Reyms kafedralı (Notre-Dame de Reims ) - Fransanın Reyms şəhərində yerləşən Roma-Katolik kafedralıdır və Reyms Arxeparxiyasının yepiskop kafedralı. Kafedral Müqəddəs Məryəmə həsr edilmişdir və ənənəvi olaraq Fransa krallarının tacqoyma mərasimlərinin keçirildiyi yer olmuşdur. Reyms Kafedralı Qotik memarlığın ən mühüm əsərlərindən biri hesab olunur. İl ərzində təxminən bir milyon ziyarətçi qəbul edən kafedral, 1991-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya İrsi siyahısına daxil edilmişdir. Kafedral kilsəsinin 5-ci əsrin əvvəllərində yepiskop Nicasius tərəfindən təsis edildiyi düşünülür. Təxminən bir əsr sonra, Reyms yepiskopu Müqəddəs Remigius tərəfindən I Klovis burada xristianlıq mərasimi ilə vəftiz edilmişdir. O, bu mərasimi qəbul edən ilk Frank kralı idi. Hazırkı Reyms Kafedralının tikintisi 13-cü əsrdə başlamış və 14-cü əsrdə tamamlanmışdır. Yüksək Qotik memarlığının görkəmli nümunəsi olan kafedral, 1210-cu ildə yanğın nəticəsində məhv olan əvvəlki kilsənin yerində inşa edilmişdir. Fransız İnqilabı zamanı az ziyan görmüş kafedral, 19-cu əsrdə genişmiqyaslı bərpa işlərinə məruz qalmışdır. Birinci Dünya Müharibəsi zamanı ağır ziyan görmüş və 20-ci əsrdə yenidən bərpa edilmişdir. 1905-ci ildə kilsə və dövlətin ayrılması haqqında qəbul edilmiş qanundan sonra kafedral Fransanın dövlət mülkiyyətinə keçmişdir, lakin Katolik kilsəsi onun istifadəsi üçün müqavilə bağlamışdır. Bərpa və qorunması üçün xərclər Fransanın dövlət büdcəsindən ödənilir. Tarix 5-ci əsr – Merovinq kafedralı Rems qəbiləsinin yaşadığı Durokortorum adlı yaşayış məntəqəsi, Yuli Sezar tərəfindən Qall müharibələri haqqında yazılarında qeyd edilmişdir. Roma İmperiyası dövründə şəhər Reyn çayının deltasına qədər uzanan əyalətin paytaxtına çevrildi və e.ə. 3-cü əsrdə İkinci Belçika adlı Roma əyalətinin paytaxtı oldu. Burada ilk xristian kilsəsi, ilk yepiskop olan Müqəddəs Sixtus tərəfindən 250–300-cü illər arasında təsis edilmişdir. 5-ci əsrin əvvəllərində, Merovinq dövründə, yepiskop Nicasius kafedralı indiki yerinə köçürdü. Bu ərazi əvvəllər İmperator Konstantin tərəfindən tikilmiş Qallo-Roma hamamlarının yerləşdiyi yerdə idi. Yeni kilsə Müqəddəs Məryəmə həsr edilmişdi və bu, 431-ci ildə Efes Məclisində qəbul edilən və Məryəmin statusunu yüksəldən qərardan əvvələ aiddir. Yeni kafedral, kvadrat xarici və dairəvi daxili planla təxminən 20 m (66 fut) enində və 55 m (180 fut) uzunluğunda idi. 1990-cı illərdə bu orijinal Merovinq kilsəsinin vəftizxanası, hazırkı kafedralın altında qazıntılar zamanı aşkar edilmiş və köhnə strukturdan qalıqlar ortaya çıxarılmışdır. Frank kralı I Klovis, təxminən 496-cı ildə Müqəddəs Remigius tərəfindən burada vəftiz edilmişdir. Bu hadisə, Reymsdə kralların tacqoyma mərasimlərinin uzun ənənəsinə ilham vermişdir. 9-cu əsr – Karoling kafedralı 816-cı ildə Frank kralı və Müqəddəs Roma İmperatoru Lüi Təqvalı, Papa IV Stefan tərəfindən Reymsdə tac qoyma mərasimi keçirdi. Tacqoyma və sonrakı mərasimlər, erkən kafedralın zəif vəziyyətini və kifayət qədər böyük olmadığını ortaya qoydu. Təxminən 818-ci ildən başlayaraq, arxiyepiskop Ebbo və kral memarı Rumaud, köhnə şəhər divarlarından götürülmüş daşlardan istifadə edərək, eyni ərazidə daha böyük bir kilsə tikməyə başladılar. Tikinti işləri 835-ci ildə dayandırıldı və daha sonra yeni arxiyepiskop Hinkmar və İmperator II Karlın dəstəyi ilə davam etdirildi. Kilsənin daxili interyeri qızıl suyuna çəkilmiş, mozaikalar, rəsmlər, heykəllər və xalçalarla bəzədilmişdi. 18 oktyabr 862-ci ildə İmperatorun iştirakı ilə Hinkmar yeni kilsəni təqdis etdi. Kilsə 86 m (282 fut) uzunluğunda idi və iki transepti var idi.
https://www.cathedrale-reims.fr/en/discover/history-of-reims-cathedral#:~:text=The%20cathedral%20was%20essentially%20built,It's%20an%20extraordinary%20size%20!
https://www.britannica.com/topic/Reims-Cathedral
https://www.pariscityvision.com/en/europe/france/champagne/reims-cathedral
https://smarthistory.org/reims-cathedral/
https://whc.unesco.org/en/list/601/
https://visitworldheritage.com/en/eu/cathedral-of-notre-dame-in-reims/992c73d6-b4f8-44a3-a0e3-7ecde6689b28
https://en.wikipedia.org/wiki/Reims_Cathedral
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
