Qırmızıboğaz kolibri ("Lamprolaima rhami") - "Trochilinae" yarımfəsiləsinin, "Lampornithini" tayfasına aid bir kolibri növü. Taksonomiya və sistematika Qırmızıboğaz kolibri, "Lamprolaima" cinsinin yeganə növüdür. Bu cins adı iki yunan sözündən yaranıb: "lampros" (parlaq və ya şüşəli) və "laimos" (boğaz). Növün spesifik epiteti, İsveçrəli diplomat, təbiətşünas və kolleksiyaçı Henri-Kazimir de Ramın şərəfinə verilib. Təsvir Qırmızıboğaz kolibri 12–12.4 sm (4.7–4.9 düym) uzunluğunda və 5.6–7.1 qram (0.20–0.25 ons) çəkiyə malikdir. Hər iki cinsin qısa, düz və qara dimdiyi var. Yetkin erkək fərdlərin üst hissələri parlaq yaşıl rəngdədir. Üzün böyük hissəsi qara rəngdədir və göz arxasında kiçik ağ ləkə var. Boğazı parlaq çəhrayı, döşü isə parlaq bənövşəyi-mavi rəngdədir. Qalan alt hissələr qaradır və yan tərəfləri yaşıl ləkəlidir. Qanadları qırmızımtıl rəngdədir və lələklərinin ucları tünd qəhvəyidir. Quyruğu tünd bənövşəyi rəngdədir və xarici lələklərin ucları bozdur. Yetkin dişi fərdlərin də üst hissələri parlaq yaşıl rəngdədir. Alt hissələri tünd boz rəngdədir və adətən boğazında kiçik çəhrayı ləkələr var. Qanadları və quyruğu erkəklərə bənzəyir, lakin xarici quyruq lələklərinin ucları ağdır. Cavan erkəklər yetkin dişilərə bənzəyir, lakin alt hissələri daha tünd rəngdədir və döş lələklərinin kənarları bej rəngdədir. Cavan dişilər isə yetkinlərə bənzəyir, lakin baş lələklərinin kənarları bej rəngdədir. Yayılması və yaşayış yeri Qırmızıboğaz kolibri Meksikanın Qerrero, Puebla və Verakrus ştatlarından cənuba doğru Qvatemala, Salvador və Honduras ərazilərində kəsikli şəkildə yayılıb. Tropik meşələrin, bulud meşələrinin və şam-palıd meşələrinin daxili və kənar hissələrində, həmçinin kolluqlarda yaşayır. Dəniz səviyyəsindən 1,200–3,000 metr (3,900–9,800 fut) yüksəklikdə rast gəlinir, lakin ən çox 1,500–2,300 metr (4,900–7,500 fut) yüksəklikdə yayılıb. Hondurasda yalnız 1,600 metr (5,200 fut) yüksəklikdə tapılır. Hərəkət Qırmızıboğaz kolibri çoxalma mövsümündə daha yüksək yüksəkliklərə, çoxalma mövsümündən kənarda isə daha aşağı yüksəkliklərə hərəkət edir. Qidalanma Qırmızıboğaz kolibri əsasən çiçəkli kollar və ağaclardan, xüsusilə "Inga" və "Erythrina" cinslərinə aid bitkilərdən nektar ilə qidalanır. Adətən yer səviyyəsindən 10 metr (30 fut) aşağıda qidalanır. Erkəklər qidalanma ərazilərini qoruyur. Nektarla yanaşı, bu növ kiçik həşəratları da ovlayır. Çoxalma Qırmızıboğaz kolibri Atlantik yamacında aprel və may aylarında, Sakit okean yamacında isə dekabrdan marta qədər çoxalır. Dişi fərd mamır, yarpaq hissələri və şam iynələrindən hazırlanmış qalın bir yuva qurur və yuvasını çay kənarları kimi torpaq yamaclarındakı köklərə yapışdırır. Kürt yatma müddəti və balaların uçma vaxtı məlum deyil. Səslər Qırmızıboğaz kolibrinin mahnısı "yumşaq, quru, çatırtılı bir cırıltı və burundan gələn qurultu səsləri ilə qarışıqdır". Çağırışları arasında "burundan gələn 'nyik' və 'choiw', yüksək tonlu çiplər və kəskin, bir qədır vızıltılı 'tis-i-tyu-tyu'" var. Status "IUCN" qırmızıboğaz kolibrini "ən az narahat edici növ" kimi qiymətləndirib, baxmayaraq ki, populyasiya ölçüsü və trendi məlum deyil. Bu növ yerli səviyyədə geniş yayılıb, hətta insan tərəfindən dəyişdirilmiş mühitlərdə də, bir qədər meşə qalarsa, yaşaya bilir. Lakin Meksika hökuməti bir zamanlar bu növü "Təhlükədə olan" kimi qiymətləndirmişdir.
https://ebird.org/species/gathum1
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/garnet-throated-hummingbird-lamprolaima-rhami
https://en.wikipedia.org/wiki/Garnet-throated_hummingbird
https://birdsoftheworld.org/bow/species/gathum1/cur/introduction
https://www.oiseaux.net/birds/garnet-throated.hummingbird.html
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=AD61E9298DBF71FC
https://app.birda.org/species-guide/3244/Garnet-throated_Hummingbird
Tarix : 27 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
