Qızılıtac zümrüdquşu ("Cynanthus auriceps")- "Trochilinae" yarımfəsiləsinin, "Trochilini" tayfasına aid olan zümrüdquşu növü. Taksonomiya və sistematika Qızılıtac zümrüdquşu ilk dəfə "Trochilus" cinsində təsvir edilmişdir. Sonradan müxtəlif vaxtlarda indiki "Canivet zümrüdquşu" ("Cynanthus canivetii") növünün yarımnövü kimi təsnif edilmiş və "maviquyruq zümrüdquşu" ("Chlorostilbon mellisugus") ilə birlikdə daxil edilmişdir. 2020-ci ildə "Amerika Ornitoloji Cəmiyyəti"nin (AOS) "Şimali Amerika Təsnifat Komitəsi", "Beynəlxalq Ornitoloji Komitə" (IOC) və "Clements" taksonomiyası onu "Cynanthus" cinsinə daxil etdi, bu cinsə "Canivet zümrüdquşu", "genişdimdik zümrüdquşu" ("C. latirostris"), "Turkuaztac zümrüdquşu" ("C. doubledayi") və "Cozumel zümrüdquşu" ("C. forficatus") daxildir. "BirdLife International"-ın "Dünya Quşlarının Təlimat Kitabı"nın 2020-ci il 5-ci versiyası isə onu "Chlorostilbon" cinsində saxlayır. Qızılıtac zümrüdquşu monotipik bir növdür. Təsvir Qızılıtac zümrüdquşu 7.5-9.5 sm (3.0-3.7 inç) uzunluğunda və təxminən 2.2 qram (0.078 uns) ağırlığındadır. Erkək fərdin tacı parlaq qızılı-yaşıl rəngdədir, üst hissələri isə daha solğun qızılı-yaşıl və ya bürüncü-yaşıl rəngdədir. Alt hissələri çənədən və boğazdan təmiz yaşıl rəngdən başlayaraq vent hissəsində parlaq qızılı-yaşıl rəngə keçid edir. Quyruğu uzun və dərin çəngəlşəkilli olub, lələkləri qara rəngdədir və bənövşəyi-mavi parıltıya malikdir; mərkəzi üç cüt lələyin ucları geniş qəhvəyi-boz rəngdədir. Dişi fərdin üst hissələri erkəklərə bənzəyir. Alt hissələri açıq boz rəngdədir, qarın və vent hissələrində daha açıq rəngdədir. Yanaxları tünd rəngdədir və göz arxasında boz-ağ zolaq var. Quyruğu da çəngəlşəkilli olub, erkəklərin quyruğundan daha qısadır; mərkəzi lələklər mavi-yaşıl və ya bürüncü-yaşıl rəngdədir və əksəriyyətinin ucu yaxınlığında qara zolaq və boz ucları var. Erkəyin dimdiyi qırmızı rəngdədir və uc hissəsi qaradır, dişinin alt çənəsi qırmızı və uc hissəsi qara, üst çənəsi isə qara rəngdədir. Yayılması və yaşayış yeri Qızılıtac zümrüdquşu Qərbi Meksikada Sinaloadan cənuba doğru şərqi Oaxacaya qədər, həmçinin daxili ərazilərdə Balsas çayı hövzəsi boyunca cənubi Morelosa qədər yayılmışdır. Dəniz səviyyəsindən 1,800 m (5,910 fut) yüksəkliyə qədər olan tropik quru meşələrdə yaşayır. Hərəkət Qızılıtac zümrüdquşu əsasən qalıcıdır, lakin bəzi ərazilərdə mövsümi yüksəklik dəyişiklikləri edə biləcəyi güman edilir. Qidalanma Qızılıtac zümrüdquşu "trap-line" (xətt üzrə) qidalanma üsulundan istifadə edir, nektar toplamaq üçün müxtəlif çiçəkli bitkiləri ziyarət edir. Qidalanarkən quyruqlarını yelləyir və çəngəlini yayır. Nektarla yanaşı, yarpaqlardan həşəratları da yeyir. Çoxalma Qızılıtac zümrüdquşunun çoxalma mövsümü fevraldan iyula qədər davam edir. Kiçik bir fincan şəklində yuva qurur və yeri yaxınlığında incə bir budaq üzərində yerləşdirir. Jalisco bölgəsindəki dörd yuvada fincanın altında kiçik taxta parçalarından ibarət platforma var idi. Fincan kapok toxum liflərindən hazırlanmışdır, xaricində ot, taxta parçaları və şibyələr var. Yumurta sayı iki olur və balalar təxminən 24-25 gün sonra uçmağa başlayır. Status "IUCN" qızılıtac zümrüdquşunu "ən az narahatlıq doğuran növ" kimi qiymətləndirib.
https://ebird.org/species/goceme1
https://www.inaturalist.org/taxa/6094-Chlorostilbon-auriceps
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/golden-crowned-emerald-cynanthus-auriceps
https://en.wikipedia.org/wiki/Golden-crowned_emerald
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=05C96F9262636BBC
https://xeno-canto.org/species/Cynanthus-auriceps
https://www.inaturalist.org/taxa/1289677-Cynanthus-auriceps
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
