Qaya çatı (Pinarornis plumosus)-"Turdidae" fəsiləsinə aid olan və Cənubi Afrikada quru meşəliklərdə və savannalarda yaşayan bir quş növü. Taksonomiya Qaya çatı 1876-cı ildə ingilis ornitoloq Riçard Bowdler Şarp tərəfindən rəsmi şəkildə təsvir edilmişdir. O, bu növ üçün yeni bir cins təqdim etdi və "Pinarornis plumosus" binomial adını təqdim etdi. Cins adı qədim yunan dilində "çirkli" mənasını verən "pinaros" və "quş" mənasını verən "ornis" sözlərini birləşdirir. Xüsusi epitet "plumosus" latınca "lələkli" və ya "tüklü" deməkdir. Əvvəllər "Muscicapidae" fəsiləsinə daxil edilsə də, 2020-ci ildə aparılan filogenetik tədqiqat və "Beynəlxalq Ornitologiya Konqresi"nin nəticələri göstərir ki, "Pinarornis" əslində "Turdidae" fəsiləsinin əsas qrupuna aiddir. Təsvir Qaya çatı böyük bir çat növüdür, uzunluğu 25 sm-dir, qəhvəyi-qara lələklərə və xarici quyruq lələklərinin ağ uclarına malikdir. Uçuş zamanı əsas və ikinci dərəcəli örtüklərin kənarında kiçik ağ ləkələr görünə bilər. Dişilər erkəklərə bənzəyir, lakin lələkləri bir qədər solğundur. Yayılması və yaşayış mühiti Bu növ Cənubi Afrikaya, o cümlədən Botsvana, Malavi, Mozambik, Zambiya və Zimbabvedə yayılmışdır. Botsvananın ucqar qərbində və Zimbabvenin cənubunda; Zimbabvenin şimal-şərqində, qərbi Mozambikə qədər uzanan; və Zambiyanın şərqində, Luangva vadisindən Malaviyə qədər uzanan fərqli populyasiyalar var. Qaya çatı böyük qranit qayalar və ya daşlıq əraziləri olan yaxşı meşəli savanna ərazilərində, xüsusilə miombo meşələrində yaşayır. Bu növ monofiletik cinsə aiddir və yaxın qohumları yoxdur. Təxmin edilir ki, bu növ Cənubi Afrika qranit qalxanında təkamül etmişdir, bu qalxanın yayılma sahəsi demək olar ki, qaya çatının yayılma sahəsi ilə eynidır. Ekologiya Bu növ ən çox böyük qayaların ətrafında görülür, yerdə qaçır və tullanır. Tez-tez quyruğunu arxasına qaldırır. Yumurtalar sentyabr-yanvar aylarında qoyulur, ən çox oktyabr və noyabr aylarında pik yaşanır. Çoxalmadan sonra ailə növbəti çoxalma mövsümünə qədər bir qrup halında qalır. Qorunma "Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqı" (IUCN) hazırda qaya çatını "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirir. Lakin bu növ, "Lantana camara" kimi invaziv otlar səbəbindən yaşayış mühitinin itirilməsindən bəzi təzyiqlər altında ola bilər.
https://ebird.org/species/boucha1
https://en.wikipedia.org/wiki/Boulder_chat
https://xeno-canto.org/species/Pinarornis-plumosus
https://birdsoftheworld.org/bow/species/boucha1/cur/introduction
https://ebird.org/species/boucha1/ZM
https://dibird.com/species/boulder-chat/
https://www.inaturalist.org/guide_taxa/1420588
https://birdsoftheworld.org/bow/species/boucha1/cur/multimedia?media=audio
https://www.holmen-birding-safari.com/bird-pictures/african-birds/boulder-chat-rockjumpers/boulder-chat/
https://www.warwicktarboton.co.za/birdpgs/610BoCha.html
Tarix : 15 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
