Qırmızı toxumqıran (Pyrenestes sanguineus) - Afrika qitəsində yayılmış "Estrildidae" fəsiləsinə aid olan bir quş növü. Onun qlobal yayılma sahəsi təxminən 834,000 km² (322,000 kv mil) təşkil edir. Bu növ Burkina Faso, Kot-d’İvuar, Qambiya, Qvineya, Qvineya-Bisau, Liberiya, Mali, Seneqal və Syerra-Leonedə tapılır. "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) tərəfindən bu növ "ən az narahatlıq doğuran" kateqoriyasına daxil edilmişdir. Təsvir Qırmızı toxumqıran təxminən 14 sm (5,5 düym) uzunluğunda olur. Yumru bədənli, günbəzşəkilli başı və enli, iti uclu dimdiyi olan bir quşdur. Üst hissələrinin lələkləri tünd qəhvəyi və ya qəhvəyi-qara rəngdədir, başı, boynun yan tərəfləri, üzü, çənəsi, boğazı, döşü və yan tərəfləri parlaq qırmızı rəngdədir. Quyruq lələklərinin xarici hissəsi qəhvəyi, beli və mərkəzi quyruq lələkləri isə qırmızıdır. Alt hissələri tünd qəhvəyi, dimdiyi polad mavisi, gözləri qəhvəyi, göz qapaqları ağ və ayaqları qəhvəyi və ya zeytun-qəhvəyi rəngdədir. Cinslər bir-birinə bənzəyir, lakin dişilərin üst hissələri daha açıq qəhvəyi rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti Qırmızı toxumqıran tropik Qərbi Afrikada yayılmışdır və onun yayılma sahəsi Seneqal və Qambiyadan cənubi Mali və Kot-d’İvuarə qədər uzanır. Bu növ şirin su bataqlıqlarında, bataqlıqlarda, qabarma çaylarının yanında, düyü sahələrində və çayların yaxınlığındakı kolluqlarda yaşayır. Davranış Qırmızı toxumqıranın enli və güclü dimdiyi var və əsasən ot, qamış və düyü toxumları ilə qidalanır, xüsusilə də sərt qabıqlı toxumları qıra bilir. Kolluqlar arasında qidalanır, lakin bəzən kolluqların yaxınlığında, cüt-cüt və ya digər kiçik quşlarla birlikdə açıq ərazilərdə də qidalandığı müşahidə edilə bilər. Uçarkən bir neçə döngə ilə yüksəlir və sonra sərçəyə bənzər dalğalı bir uçuşla hərəkət edir. Çoxalma dövrü sentyabr ayına təsadüf edir. Qırmızı toxumqıran polimorfizm nümayiş etdirir: iki morf var – böyük dimdiyə malik fərdlər və kiçik dimdiyə malik fərdlər. Bu morflar cins, bədən ölçüsü, yaş və ya coğrafi mənşə ilə əlaqəli deyil, lakin qidalanma fərqləri ilə əlaqədardır. Böyük dimdiyə malik fərdlər daha böyük və sərt toxumları, məsələn, "nutrushes" toxumlarını qıra bilir. Təxmin edilir ki, tək bir gendə baş verən mutasiya fərdlərin morfologiyasına böyük təsir göstərmişdir. Status Qırmızı toxumqıran köçəri olmayan bir növdür və Qərbi Afrikada geniş yayılmışdır. Utancaq və təvazökar bir quş olduğu üçün asanlıqla nəzərdən qaça bilər, lakin populyasiya sabitdir və "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) tərəfindən onun qorunma statusu "ən az narahatlıq doğuran" kateqoriyasına aid edilmişdir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Crimson_seedcracker
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/crimson-seedcracker-pyrenestes-sanguineus
https://ebird.org/species/crisee1
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=E617A8C3747F2182
https://xeno-canto.org/species/Pyrenestes-sanguineus
https://www.oiseaux.net/birds/crimson.seedcracker.html
https://birdsoftheworld.org/bow/species/crisee1/cur/introduction?lang=es&media=illustrations
https://www.inaturalist.org/taxa/13923-Pyrenestes-sanguineus
Tarix : 24 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
