətirib çıxara bilər. - Şəxsi inkişaf və inam: İnsanın mülkiyyətində olan bir şeyə qarşı müsbət münasibət göstərməsi, şəxsiyyət və şəxsi inkişafı artıran bir motivasiya yarada bilər. Özlərinə aid olan əşyaların dəyərini hiss edən insanlar, daha çox məsuliyyətli və öz inkişaflarına diqqət yetirən bir yanaşma sərgiləyə bilərlər. Mənfi cəhətləri - Duyğusal bağ və həddindən artıq sahiblik: İnsanlar sadəcə əşya və ya mülkə sahib olduqları üçün ona duyduqları emosional bağlar, bəzən həddindən artıq sahiplənməyə səbəb ola bilər. Bu, əşyaların və ya resursların çox dəyərli olmasına gətirib çıxara bilər, beləliklə də insanlar başqa şəxslərlə paylaşmaqda çətinlik çəkə bilər və ya bu əşyaların qorunmasına həddindən artıq fokuslana bilərlər. - Emosional qərarlar və obyektivlikdən uzaqlaşma: İnsanların qərarlarını subyektiv şəkildə, emosional baxımdan qəbul etmələrinə səbəb ola bilər. Əşyaya qarşı duyulan bu emosional bağ, daha obyektiv və rasional qərarları qəbul etməyə mane ola bilər. İnsanlar, ehtiyaclarına uyğun olan və ya daha yaxşı seçimləri olan bir əşya yerinə, yalnız sahib olduqları əşyaya daha çox qiymət verə bilərlər. - Müxtəlif istehlakçı davranışları: Bu effekt, istehlakçıları yeniliklərə qarşı müqavimət göstərməyə və mövcud əşyalarına bağlı qalmağa təşviq edə bilər. - Qərar verərkən zəif idarəetmə: İnsanlar sahibləndikləri əşyaları daha çox qorumağa çalışdıqda, bu da onları başqa imkanları və ya seçimləri qiymətləndirməkdən çəkindirə bilər. Əşyaların və ya mülkün qorunmasına görə yeni fürsətləri qaçırmaq, inkişafı məhdudlaşdırmaq və müsbət dəyişikliklərə mane olmaq mümkündür. - Maddi dəyərdən çox emosional dəyərin önə çıxması: İnsanlar sahib olduqları əşyaların və ya mülklərin maddi dəyərini gözardı edərək, onlara emosional dəyər yükləyə bilərlər. Bu, şəxsi həyat və ya iş mühitində hətta istismar və ya israfla nəticələnə bilər.
https://econtent.hogrefe.com/doi/10.1027/1864-9335/a000530
https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-psychology-deciding/202201/if-i-own-it-it-must-be-good-what-is-the-ownership-effect
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1057740897703954
https://www.researchgate.net/publication/326462915_Owning_leads_to_valuing_Meta-analysis_of_the_Mere_Ownership_Effect
https://psycnet.apa.org/record/2022-23668-004
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ejsp.2889
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022103119302458
https://psychology.iresearchnet.com/social-psychology/decision-making/mere-ownership-effect/#google_vignette
https://osf.io/gv6as
https://thinkingbugs.com/mere-ownership-effect
Tarix : 21 dekabr 2024
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
