Qırmızı Piramida - Həmçinin Şimal Piramidası kimi tanınır, Misirin Qahirə şəhəri yaxınlığındakı Dahşur nekropolunda yerləşən piramidaların ən böyüyüdür. Qırmızı əhəng daşlarının paslı qırmızı rənginə görə bu adı almışdır. O, həmçinin Gizadakı Xufu və Xafra piramidalarından sonra Misirin üçüncü ən böyük piramidasıdır. Bundan əlavə, Qırmızı Piramida, "həqiqi" hamar üzlü piramida tikmək cəhdi ilə Misirin ilk uğurlu təcrübəsi hesab olunur. Yerli sakinlər Qırmızı Piramidanı "el-heram el-watwaat" (Yarasa Piramidası) adlandırırlar. Qırmızı Piramida həmişə qırmızı rəngdə olmayıb. Əvvəllər o, ağ Tura əhəng daşı ilə örtülmüşdü, lakin indi bu daşlardan yalnız bir neçəsi piramidanın əsasında, küncdə qalıb. Orta əsrlərdə ağ Tura əhəng daşının böyük hissəsi Qahirədəki binalar üçün götürülmüşdü, bu da altındakı qırmızı əhəng daşını açıq şəkildə ortaya çıxardı. Tarix Qırmızı Piramida, Köhnə Padşahlıq fironu Sneferu tərəfindən tikilmiş dörd piramidanın üçüncüsüdür və e.ə. 2575–2563-cü illərdə inşa edilmişdir. Qırmızı Piramida, Əyri Piramidanın təxminən bir kilometr (0.62 mil) şimalında yerləşir. O, Əyri Piramidanın yuxarı hissəsi ilə eyni 43 dərəcəlik dayaz bucaq altında tikilmişdir, bu da onu oxşar ölçülü digər Misir piramidaları ilə müqayisədə daha yastı görünüş verir. Tikintinin Sneferunun hakimiyyətinin otuzuncu ilində (təxminən e.ə. 2590) başladığı güman edilir. Misirşünaslar tikintinin nə qədər vaxt apardığı ilə bağlı fikir ayrılığına düşürlər. Tikintinin müxtəlif mərhələlərində tapılan mədən işarələrinə əsaslanaraq, Rainer Stadelmann tikintinin təxminən 17 il çəkdiyini təxmin edir, Rolf Krauss isə eyni qrafitilərə əsaslanaraq tikinti müddətini 10–11 il olaraq təxmin edir. Bu təxmin daha sonra Con Romer tərəfindən dəstəklənmişdir. Arxeoloqlar onun dizaynının Sneferunun əvvəlki iki piramidasının tikintisi zamanı yaşanmış mühəndislik böhranlarının nəticəsi ola biləcəyini ehtimal edirlər. Bunlardan ilki olan Meydum piramidası qədim dövrdə uçmuşdur, ikincisi olan Əyri Piramida isə tikintinin üç mərhələsi zamanı yaranan çətinliklər səbəbilə meyl bucağı 54 dərəcədən 43 dərəcəyə qədər kəskin şəkildə dəyişdirilmişdir. Bəzi arxeoloqlar indi Meydum piramidasının hamar üzlü piramida tikmək üçün ilk cəhd olduğuna və Əyri Piramidanın tikintisi artıq davam edərkən uçduğuna inanırlar. Həmçinin, piramida o vaxta qədər artıq narahat edici sabitlik əlamətləri göstərməyə başlamış ola bilər, bu da onun daxili kameralarını dəstəkləyən böyük taxta şüaların mövcudluğu ilə aydınlaşır. Bunun nəticəsi Əyri Piramidanın meyl bucağının dəyişdirilməsi və sonradan Qırmızı Piramidanın sabitliyə daha az həssas olan və buna görə də fəlakətli uçma ehtimalı daha az olan bir meyl bucağı ilə tikintisinə başlanması olmuşdur. Müasir dövr Qırmızı Piramida 105 metr (344 fut) hündürlüyündə və 220 metr (720 fut) enindədir. Qırmızı Piramida üçün nadir bir piramida başlığı (piramidion) parçaları aşkar edilmiş və bərpa edilmişdir və indi Dahşurdakı Qırmızı Piramidanın yerində nümayiş etdirilir. Lakin bu parçaların həqiqətən də bir piramida başlığının hissəsi olub-olmadığı aydın deyil, çünki bərpanın meyl bucağı piramidanın meyl bucağından fərqlidir. Qırmızı Piramida, Əyri Piramida ilə birlikdə yaxınlıqdakı hərbi düşərgə səbəbilə uzun illər turistlər üçün bağlı qalmışdır. İndi adətən turistlər üçün açıqdır və bir qədər təcavüzkar ventilyasiya sistemi quraşdırılmışdır ki, bu sistem havanı giriş şaftı vasitəsilə daxili kameralara ötürür. Ziyarətçilər piramidanın daşları üzərində kəsilmiş və ya tikilmiş pillələrdən şimal tərəfdə yüksək yerləşən girişə qalxırlar. 3 fut (0.91 m) hündürlüyündə və 4 fut (1.2 m) enində olan bir keçid 27° meyl ilə 200 fut (61 m) aşağıya doğru uzanır və 40 fut (12 m) hündürlüyündə və on bir pilləli qövs şəklində damı olan bir otağa aparır. Otağın cənub ucunda, lakin qərbə doğru yerdəyişmiş başqa bir qısa üfüqi keçid ikinci otağa aparır. Bu keçid ehtimal ki, bir zamanlar bağlanmışdı və yerdəyişmə potensial qəbir oğrularını çaşdırmaq üçün nəzərdə tutulmuş bir tədbir idi. İkinci otaq birinci otağa bənzəyir və piramidanın zirvəsinin birbaşa altında yerləşir. Otağın cənub divarında yüksək yerdə bir giriş var ki, bu giriş indi turistlərin rahatlığı üçün tikilmiş böyük taxta pilləkənlə çatılır. Bu giriş qısa bir üfüqi keçidə aparır və bu keçid 50 fut (15 m) hündürlüyündə qövs şəklində damı olan üçüncü və son otağa aparır. İlk iki otağın uzun oxu şimal-cənub istiqamətində uzanır, lakin bu otağın uzun oxu şərq-qərb istiqamətindədir. İlk iki otaqdan fərqli olaraq, keçidlərlə eyni səviyyədə hamar döşəməyə malik olan üçüncü otağın döşəməsi çox kobuddur və giriş keçidinin səviyyəsindən aşağıdadır. Güman edilir ki, bu, piramidanın dəfn kamerası olduğu düşünülən yerdə xəzinə axtaran qəbir oğrularının işidir.
https://egymonuments.gov.eg/monuments/the-red-pyramid/
https://www.encounterstravel.com/blog/red-pyramid
https://www.egypttoursportal.com/blog/egypt-attractions/cairo-attractions/red-pyramid/
http://www.ancient-egyptian-facts.com/Ancient-Egyptian-Pyramid-Facts/Egypt-Red-Pyramid-Facts.html
https://www.britannica.com/place/Dahshur
https://www.lonelyplanet.com/egypt/saqqara-memphis-dahshur/attractions/red-pyramid/a/poi-sig/1501667/1330429
https://en.wikipedia.org/wiki/Red_Pyramid
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
