Şabalıdı rəngli ağacdələn ("Celeus castaneus") - "Picidae" fəsiləsinin "Picinae" yarımfəsiləsinə aid olan bir quş növü. Taksonomiya və sistematika Şabalıdı rəngli ağacdələn monotipik növdür. Təsvir Şabalıdı rəngli ağacdələnin uzunluğu 21,5–25 sm, çəkisi isə 80–105 qram arasındadır. Hər iki cinsin başı küt oxra rəngli və ya qəhvəyi rəngdədir və ucu sivri kəkilli var. Erkəklərin gözlərinin ətrafından boğazına qədər olan hissə parlaq qırmızıdır. Çənə və üst boğaz hissəsində də bəzən qırmızı ləkələr ola bilər. Dişilərdə qırmızı rəng yoxdur. Hər iki cinsin yetkin fərdlərinin üst hissəsi qırmızımtıl-şabalıdı rəngdədir, bel hissəsi isə darçını rəngli və ya açıq sarıdır. Bel və quyruq üstü örtüklərində qara zolaqlar var. Uçuş lələkləri qırmızımtıl-şabalıdı rəngdədir və bəzilərinin ucları tünd qəhvəyi ola bilər. Quyruq lələkləri mat qara rəngdədir və əsası şabalıdı rənglidir. Alt hissələri şabalıdı rəngdədir və üzərində qara "V" və ya "U" formalı işarələr var. Yayılması və yaşayış mühiti Şabalıdı rəngli ağacdələn Mərkəzi Amerikanın Karib tərəfində, Meksikanın cənub Verakrus bölgəsindən başlayaraq Beliz, Qvatemala, Honduras, Nikaraqua, Kosta Rika və Panama'nın Bokas del Toro əyalətinə qədər yayılmışdır. Əsasən rütubətli həmişəyaşıl və yarpağını tökən meşələrin daxili və kənar hissələrində yaşayır, bəzi ərazilərdə isə manqrov meşələrində və sahil kolluqlarında da rast gəlinir. Meşə kənarlarında belə sıx bitki örtüyünü üstün tutur. Meksikada dəniz səviyyəsindən 1000 metrə, Kosta Rikada isə 750 metr yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə görülür. Hərəkət Şabalıdı rəngli ağacdələn öz yayılma ərazisində bütün il boyu qalır. Qidalanma Şabalıdı rəngli ağacdələn əsasən qarışqa və termitlərlə qidalanır, lakin digər həşəratlar və meyvələr də yeyir. Adətən tək və ya cütlər halında, meşə təpəliyi və alt təbəqələrində, meşə kənarlarında isə daha aşağı səviyyələrdə qidalanır. Qidanı axtararkən tunelləri dəlib və qabıqları qopararaq ovunu tapır. Çoxalma Şabalıdı rəngli ağacdələnin çoxalma mövsümü coğrafi bölgədən asılı olaraq dəyişir. Məlumatlara görə, Oaxaca bölgəsində mart-iyun, Belizdə aprel-iyul, Qvatemalada fevral-avqust, Nikaraquada may-iyun, Kosta Rikada fevral-may və ya bəlkə iyul, Panamada isə may-iyul aylarında çoxalır. Hər iki cins yuva boşluğunu qazır. Aktiv yuvalar haqqında az məlumat var, lakin əksəriyyəti ağacda yerləşir. Bir yuvada dörd yumurta olur. İnkubasiya müddəti, balaların uçma vaxtı və valideyn qayğısının detalları məlum deyil. Status Şabalıdı rəngli ağacdələn "IUCN" tərəfindən "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kateqoriyasında qiymətləndirilmişdir. Geniş yayılma ərazisinə və ən azı 50.000 yetkin fərddən ibarət populyasiyaya malikdir, lakin populyasiyanın azalmaqda olduğu güman edilir.
https://ebird.org/species/chcwoo1
https://en.wikipedia.org/wiki/Chestnut-colored_woodpecker
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=D354005FE3379426
https://xeno-canto.org/species/Celeus-castaneus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/chcwoo1/cur/introduction?lang=es
https://www.inaturalist.org/taxa/18067-Celeus-castaneus
https://www.glennbartley.com/naturephotography/birds/CHESTNUT-COLORED%20WOODPECKER.html
https://dibird.com/species/chestnut-colored-woodpecker/
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
