Qəhvəyiboyun tutuquşu ("Poicephalus fuscicollis") - Bəzən "Uncape tutuquşu" kimi də tanınan, Afrikaya endemik olan böyük "Poicephalus" tutuquşu növü. Taksonomiya Alman təbiətşünası Henrix Kul 1819-cu ildə "Conspectus Psittacorum" əsərində qəhvəyiboyun tutuquşunu təsvir etmişdir. Mənşə ölkəsindən əmin olmasa da, onun ayrı bir növ olduğunu və Keyp tutuquşu ilə əlaqəli olduğunu qeyd etmişdir. Növün adı Latınca "fuscus" (tünd) və "collum" (boyun) sözlərindən götürülmüşdür. 1997-ci ildə Cənubi Afrikalı ornitoloq Filip Klensi Keyp və qəhvəyiboyun tutuquşlarının ayrı növlər olduğunu irəli sürdü. Bu fərziyyəni dimdiyin forması və ölçüsü, baş rəngi və üstünlük verdiyi yaşayış mühitinə əsaslanaraq irəli sürdü. Mayk Perrin isə növ statusunun nəsli kəsilmək təhlükəsində olan Keyp tutuquşunun qorunmasını asanlaşdıracağını qeyd etdi. 2015-ci ildə aparılan genetik təhlillər qəhvəyiboyun və Keyp tutuquşlarının ayrı növlər olduğunu təsdiqlədi. Bu növlərin əcdadlarının təxminən 2,13-2,67 milyon il əvvəl, Pliosenin sonu və Pleistosenin əvvəllərində ayrıldığı müəyyən edildi. Bu dövrdə iqlim dəyişiklikləri meşə və çəmənliklərin genişlənməsinə və daralmasına səbəb olmuş, bu da populyasiyaların təcrid olunmasına və nəticədə ayrı növlərin meydana gəlməsinə səbəb olmuşdur. Əvvəllər bu üç takson "Keyp tutuquşu" adı ilə tanınırdı və əsasən əsirlikdə olan fərdlər "P. fuscicollis" yarımnövünə aid idi. Jan Pattison bu səbəbdən onları "Uncape tutuquşu" adlandırdı. Təsvir Qəhvəyiboyun tutuquşu öz cinsinin ən böyük növüdür və nisbətən böyük baş və dimdiyə, həmçinin möhkəm bədən quruluşuna malikdir. Başı açıq boz rəngdədir. Əsas növ olan "fuscicollis" yarımnövünün lələkləri "suahelicus" yarımnövündən daha mavi parıltıya malikdir. Üst hissələri sarı-yaşıl, alt hissələri isə yaşıldır. Yayılması "Fuscicollis" yarımnövü Qərbi Afrikada Qambiya və cənubi Seneqaldan Qana və Toqoya qədər yayılmışdır. Bəzi yerlərdə yerli səviyyədə çox olsa da, Seneqal və Qambiyada sayının azaldığı müşahidə edilir. "Suahelicus" yarımnövü isə Cənubi Afrikada, cənubi Konqo və Tanzaniyadan şimali Namibiyaya və cənubdan Cənubi Afrikanın şimalına qədər tapılır. Əsirlikdə yetişdirmə Bu növ əsirlik şəraitinə asanlıqla uyğunlaşır və ev heyvanı kimi saxlanılır.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Brown-necked_parrot

https://ebird.org/species/brnpar1

https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/brown-necked-parrot-poicephalus-fuscicollis

https://xeno-canto.org/species/Poicephalus-fuscicollis

https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=57C14523BB705F26

https://www.parrots.org/encyclopedia/brown-necked-parrot/

https://animalia.bio/brown-necked-parrot#google_vignette

https://www.inaturalist.org/taxa/470364-Poicephalus-fuscicollis-fuscicollis/browse_photos

Tarix : 18 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.