Richard Burton (1925–1984) - Vizaqlı Britaniya aktyoru və teatr sənətçisi, dünya kino tarixindəki ən tanınmış və təsirli aktyorlardan biridir. "Who's Afraid of Virginia Woolf?" (1966) və "The Spy Who Came in from the Cold" (1965) kimi filmlərlə tanınan Burton, həmçinin dünyaca məşhur olan Elizabeth Taylor ilə yaşadığı əlaqə və evliliklə də yadda qaldı. O, həm kino, həm də teatr sahəsindəki performansları ilə tanınmış və geniş təqdir edilmişdir. Erkən həyatı və karyerası Richard Burton, 10 noyabr 1925-ci ildə Porth, Walesdə anadan olub. Onun doğulduğu ailə çox kasıb idi və erkən yaşlarında böyük çətinliklərlə üzləşib. Ailəsi 12 uşaqla yaşamış və Burton, qardaşları ilə birlikdə çətin həyat şəraitində böyümüşdür. Lakin o, uşaqlıqdan etibarən teatr və aktyorluğa maraq göstərib. Burton, Swansea Grammar School-da təhsil alarkən, müəllimləri tərəfindən gözəl nitq və aktyorluq bacarıqları ilə seçilirdi. İlk vaxtlarda müharibəyə qoşulmuş, amma müharibə başa çatdıqdan sonra Oxford University-də təhsil almağa başladı. Burada o, aktyorluq sahəsində təhsil alıb və sürətlə peşəkar karyerasına doğru addım atdı. Burton, 1940-cı illərin sonunda bir çox teatr istehsallarında aktyorluq etməyə başladı və burada özünün potensialını üzə çıxartdı. Kino karyerası Richard Burton, 1950-ci illərdə kinematoqrafiya sahəsindəki böyük layihələrdə rol alaraq daha da tanınmağa başladı. "The Robe" (1953) filmindəki roluyla böyük bir karyera sıçrayışı etdi. Bu film, ona geniş pərəstişkar kütləsi qazandırdı və Burton, Hollywood dünyasına daxil oldu. "The Robe" filminin uğuru, onu bir çox başqa böyük film layihələrinə də cəlb etdi. O, "Becket" (1964), "The Spy Who Came in from the Cold" (1965), və "Anne of the Thousand Days" (1969) kimi ciddi və dramatik rollarda yüksək qiymətlər aldı. "Who's Afraid of Virginia Woolf?" (1966) filmindəki performansı isə onu Oscar mükafatı uğrunda namizəd etdi. Burton, bu filmində George obrazını canlandıraraq, dövrün ən məşhur və ən təsirli kinolarından birində yer aldı. Elizabeth Taylor ilə eyni filmdəki performansları ilə yadda qaldılar və bu film, həm də onların məşhur münasibətlərinin başlangıcına çevrildi. "The Taming of the Shrew" (1967) və "Night of the Iguana" (1964) kimi başqa layihələr də Burton-in müxtəlif janrlarda necə ustalıqla çıxış etdiyini göstərdi. Teatr karyerası Burton, yalnız kino ilə kifayətlənməmiş, həm də teatrda böyük uğurlar əldə etmişdir. "Hamlet" (1964) kimi klassik əsərlərdəki performansları ilə teatr dünyasında da möhtəşəm bir yer tutmuşdur. O, həmçinin "Coriolanus" və "Macbeth" kimi klassiklərdəki performansları ilə tanınmışdır. Burton, həm Britaniya, həm də Amerika teatr səhnələrində göstərdiyi güclü performanslarla çoxsaylı mükafatlar almışdır. O, teatrda daha çox dramatik və mürəkkəb obrazlar yaratmış və bu rollarda peşəkar bacarıqlarını daha da inkişaf etdirərək diqqət mərkəzinə gəlib. Burton, həmçinin Royal Shakespeare Company kimi prestijli qurumlarla əməkdaşlıq etmişdir. Şəxsi həyatı Richard Burton-un şəxsi həyatı, xüsusilə onun məşhur həyat yoldaşı Elizabeth Taylor ilə olan evliliyi ilə diqqət çəkib. Burton və Taylor, 1964-cü ildə tanış oldular və qısa müddətdə biri-birlərinə aşiq oldular. Onların əlaqəsi çox müdaxilələrə və mətbuatın diqqətinə səbəb olmuş, bir neçə dəfə evlənib boşanmışlar. Burton və Taylor, hər iki tərəf üçün də çox mürəkkəb və emosional bir əlaqə yaşadılar, lakin onların karyeralarına da təsir etmiş və mədəniyyət tarixində mühüm yer tutmuşdur. Burton, həyatında bir neçə dəfə evlənib və özünü çoxsaylı şəxsi mübarizələrlə üzləşmiş biri olaraq tanıdıb. O, həmçinin alkoqol və narkotiklərlə bağlı problem yaşayırdı və bu məsələlər, onun şəxsi həyatına kölgə salmışdır. Uğurları və mükafatlar Richard Burton, karyerası boyunca çoxsaylı mükafat və təltiflər almışdır. O, Academy Award (Oscar) mükafatı uğrunda iki dəfə namizəd olub, lakin bu mükafatı heç vaxt qazanmamışdır. Ancaq o, Golden Globe mükafatını və BAFTA mükafatı da daxil olmaqla bir çox digər mükafatlar almışdır. Onun teatr və kino sahələrindəki performansları, onu zamanının ən böyük və təsirli aktyorlarından biri etdi və bugün də aktyorluq dünyasında ən əhəmiyyətli simalardan biri olaraq xatırlanır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Burton

https://www.imdb.com/name/nm0000009/

https://www.britannica.com/biography/Richard-Burton-Welsh-actor

https://www.wales.com/about/culture/celebrating-richard-burton

https://www.tvinsider.com/people/richard-burton/

https://www.rottentomatoes.com/celebrity/richard_burton

https://www.britannica.com/biography/Richard-Burton-British-scholar-and-explorer

Tarix : 11 mart 2025