Şabalıdıensə qarışqaquşu ("Grallaria nuchalis") - "Grallariidae" fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Şabalıdıensə qarışqaquşunun üç yarımnövü var: nominativ yarımnöv "G. n. nuchalis" (Sclater, PL, 1860), "G. n. ruficeps" (Sclater, PL, 1874) və "G. n. obsoleta" (Chubb, 1916). Bununla belə, bəzi müəlliflər "G. n. obsoleta" yarımnövünün ayrıca statusu olmamasını və "G. n. ruficeps" yarımnövünün müstəqil növ kimi qiymətləndirilməsini təklif edirlər. Şabalıdıensə qarışqaquşu və solğundimdik qarışqaquşu ("G. carrikeri") bir supernöv təşkil edir. Təsvir "Grallaria" qarışqaquşları "topa və yumru formalı, lələkləri tez-tez şişmiş olan maraqlı bir qarışqaquşu qrupudur... onların qalın dimdikləri və çox qısa quyruqları var". Şabalıdıensə qarışqaquşunun uzunluğu 19,5–21 sm, çəkisi isə 104–122 qramdır. Cinslər eyni lələk rənginə malikdir. Nominativ yarımnövün yetkin fərdlərinin baş tacı tünd şabalıdı rənglidir, ensəsi və üzü qırmızımtıl-şabalıdı rəngdədir. Gözlərinin ətrafında boz rəngli sahə və göz arxasında ağ rəngli çılpaq dəri var. Üst hissəsi və quyruğu qəhvəyi rəngdədir. Qanadları əsasən qəhvəyi rəngdədir, əsas lələkləri qonur-qəhvəyi rəngdədir. Alt hissəsi boz rənglidir və boğaz hissəsi ən tünd rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Şabalıdıensə qarışqaquşu parçalı bir yayılmaya malikdir. Nominativ yarımnöv And dağlarının şərq yamacında, Ekvadorun Piçinxa əyalətindən Perunun Piura departamentinə qədər yayılmışdır; şimalda Kolumbiyanın Nariño departamentinə qədər genişlənə bilər. "G. n. ruficeps" yarımnövü Kolumbiyanın Şərq And dağlarının qərb yamacında, Kundinamarka departamentində, Mərkəzi And dağlarında Antioquia və Kauk departamentləri arasında və bəlkə də Antioquia departamentinin Qərb And dağlarında tapılır. Hərəkət Şabalıdıensə qarışqaquşu bütün yayılma ərazisində qalıcıdır. Qidalanma Şabalıdıensə qarışqaquşunun pəhrizi və qidalanma davranışı ətraflı təsvir edilməsə də, həşəratlar və digər onurğasızlar ilə qidalandığı məlumdur. Əsasən yerli həyat tərzi keçirir, adətən bambuk meşələrinin dərinliklərində yerə tullanaraq hərəkət edir. Ən çox səhər çağlarında meşə yolları boyunca müşahidə edilir. Çoxalma Şabalıdıensə qarışqaquşunun çoxalma mövsümü tam olaraq müəyyən edilməsə də, noyabr-yanvar aylarını əhatə edir. Məlum olan yeganə yuva əsasən bambuk yarpaqlarından, bir neçə kiçik budaq və bir qədər mamırdan hazırlanmış iri bir fincan şəklində idi. Yuva bambuk meşəsində yer səviyyəsindən təxminən 3 metr yüksəklikdə yerləşirdi və içərisində iki bala var idi. Növün çoxalma biologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Status Şabalıdıensə qarışqaquşu "IUCN" tərəfindən "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kateqoriyasında qiymətləndirilmişdir.
https://ebird.org/species/chnant1
https://en.wikipedia.org/wiki/Chestnut-naped_antpitta
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=CAB60F3C21FFEFD1
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/chestnut-naped-antpitta-grallaria-nuchalis
https://xeno-canto.org/species/grallaria-nuchalis
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chnant1/cur/introduction?lang=es&media=video
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chnant1/cur/introduction
https://animalia.bio/chestnut-naped-antpitta#google_vignette
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
