Richard Leakey - (19 dekabr 1944-cü ildə doğulub) Britaniya-Keniya paleoantropoloqu, qoruyucu və siyasətçi. O, insanın təkamülü ilə bağlı apardığı önəmli tədqiqatları və Afrikada erkən homininlərin öyrənilməsinə verdiyi böyük töhfələrlə tanınır. Leakey həmçinin Keniya-da vəhşi təbiətin qorunmasında mühüm rol oynamış və müxtəlif siyasi vəzifələrdə fəaliyyət göstərmişdir. Erkən həyatı və təhsili Richard Leakey, Keniya, Nayrobi şəhərində, həmçinin tanınmış arxeoloq və paleoantropoloq olan Louis Leakey və Mary Leakey-nin oğludur. İnsan mənşəyinə olan dərin maraqla böyüyən Richard, kiçik yaşlarından arxeologiya dünyasına daxil olub. O, Keniya-da təhsil almış və daha sonra Nayrobi Universitetində oxumuşdur. Paleoantropoloji işləri Richard Leakey ən çox insanın təkamülü və fosil qeydləri üzərində apardığı tədqiqatlarla tanınır. O, paleoantropologiya sahəsində mühüm kəşflər etmiş, Homo habilis-in ilk fosillərinin aşkarlanması ilə bağlı tapıntılar etmişdir. Bu tapıntı, Tanzaniyada yerləşən Olduvai dərəsindən tapılaraq, erkən insan nəsillərinin inkişafını başa düşməkdə mühüm bir mərhələ oldu. Leakeynin insan təkamülü sahəsindəki tədqiqatları və Leakey ailəsi ilə birlikdə apardığı işlər, insanın mənşəyinə dair anlayışımızın formalaşmasında mühüm rol oynamışdır. O, Şərqi Afrikada böyük qazıntı layihələrinə rəhbərlik etmiş və Keniya ilə Tanzaniyada qədim hominin yerlərinin qazıntılarında əsaslı sübutlar əldə etmişdir. Qoruma səyləri Paleoantropologiya sahəsindəki işlərinə əlavə olaraq, Leakey vəhşi təbiətin qorunmasına da mühüm töhfələr vermişdir. O, 1989-cu ildən 1994-cü ilə qədər Keniya Vəhşi Təbiət Xidmətinin (KWS) direktoru olaraq, ovçuluqla mübarizə aparmaq və xüsusən fil və nosorojların qorunması sahəsində mühüm işlər görmüşdür. Onun səyləri, Afrikada vəhşi təbiətin qorunması ilə bağlı beynəlxalq diqqətə səbəb olmuşdur. Siyasi karyera Richard Leakey həmçinin Keniya siyasətində də fəaliyyət göstərmişdir. O, Keniya Vəhşi Təbiət Xidmətinin rəhbəri təyin edildikdən sonra, Keniya Dövlət Xidməti Direktoru olaraq da vəzifə tutmuşdur. Leakey, Keniyada yaxşı idarəçilik və ətraf mühitin qorunması məsələlərində fəal tərəfdar olmuş və karyerası boyunca müxtəlif dövlət vəzifələrində çalışmışdır. İrsi və təsiri Leakeynin işləri, antropologiya, arxeologiya və qoruma sahələrində böyük təsir göstərmişdir. O, insanın təkamülü ilə bağlı verdiyi töhfələr və Afrikada vəhşi təbiətin qorunması ilə bağlı etdiyi işlərə görə geniş şəkildə tanınır. Onun tədqiqatları, kəşfləri və qoruma səyləri onu həm elm, həm də ətraf mühitin müdafiəsi sahəsində önəmli bir şəxsiyyətə çevirmişdir.
https://www.britannica.com/biography/Richard-Leakey
https://leakeyfoundation.org/richard-leakey-renowned-paleoanthropologist-and-conservationist-dies-at-age-77/
https://whc.unesco.org/en/news/2391
https://www.newyorker.com/news/postscript/richard-leakeys-life-in-the-wild
https://www.bbc.com/news/world-africa-59833131
https://www.theguardian.com/science/2022/jan/03/richard-leakey-obituary
https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Leakey
Tarix : 6 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
