Regis Debray (1940) - Fransız filosofu, siyasi nəzəriyyəçi və yazıçı. O, inqilab, siyasi ideologiyalar, media nəzəriyyəsi və kommunikasiya sahəsində mühüm araşdırmalar aparmışdır. Debray xüsusilə Marksist ideologiya və Latın Amerikasındakı inqilabi hərəkatlarla bağlı fikirləri ilə tanınır. O, Fidel Kastro və Çe Gevara ilə yaxından əlaqədə olmuş və silahlı mübarizə konsepsiyasını müdafiə edən "fokizm" nəzəriyyəsini inkişaf etdirmişdir. Həyatı və inqilabi fəaliyyəti 1940-cı ildə Fransada anadan olmuşdur. Parisdə təhsil almış və Jean-Paul Sartre və Louis Althusser kimi tanınmış filosofların təsiri altında böyümüşdür. 1960-cı illərdə Latın Amerikasına getmiş, Kuba və Boliviya inqilabi hərəkatlarında iştirak etmişdir. 1967-ci ildə Boliviyada Çe Gevara ilə birlikdə həbs olunmuş və uzun müddət həbsdə qalmışdır. Fransa hökumətinin səyləri nəticəsində azadlığa buraxılmışdır. Fokizm nəzəriyyəsi və inqilabi ideyalar Debray "fokizm" adlanan nəzəriyyəni irəli sürmüşdür. Bu nəzəriyyəyə görə: İnqilab yalnız geniş xalq hərəkatları ilə deyil, kiçik silahlı qrupların (fokusların) rəhbərliyi ilə də baş verə bilər. Silahlı mübarizə kənd yerlərində başlamalı və şəhərlərə yayılmalıdır. İnqilabçı qruplar xalqın şüurunu formalaşdırmalı və onları siyasi mübarizəyə cəlb etməlidir. Bu fikirlər Çe Gevaranın Boliviyadakı inqilabi hərəkatına böyük təsir göstərmişdir. Lakin Çe Gevaranın 1967-ci ildə məğlubiyyətə uğraması və öldürülməsi Debrayın strategiyasının uğursuz olduğunu göstərmişdir. Mediologiya və yeni nəzəriyyələr 1970-ci illərdən sonra Debray silahlı mübarizədən uzaqlaşaraq, kommunikasiya və media nəzəriyyəsi sahəsinə yönəlmişdir. O, "Mediologiya" adlı yeni bir nəzəri məktəb yaratmışdır. Mediologiya, siyasi ideyaların və ideologiyaların necə yayıldığını və uzunmüddətli təsir göstərdiyini araşdırır. Debrayın fikrincə, kommunikasiya texnologiyaları və media siyasi hakimiyyətin formalaşmasına böyük təsir göstərir. Əsas əsərləri "Revolution in the Revolution?" (İnqilab İçində İnqilab?) (1967) – Fokizm nəzəriyyəsini açıqlayan kitabdır. "Critique of Political Reason" (Siyasi Ağlın Tənqidi) – Siyasi hakimiyyətin formalaşması və ideologiyaların rolu haqqında araşdırma. "Transmitting Culture" (Mədəniyyəti ötürmək) – Mediologiya nəzəriyyəsi ilə bağlı əsas əsərlərdən biridir. Regis Debray həm inqilabi mübarizədə, həm də siyasi nəzəriyyədə mühüm rol oynamışdır. O, gənc yaşlarında Marksist və inqilabi hərəkatlara qoşulsa da, sonradan siyasi ideyaların yayılması və medianın gücü haqqında nəzəriyyələr hazırlamışdır. Onun fikirləri siyasi fəlsəfə və media nəzəriyyəsi sahələrində bu gün də aktuallığını qoruyur.
https://en.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9gis_Debray
https://www.goodreads.com/author/show/124498.R_gis_Debray
https://www.marxists.org/archive/glaberman/1968/04/regis-debray.htm
https://www.amazon.com/Books-Regis-Debray/s?rh=n%3A283155%2Cp_27%3ARegis%2BDebray
https://www.oxfordreference.com/display/10.1093/oi/authority.20110803095705831
https://www.imdb.com/name/nm0213535/
https://www.nybooks.com/articles/1967/07/13/regis-debray/
Tarix : 22 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
