Robert Helmer MakArtur - Kanadalı ekoloq olub, nəzəri ekologiya sahəsində aparıcı araşdırmaları ilə tanınır. O, xüsusilə növ müxtəlifliyi, niş bölgüsü və ada biocoğrafiyası sahələrində mühüm tədqiqatlar aparmışdır. Onun işləri müasir ekoloji nəzəriyyənin əsasını qoymuş və bir çox ekoloq və təbiət mühafizəçilərinə təsir göstərmişdir. Erkən həyat və təhsil Robert H. MakArtur 7 aprel 1930-cu ildə Kanadanın Toronto şəhərində anadan olmuşdur. O, elmə maraqlı bir ailədə böyümüşdür; atası Con MakArtur məşhur genetik idi. MakArtur bakalavr təhsilini Marlboro Kollecində riyaziyyat üzrə almış, daha sonra Braun Universitetində riyaziyyat üzrə magistr dərəcəsi qazanmışdır. Daha sonra ekologiyaya maraq göstərərək, 1958-ci ildə Yale Universitetində G. Evelyn Haçinsonun rəhbərliyi altında biologiya üzrə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Karyera və tədqiqatlar MakArtur ekologiya elminin əsas prinsiplərini dəyişdirən mühüm araşdırmalar aparmışdır. Onun niş bölgüsü və resurs paylaşımı ilə bağlı tədqiqatları, eyni yaşayış mühitində bir neçə növün birgə yaşamasını və rəqabətin onları tamamilə sıxışdırmamasını izah etmişdir. O, həmçinin E.O. Uilson ilə birlikdə ada biocoğrafiyası nəzəriyyəsini inkişaf etdirmişdir. Bu nəzəriyyə adalarda və izolə olunmuş yaşayış mühitlərində növ müxtəlifliyinin qanunauyğunluqlarını izah edən riyazi model təqdim edərək, ekologiya və təbiətin mühafizəsi sahələrinə ciddi təsir göstərmişdir. MakArtur ekologiyaya kəmiyyət yanaşmasını tətbiq edən alimlərdən biri olmuş, ekosistemlərin dinamikasını proqnozlaşdırmaq üçün riyazi modellərdən istifadə etməyi təşviq etmişdir. Onun Coğrafi ekologiya (1972) adlı kitabı bu sahədə əsas əsərlərdən biri hesab olunur. Mükafatlar və tanınma Qısa karyerasına baxmayaraq, MakArtur ekologiya sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə etmişdir. O, 1969-cu ildə ABŞ-ın Milli Elmlər Akademiyasına seçilmiş və dövrünün ən nüfuzlu ekoloqlarından biri kimi qəbul edilmişdir. İrsi MakArtur'un tədqiqatları biomüxtəliflik, ekoloji modelləşdirmə və təbiətin mühafizəsi sahələrində bu gün də böyük təsirə malikdir. O, ekologiya elminin riyazi və nəzəri yanaşmalarla inkişafına töhfə verən əsas alimlərdən biri olmuşdur. Robert H. MakArtur 1 noyabr 1972-ci ildə, 42 yaşında xərçəng xəstəliyindən vəfat etmişdir. Gənc yaşda dünyasını dəyişməsinə baxmayaraq, onun ekologiya sahəsində qoyduğu miras bu gün də böyük əhəmiyyətə malikdir.
https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780199830060/obo-9780199830060-0065.xml
http://www.zo.utexas.edu/courses/bio373/RHMacArthur.pdf
https://www.encyclopedia.com/environment/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/macarthur-robert-helmer-1930-1972-canadian-biologist-and-ecologist
https://press.princeton.edu/our-authors/macarthur-robert-h?srsltid=AfmBOopkkmIU1q5u5fihctZZkjHxI-YvGXYnkc-JrkloLAjOPv8faHFQ
https://esa.org/about/awards/robert-h-macarthur-award/
https://research.com/u/robert-h-macarthur
https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_H._MacArthur
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
