Riçard Uotli - İngilis iqtisadçısı, məntiqşünas və ilahiyyatçısı idi, 1 fevral 1787-ci ildə anadan olub və 8 oktyabr 1863-cü ildə vəfat edib, siyasi iqtisadiyyata töhfələri və Dublin Arxiyepiskopu kimi nüfuzlu rolu ilə tanınır. 19-cu əsr intellektual həyatında əsas fiqur olan Uotli klassik iqtisadiyyatı mənəvi fəlsəfə ilə birləşdirib, xüsusən Siyasi İqtisadiyyata Giriş Mühazirələri (1831) əsəri ilə, və İrlandiyada təhsil və kilsə islahatlarını formalaşdırıb. Erkən həyat və təhsil Riçard Uotli 1 fevral 1787-ci ildə Londonda, İngiltərədə varlı ailədə anadan olub. Atası Cozef Uotli din xadimi, anası Ceyn isə onun erkən intellektual marağını təşviq edib. İstedadlı uşaq olan Uotli Bristoldakı özəl məktəbdə təhsil alıb, 1805-ci ildə Oksfordun Oriel Kollecinə daxil olub. Klassiklər və riyaziyyatda üstün olub, 1808-ci ildə bakalavr, 1812-ci ildə magistr dərəcəsi qazanıb, daha sonra Oriel-də müəllim və təqaüdçü olub, burada Con Henri Nyumanla dostluq qurub. Karyera Uotlinin karyerası akademiya, ilahiyyat və ictimai xidməti birləşdirib. O, 1819-cu ildə Napoleon Buonaparte ilə Bağlı Tarixi Şübhələr əsəri ilə tanınıb, bu satira xristian apologetikasını məntiqi mülahizələrlə müdafiə edib. 1829-cu ildə Oksfordda Drammond adına Siyasi İqtisadiyyat Professoru təyin edilib və Siyasi İqtisadiyyata Giriş Mühazirələrini nəşr edib, iqtisadiyyatı təkcə sərvət deyil, insan davranışının elmi kimi vurğulayıb. Onun ideyaları klassik məktəbə təsir edib, azad ticarəti müdafiə edib və mənəvi kontekstsiz statistikaya həddindən artıq güvənməyi tənqid edib. 1831-ci ildə Dublin Arxiyepiskopu təyin edilib və ölümünə qədər bu vəzifədə qalıb. O, İrlandiyada qeyri-dini təhsil təmin etmək üçün Milli Təhsil Sistemini qurub, lakin bu, həm katolik, həm də protestant qruplardan etirazla qarşılanıb. Məhsuldar yazıçı olan Uotli Məntiqin Elementləri (1826) kitabını nəşr edib, bu əsər Britaniyada formal məntiqi canlandıran geniş istifadə olunan dərslik olub. İrlandiyadakı dövrü yoxsulluğu azaltmaq və dini gərginliklər arasında sosial harmoniyanı təşviq etmək səyləri ilə yadda qalıb. Şəxsi həyat və miras Uotli 1821-ci ildə Elizabet Pop ilə evlənib və cütlüyün beş övladı olub. Hazırcavablığı, özünəməxsusluğu və ağla sadiqliyi ilə tanınan Uotli Dublindəki Redesdeyl Evində yaşayıb. Onun mirası iqtisadiyyatda mənəvi və empirik təhlili birləşdirməsi, ilahiyyatda isə liberal Anglikan baxışları ilə bağlıdır, bu da müzakirələrə səbəb olub. Tənqidçilər onun insan tərəqqisinə nikbinliyini sadəlövh hesab etsə də, onun fənlərarası yanaşması Nassau Senior və Con Stüart Mill kimi fiqurlara təsir edib. O, 8 oktyabr 1863-cü ildə Dublində vəfat edib və Britaniya intellektual tarixində iz qoyub.
https://www.britannica.com/biography/Richard-Whately
https://www.hetwebsite.net/het/profiles/whately.htm
https://historyireland.com/richard-whately-irelands-strangest-archbishop/
https://www.fourcourtspress.ie/books/2018/the-life-and-career-of-archbishop-richard-whately
https://www.dib.ie/biography/whately-richard-a8984
https://www.offalyhistory.com/shop/books/the-life-and-career-of-archbishop-richard-whately-ireland-religion-and-reform
https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Whately
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
