Qəhvəyi-bel ağacdələn (Dendropicos obsoletus) - "Picidae" fəsiləsinə aid bir quş növü. Bu quş, Səhraaltı Afrikanın savanna regionunda, qərbdə Seneqaldan şərqdə Efiopiya, Keniya və Tanzaniyaya qədər uzanan bir qurşaqda tapılır. Ümumiyyətlə nadir rast gəlinən bu növün yayılma sahəsi çox genişdir və populyasiya sabit görünür. Buna görə də, "Beynəlxalq Təbiətin Mühafizəsi Birliyi" onun qorunma statusunu "ən az narahatlıq doğuran" kimi qiymətləndirib. Taksonomiya Qəhvəyi-bel ağacdələn ilk dəfə 1829-cu ildə alman təbiətşünası Yohann Georg Vaqlər tərəfindən "Picus obsoletus" adı ilə təsvir edilmişdir. O, tip lokalitetini Seneqambiya kimi göstərmişdir. Xüsusi epitet olan "obsoletus" latın dilində "sadə" və ya "adi" mənasını verir. Molekulyar filogenetikanın tətbiqindən əvvəl bu ağacdələnin digər ağacdələnlərlə qohumluq əlaqəsi qeyri-müəyyən idi. 1948-ci ildə amerikalı ornitoloq Ceyms Piter, "Dünya Quşlarının Çek-Listi" əsərində bu növü "Dendrocopos" cinsinə aid etmişdir. 2013-cü ildə isə Edvard Dikinson və Lesli Kristidis, "Hovard və Murun Dünya Quşlarının Tam Təsviri" kitabının dördüncü nəşrində onu "Ipophilius" cinsinə daxil etmişdilər. Hal-hazırda bu növ, 1849-cu ildə fransız ornitoloq Alfred Malherbe tərəfindən təqdim edilən "Dendropicos" cinsinə aiddir. Afrikalı ağacdələnlər üzərində aparılan genetik tədqiqatlar göstərir ki, Qəhvəyi-bel ağacdələn, "Stierling ağacdələni" (Dendropicos stierlingi) ilə ən yaxın qohumdur. Yarımnövlər -D. o. obsoletus (Vaqlər, 1829) – Seneqal və Qambiyadan cənubi Sudana və qərb Uqandaya qədər, cənubda Kamerun və şimal-şərq Konqo Demokratik Respublikasına qədər. -D. o. heuglini (Noyman, 1904) – şərqi Sudan və şimali Efiopiya. -D. o. ingens (Hartert, 1900) – cənubi Efiopiyadan Uqanda və mərkəzi Keniyaya qədər. -D. o. crateri (Sklater, V.L. & Moreau, 1935) – şimali Tanzaniya. Təsvir Qəhvəyi-bel ağacdələn kiçik bir növdür, uzunluğu 13-16 sm arasında dəyişir. Dimdiyi uzun və enli əsaslı olub, biz şəklindədir. Erkək fərdlərin arxa təpəliyi və ensəsi qırmızı, dişilərdə isə bu xüsusiyyət yoxdur. Digər cəhətdən cinslər oxşardır: baş qəhvəyi rəngdədir, ağ üst xətt və bığ xətti, qulaq örtükləri isə tünd rəngdədir. Bədən lələkləri qəhvəyi olub, qanad və quyruqda ağ zolaqlar var. Alt hissələr ağ rəngdədir və dəyişən miqdarda tünd zolaqlar mövcuddur. Lələklər köhnələndikdə bu quş daha solğun görünür və "kiçik boz ağacdələn" (Dendropicos elachus) ilə qarışdırıla bilər. Yayılması və yaşayış mühiti Bu növün yayılma sahəsi bütün Sudan regionunu və Səhelin cənub hissəsini əhatə edir, Qvineya-Bisaudan Eritreyə və şimali Tanzaniyaya qədər uzanır. Açıq, quru ərazilərdə, kolluqlarda, meşə kənarlarında, xüsusilə "Combretum" meşələrində və "Hagenia" meşələrində, ağaclı savannalarda və şəhər bağlarında yaşayır. Dəniz səviyyəsindən təxminən 2.300 metr yüksəkliyə qədər, hətta Keniya dağında daha yüksəklərdə də rast gəlinir. Çoxalma Çoxalma dövrü fevraldan iyun ayına qədər davam edir. Yuva, ölü və ya canlı ağacda, yer səviyyəsindən 1,5-6 metr yüksəklikdə qurulur. Ağac meşə kənarında və ya digər ağaclardan uzaq tək bir yerdə ola bilər. 2 yumurtadan ibarət olan balalıq, hər iki valideyn tərəfindən qorunur və balalar da, hər iki valideyn tərəfindən qidalandırılır.
https://ebird.org/species/brbwoo1
https://en.wikipedia.org/wiki/Brown-backed_woodpecker
https://xeno-canto.org/species/Dendropicos-obsoletus
https://www.inaturalist.org/taxa/1506273-Dendropicos-obsoletus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/brbwoo1/cur/multimedia?media=photos
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/brown-backed-woodpecker-dendropicos-obsoletus
https://www.oiseaux.net/birds/brown-backed.woodpecker.html
https://animalia.bio/brown-backed-woodpecker
https://www.holmen-birding-safari.com/bird-pictures/african-birds/woodpeckers-wrynecks/brown-backed-woodpecker/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/brbwoo1/cur/introduction
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
