Rene Dyubo - Fransız mikrobioloq, ekoloq və yazıçıdır, 20 fevral 1901-ci ildə anadan olub və 20 fevral 1982-ci ildə vəfat edib. O, antibiotiklərin kəşfində pioner olub, xüsusilə qramisidin adlı ilk kommersiya antibiotiki təcrid edib. Ekoloji düşüncələri və “insan sağlamlığı ətraf mühitlə bağlıdır” fikri ilə tanınıb. “So Human an Animal” (1968) kitabı ilə 1969-cu ildə Pulitzer Mükafatını qazanıb və “Think globally, act locally” (Qlobal düşün, yerli hərəkət et) şüarını populyarlaşdırıb. Erkən həyat və təhsil Rene Jül Dyubo 20 fevral 1901-ci ildə Fransanın Sen-Bris-syur-Foré şəhərində anadan olub. Atası Jül Dyubo qəssab, anası Madlen Dubo evdar qadın idi. Paris yaxınlığında ferma həyatı yaşayıb və təbiətə bağlı böyüyüb. Birinci Dünya Müharibəsindən sonra ailəsi Parisə köçüb, lakin sağlamlığı zəif olduğundan (revmatik qızdırma keçirib) hərbi xidmətdən kənarda qalıb. 1921-ci ildə Parisdəki Milli Aqronomiya İnstitutunu bitirib və torpaq mikrobiologiyası üzrə təhsil alıb. 1924-cü ildə ABŞ-a köçüb və Ratcers Universitetində torpaq bakteriyaları üzrə doktorluq dərəcəsi qazanıb (1927). Karyera Dyubo 1927-ci ildə Rokfeller Tibbi Tədqiqatlar İnstitutuna (indiki Rokfeller Universiteti) qoşulub və burada Oswald Avery ilə işləyib. 1930-cu illərdə torpaq bakteriyalarından antibiotik maddələr axtarıb və 1939-cu ildə Benjamin Duggar ilə qramisidini təcrid edib. Bu maddə qram-müsbət bakteriyalara qarşı təsirli olub və İkinci Dünya Müharibəsində yaralı əsgərlərin müalicəsində istifadə edilib—penisillindən əvvəlki ilk praktik antibiotik idi. Lakin qramisidinin toksikliyi onun geniş tətbiqini məhdudlaşdırıb. 1950-ci illərdən etibarən Dyubo mikrobiologiyadan ekoloji və humanitar mövzulara keçib. “The Bacterial Cell” (1945) və “Man Adapting” (1965) kimi əsərlərində insan sağlamlığının ətraf mühitlə bağlılığını vurğulayıb. 1960-cı illərdə ekologiya hərəkatına qoşulub və texnologiyanın təbiətə zərərini tənqid edib. “So Human an Animal”da insanın təbiətlə harmoniyasını itirdiyini yazıb və bu, ona Pulitzer qazandırıb. 1972-ci ildə BMT-nin Ətraf Mühit Konfransında “yalnız bir Yerimiz var” ideyasını irəli sürüb. Şəxsi həyat və miras Dyubo 1927-ci ildə Mari Luiza Bonamy ilə evlənib, lakin 1942-ci ildə həyat yoldaşı vərəmdən vəfat edib. 1948-ci ildə ikinci dəfə Jean Porter ilə evlənib və övladı olmayıb. Nyu-Yorkun Qarrison şəhərində təbiətə yaxın yaşayıb, bağçılıqla məşğul olub. Sakit və filosofik şəxsiyyəti ilə tanınıb, tez-tez təbiətin müalicəvi gücündən yazıb. Onun mirası antibiotiklərin kəşfi və ekoloji şüurun artmasıdır. “Think globally, act locally” şüarı müasir ətraf mühit hərəkatlarının əsasını təşkil edir. 1982-ci ildə Nyu-Yorkda ürək tutmasından vəfat edib.
https://www.britannica.com/biography/Rene-Dubos
https://www.whatisbiotechnology.org/index.php/exhibitions/antimicrobial/index/dubos
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7137170/
https://cosmosmagazine.com/science/science-history-rene-dubos-finds-life-in-the-earth/
https://kids.britannica.com/students/article/Ren%C3%A9-Dubos/321863
https://digitalcommons.rockefeller.edu/faculty-members/21/
https://en.wikipedia.org/wiki/Ren%C3%A9_Dubos
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
