Qızılquyruq tutuquşu (Touit surdus) - "Psittacidae" fəsiləsinin, "Arinae" yarımfəsiləsinə aid olan və "Zəif" statuslu quş növü. Taksonomiya və sistematika Qızılquyruq tutuquşu monootipik növdür. Lakin şimal populyasiyası yarımnöv kimi, ayrılmaq potensialına malik ola bilər. Təsvir Qızılquyruq tutuquşu təxminən 16 sm (6,3 düym) uzunluğundadır. Bədəni əsasən yaşıldır, üst hissələri alt hissələrdən daha tünddür və bel hissəsi ilə quyruq üstü örtükləri zümrüd yaşılı rəngdədir. Alnı, göz ətrafı və yanaqları sarıdır; göz ətrafında ağ halqa var. Çiyin lələkləri zeytun-qəhvəyi rəngdədir. Uçuş lələkləri tünd qəhvəyi olub yaşıl kənarlara malikdir, əsas örtüklər tünd qəhvəyi, digər qanad örtükləri yaşıl, qanadın karpal hissəsi isə mavi rəngdədir. Erkəklərin mərkəzi quyruq lələkləri yaşıl, digərləri isə yaşıl-sarı rəngdədir; bütün quyruq lələklərinin dar qara ucları var. Dişilər erkəklərə çox bənzəyir, lakin alt hissələri bir qədər solğun və quyruq lələkləri daha yaşıldır. Yayılması və yaşayış mühiti Qızılquyruq tutuquşu Braziliyanın şimal-şərqində və şərqində parçalı şəkildə yayılıb. "Ceará"da, "Pernambuko"dan "Alaqoas"a qədər və "Bahia" ilə "San Paulo" ştatı arasında müəyyən ərazilərdə rast gəlinir. Rütubətli həmişəyaşıl meşələrdə və qumlu torpaqlarda həm ilkin, həm də ikinci dərəcəli meşələrdə yaşayır. Həmçinin kakao plantasiyalarında da görülür və daxili bölgələrdə dağ meşələrinin aşağı səviyyələrində tapıla bilər. Dəniz səviyyəsindən 900 və ya 1,000 metr (3,000 və ya 3,300 fut) yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə rast gəlinir. Hərəkət Qızılquyruq tutuquşunun mövsümi hərəkətləri qeydə alınmışdır, lakin bu hərəkətlər dəqiq müəyyən edilməyib. Qidalanma Qızılquyruq tutuquşu adətən kiçik sürülər halında qidalanır və bu sürülərin ailə qrupları olduğu güman edilir. Qidası əsasən meyvələrdən ibarətdir, lakin dəqiq məlumatlar azdır. Çoxalma Qızılquyruq tutuquşunun çoxalma davranışı sentyabr və ya oktyabr aylarında, yağış mövsümünün başlanğıcında başlayır. Məlum olan yeganə yuvalar ağac termit yuvalarında tapılmışdır. Yumurta sayı, inkubasiya müddəti, balaların uçma vaxtı və valideyn qayğısı ilə bağlı dəqiq məlumatlar məlum deyil. Status Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə Birliyi (IUCN) qızılquyruq tutuquşunu əvvəlcə "Təhlükədə", 1994-cü ildə "Təhlükəli", 2004-cü ildən isə "Zəif" statusunda qiymətləndirmişdir. Bu növün çox məhdud yayılma sahəsi var və təxminən 10,000-dən az yetkin fərddən ibarət populyasiyasının azalmaqda olduğu güman edilir. "Yayılma sahəsi boyunca geniş meşə təmizləmələri onun nadir olmasının əsas səbəbi kimi qəbul edilir". Lakin bu növ "meşə parçalanmasına ilk düşünüləndən daha davamlı olduğu üçün, xüsusilə yayılma sahəsinin cənub hissəsində, daha az qeydə alınmış ola bilər, yəqiq ki, həqiqətən nadir deyil". Bu növ bir çox özəl və dövlət qoruqlarında da rast gəlinir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Golden-tailed_parrotlet
https://ebird.org/species/gotpar2
https://abcbirds.org/bird/golden-tailed-parrotlet/
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/golden-tailed-parrotlet-touit-surdus
https://animalia.bio/golden-tailed-parrotlet
https://xeno-canto.org/species/touit-surdus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/gotpar2/cur/introduction
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
