Robert Dahl (1915–2014) - XX əsrin ən nüfuzlu siyasi alimlərindən biri. O, demokratiya, hakimiyyət və siyasi institutlar sahəsində geniş tədqiqatlar aparmış və “poliarxiya” (çoxhakimiyyətlilik) anlayışını siyasi elmə daxil etmişdir. Dahl, demokratiyanın tək bir modelinin olmadığını və müxtəlif siyasi sistemlərdə fərqli formalarda mövcud olduğunu göstərmişdir. Siyasi hakimiyyət və demokratiya anlayışı Robert Dahl siyasi hakimiyyəti və demokratiyanın təməl prinsiplərini izah edərkən plüralist nəzəriyyəni müdafiə edirdi. Onun fikrincə, hakimiyyət cəmiyyətin müxtəlif qrupları arasında bölünmüşdür və bu qruplar siyasi qərarların qəbul edilməsinə təsir göstərirlər. O, “Who Governs” (Kim idarə edir?) (1961) adlı əsərində ABŞ-ın New Haven şəhərinin siyasətini araşdıraraq göstərmişdir ki, hakimiyyət tək bir elitanın əlində deyil, əksinə müxtəlif maraq qrupları arasında bölünmüşdür. Poliarxiya: demokratiyanın reallığı Dahl demokratiyanın ideal formasının praktiki olaraq mümkün olmadığını və əvəzində poliarxiya (çoxhakimiyyətlilik) adlı bir modelin mövcud olduğunu iddia edirdi. Onun “Polyarchy: Participation and Opposition” (Poliarxiya: İştirak və Müxalifət) (1971) kitabında bu konsepsiya geniş şəkildə izah edilmişdir. Poliarxiyanın əsas xüsusiyyətləri Azad və ədalətli seçkilər Geniş siyasi iştirak və vətəndaş hüquqları Müxtəlif siyasi qrupların rəqabəti Dövlətin xalqın maraqlarına uyğun siyasət yürütməsi Dahl qeyd edirdi ki, poliarxiya tam demokratiyanın ideal forması olmasa da, real dünyada ən demokratik idarəetmə formasıdır. Demokratiyanın şərtləri Siyasi bərabərlik – Bütün vətəndaşlar eyni siyasi hüquqlara malik olmalıdırlar. Azad informasiya mühiti – Cəmiyyət azad mediaya və informasiyaya çıxış imkanına sahib olmalıdır. İştirak və rəqabət – Siyasi partiyalar və vətəndaşlar hakimiyyət uğrunda azad şəkildə mübarizə apara bilməlidirlər. Müxalifətin mövcudluğu – Alternativ siyasi qrupların fəaliyyəti məhdudlaşdırılmamalıdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Dahl
https://politicalscience.yale.edu/people/robert-dahl
https://www.britannica.com/biography/Robert-A-Dahl
https://www.goodreads.com/author/show/4486.Robert_A_Dahl
https://scholar.google.ca/citations?user=R02eSFMAAAAJ&hl=en
https://www.nytimes.com/2014/02/08/us/politics/robert-a-dahl-dies-at-98-defined-politics-and-power.html
https://www.dsausa.org/democratic-left/robert_dahl_scholar_of_democracy_and_democratic_socialist/
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
