Robert Bellarmine (1542–1621) - (italyan dilində: Roberto Francesco Romolo Bellarmino) - Katolik kilsəsinin kardinalı, ilahiyyatçı. O, Katolik reformasiyası (Motokatehizm və ya əks-reformasiya) dövrünün ən nüfuzlu ilahiyyatçılarından biri olmuş, protestantizmə qarşı mübarizədə mühüm rol oynamış və Kilsənin doktrinal mövqelərini müdafiə etmişdir. Bellarmine həmçinin siyasi və kilsə hakimiyyəti arasındakı münasibətlərlə bağlı nəzəriyyələri ilə tanınır. Erkən həyatı və təhsili Robert Bellarmine 4 oktyabr 1542-ci ildə İtaliyanın Montepulciano şəhərində anadan olmuşdur. O, zəngin və nüfuzlu bir ailədən gəlirdi və gənc yaşlarından intellektual qabiliyyətləri ilə seçilirdi. Bellarmine, Roma və Padua Universitetlərində klassik humanitar elmlər və ilahiyyat üzrə təhsil almış, daha sonra Louvain Universitetində (Belçika) dərin ilahiyyat təhsili almışdır. 1570-ci ildə İsa Cəmiyyətinə (Cizvit ordeni) daxil olmuş və Roma Papasının müdafiəçisi kimi fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. O, müasir elmlər, teologiya və fəlsəfə sahəsində geniş biliklərə malik idi. İlahiyyat və reformasiya mübarizəsi Bellarmine, Protestant Reformasiyasına qarşı yazıları və teoloji müdafiələri ilə tanınır. Onun ən məşhur əsəri "Controversiae" (Disputationes de Controversiis Christianae Fidei, 1586–1593) adlı üçcildlik kitabıdır. Bu əsərdə o, protestant teoloqlarının doktrinal görüşlərinə qarşı çıxaraq, Katolik Kilsəsinin doktrinasını müdafiə etmişdir. Onun əsas teoloji mövqeləri bunlardır Papaların Ali hakimiyyəti – Bellarmine, Roma Papasının dini və dünyəvi hakimiyyət sahəsində üstün mövqeyə malik olduğunu vurğulamışdır. Bu fikirlər, protestantların və hətta bəzi katoliklərin mübahisələrinə səbəb olmuşdur. Lüter və Kalvinizmə qarşı tənqidlər – O, Martin Lüter və Jean Calvin kimi protestant liderlərinin nəzəriyyələrinə qarşı arqumentlər irəli sürmüş, reformasiya hərəkatını Katolik Kilsəsi üçün təhlükə kimi qiymətləndirmişdir. Hökumət və Kilsənin münasibətləri – Bellarmine siyasi ilahiyyatda da mühüm rol oynamışdır. O, hökmdarların legitimliyinin xalqın razılığına əsaslandığını bildirən ilk katolik ilahiyyatçılarından biri olmuşdur. Onun bu fikirləri sonradan Amerika və Avropa siyasi fəlsəfəsinə təsir etmişdir. Qalileo Qaliley ilə münasibətləri Robert Bellarmine, Qalileo Qalileyin Katolik Kilsəsi ilə mübahisəsində mühüm rol oynayan şəxslərdən biri idi. O, Qalileyə heliosentrik nəzəriyyənin elm tərəfindən dəstəklənmədiyi üçün yalnız fərziyyə kimi qəbul edilməli olduğunu bildirmişdir. 1616-cı ildə Bellarmine, Qalileyə heliosentrizmin Kilsənin rəsmi mövqeyi ilə ziddiyyət təşkil etdiyini xəbərdar etmişdir. Lakin Bellarmine, Qalileyə qarşı sərt cəzaların verilməsinə qarşı idi və daha yumşaq yanaşmanı müdafiə edirdi. Son dövrləri və müqəddəsləşdirilməsi Robert Bellarmine 17 sentyabr 1621-ci ildə vəfat etmişdir. Onun teoloji və siyasi nəzəriyyələri Katolik Kilsəsində uzun müddət təsirini saxlamışdır. 1930-cu ildə Papa XI Pius tərəfindən müqəddəs elan edilmiş və 1931-ci ildə Kilsə doktoru tituluna layiq görülmüşdür. Mirası və təsiri Bellarmine, Katolik Kilsəsinin ən mühüm teoloqlarından biri hesab olunur. Onun ideyaları və yazıları hələ də Katolik teologiyası və siyasi fəlsəfə sahələrində araşdırılır. Onun papalıq hakimiyyəti, kilsənin siyasətdəki rolu və dini mübahisələrdəki mövqeyi Katolik dünyasında dərin iz buraxmışdır. O, həmçinin İsa Cəmiyyətinin (Cizvitlər) ən mühüm fiqurlarından biri olmuş və Cizvit təhsil sisteminə böyük təsir göstərmişdir. Robert Bellarmine, həm teologiya, həm də siyasi nəzəriyyə sahəsində böyük nüfuza malik bir şəxsiyyət idi. O, Katolik Kilsəsinin protestantlığa qarşı mübarizəsində aparıcı fiqur olmuş, papalıq hakimiyyətini müdafiə etmiş və kilsənin siyasi məsələlərdəki mövqeyini gücləndirmişdir. Qalileo məsələsində daha yumşaq mövqe tutmasına baxmayaraq, Katolik Kilsəsinin elmə yanaşmasında mühüm rol oynamışdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Bellarmine
https://www.franciscanmedia.org/saint-of-the-day/saint-robert-bellarmine/
https://www.britannica.com/biography/Saint-Robert-Bellarmine
https://www.newadvent.org/cathen/02411d.htm
https://www.jesuits.global/saint-blessed/saint-robert-bellarmine/
https://www.ignatianspirituality.com/ignatian-voices/16th-and-17th-century-ignatian-voices/st-robert-bellarmine-sj/
https://mycatholic.life/saints/saints-of-the-liturgical-year/september-17-saint-robert-bellarmine-bishop-and-doctor-optional-memorial/
Tarix : 21 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
