Şabalıdqarın ququ quşu (Coccyzus pluvialis) - "Cuculidae" ququ quşu fəsiləsinin "Cuculinae" yarımfəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Şabalıdqarın ququ quşu 1788-ci ildə alman təbiətşünası Yohan Fridrix Gmelin tərəfindən Karl Linneyin "Systema Naturae" əsərinin genişləndirilmiş nəşrində rəsmi şəkildə təsvir edilmişdir. Gmelin onu bütün digər ququ quşları ilə birlikdə "Cuculus" cinsinə daxil etmiş və "Cuculus pluvialis" binominal adını vermişdir. Gmelin öz təsvirini əvvəlki müəlliflərin, o cümlədən irlandiyalı həkim, təbiətşünas və kolleksiyaçı Hans Sloanın əsərlərinə əsaslanmışdır. 1687-1689-cu illərdə Sloan Yamaykada yaşamışdır. 1725-ci ildə nəşr olunan qeydlərində o, şabalıdqarın ququ quşunu "Old-Man" və "Raine-bird" adları ilə təsvir etmiş və qeyd etmişdir ki, "Bu quş adətən yağışdan əvvəl səs çıxarır, buna görə də onu Yağış Quşu adlandırırlar". Şabalıdqarın ququ quşu indi 1816-cı ildə fransız ornitoloq Lui Pyer Viyo tərəfindən təqdim edilmiş "Coccyzus" cinsinə daxil edilir. Cinsin adı qədim yunan sözü olan "kokkuzō"dan götürülmüşdür və "ququ səsi çıxarmaq" mənasını verir. Növün epiteti olan "pluvialis" latın dilində "yağışla əlaqəli" deməkdir. Şabalıdqarın ququ quşu bir zamanlar "Piaya" cinsinə daxil edilmiş, daha sonra bu cins "Hyetornis" cinsi ilə birləşdirilmişdir. Bu cins isə indiki "Coccyzus" cinsi ilə birləşdirilmişdir. Növ monotipikdir. Təsvir Şabalıdqarın ququ quşu 48-56 sm uzunluğundadır, bunun təxminən yarısı quyruqdur və çəkisi 130-189 qramdır. Növün qara dimdiyi qalın və əyilmişdir. Erkək və dişi fərdlərin lələk örtüyü eynidir. Yetkin fərdlərin üst hissələri solğun qəhvəyi, üz və döş hissəsi açıq boz, boğazı isə daha açıq rəngdədir. Qarın hissəsi tünd qırmızımtıldır. Quyruğu qara rəngdədir və böyük ağ ucları və bənövşəyi parıltısı var. Cavan fərdlərin quyruğu tünd qəhvəyi rəngdədir və ağ ucları var, lakin parıltısı yoxdur. Yayılması və yaşayış yeri Şabalıdqarın ququ quşu Yamaykanın böyük hissəsində tapılır. Həmişəyaşıl meşələrdə, ikinci dərəcəli meşələrdə, kolluqlarda və yarıaçıq meşəliklərdə yaşayır. Dəniz səviyyəsindən 1500 metr yüksəklikdə tapılır. Davranış Şabalıdqarın ququ quşu qış aylarında yayılma sahəsinin aşağı yüksəkliklərinə köçür. Qidalanma Şabalıdqarın ququ quşunun müxtəlif qidası var, o cümlədən yetkin həşəratlar, tırtıllar, kərtənkələlər, bala quşlar və yumurtalar. Əsasən meşənin orta və üst qatlarında qidalanır, budaqlar boyunca qaçır və ağacdan ağaca sürüşür. Adətən tək qidalanır. Çoxalma Şabalıdqarın ququ quşunun çoxalma mövsümü adətən mart-iyun ayları arasında olsa da, bəzən fevralda başlaya bilər. Ağacda, yerdən 10 metr yüksəklikdə budaqlardan ibarət dayaz yuva qurur. Bir dəfəyə iki-dörd yumurta qoyur; yumurtaların inkubasiya müddəti və balaların uçma vaxtı məlum deyil. Status "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) şabalıdqarın ququ quşunu "ən az narahatlıq doğuran" kimi qiymətləndirir. Onun geniş yayılma sahəsi var və populyasiya ölçüsü məlum olmasa da, sabit olduğu güman edilir. Hər hansı bir təhlükə müəyyən edilməyib. Bu növ nadir hesab olunur və yaxşı öyrənilməyib, "bu növün populyasiyası və statusu haqqında əlavə tədqiqatlar və düzgün sorğu tələb olunur".
https://ebird.org/species/chbcuc4
https://en.wikipedia.org/wiki/Chestnut-bellied_cuckoo
https://xeno-canto.org/species/Coccyzus-pluvialis
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chestnut-bellied-cuckoo-coccyzus-pluvialis
https://www.oiseaux-birds.com/card-chestnut-bellied-cuckoo.html
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chbcuc4/cur/introduction
https://www.oiseaux.net/birds/chestnut-bellied.cuckoo.html
https://www.inaturalist.org/taxa/72744-Coccyzus-pluvialis
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chbcuc4/cur/introduction?lang=es&media=video
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
