Qaraquyruq qarışqaquşu ("Myrmoborus melanurus") - "Thamnophilidae" fəsiləsinin "Thamnophilinae" yarımfəsiləsinə aid olan quş növü. Bu növ Braziliya, Kolumbiya və Peruda rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Qaraquyruq qarışqaquşu ilk dəfə 1866-cı ildə ingilis ornitoloqlar Filip Sklater və Osbert Salvin tərəfindən təsvir edilmiş və ona "Hypocmenis melanurus" binominal adı verilmişdir. 1924-cü ildə bu növ hazırkı "Myrmoborus" cinsinə daxil edilmişdir. Qaraquyruq qarışqaquşu monotipik bir növdür. Bu növ və "ağzolaq qarışqaquşu" qardaş növlər hesab olunur. Təsvir Qaraquyruq qarışqaquşu 12–13 sm uzunluğunda və orta hesabla 18 qram ağırlığındadır. Yetkin erkək fərdlər əsasən çox tünd boz rəngdə olur. Baş, boyun, boğaz və qanad örtükləri qaradır. Qanad örtüklərinin kənarları nazik ağ xətlərlə haşiyələnmişdir. Bəzi fərdlərin kürəkləri arasında ağ ləkə ola bilər. Yetkin dişi fərdlərin başının üst hissəsi mat qırmızımtıl-qəhvəyi rəngdədir. Bel və sağrı hissələri orta qəhvəyi, uçuş lələkləri tünd qəhvəyi, qanad örtükləri isə qara rəngdə olub nazik ağ kənarlara malikdir. Quyruq lələkləri tünd qəhvəyi olub orta qəhvəyi kənarlarla haşiyələnmişdir. Gözləri ətrafı və üz hissəsi boz, boğaz və alt hissələri əsasən ağ rəngdədir, döş nahiyəsində buff rəngli zolaq və yan tərəfləri ilə quyruqaltı hissələri buff rənglidir. Hər iki cinsin gözləri qırmızı, ayaqları və pəncələri mavi-bozdan boz rəngə qədər dəyişir. Erkəklərin dimdiyi qara, dişilərin isə üst çənəsi qara, alt çənəsi boz rəngdədir. Yayılması və yaşayış mühiti "Qaraquyruq qarışqaquşu" Perun, Braziliyanın və Kolumbiyanın qərb Amazon hövzəsində yayılmışdır. Peruda Amazon çayının yuxarı hissəsində və onun əsas qolları boyunca "Loreto" və "Ucayali" departamentlərində rast gəlinir. Cənubi Kolumbiyanın ekstremal hissəsini keçərək Braziliyanın qərb Amazonas ştatının ekstremal hissəsinə daxil olur. Bu növ əsasən çaylar və göllər boyunca mövsümi su basmış "varzea" meşələrində, xüsusilə su yaxınlığındakı sıx kol və bitki örtüyü ilə zəngin ərazilərdə yaşayır. Dəniz səviyyəsindən 100–250 metr yüksəklikdə rast gəlinir. Qidalanma Bu növ əsasən həşəratlarla qidalanır, lakin onun qidalanma tərzi ətraflı məlum deyil. Tipik olaraq cüt-cüt sıx bitki örtüyü içərisində, yerə yaxın və ya yerdə hərəkət edərək qidalanır. Qarışıq növlərdən ibarət qidalanma dəstələrinə qoşulduğu müşahidə edilməmişdir. Çoxalma Qaraquyruq qarışqaquşunun tam çoxalma mövsümü məlum deyil, lakin iyul ayını əhatə edir. Yerə quru yarpaqlardan hazırlanmış küre şəklində yuva qurur. Növün çoxalma biologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Səs və çağırışlar Qaraquyruq qarışqaquşunun nəğməsi orta tempdə (4–10 not/saniyə), aşkar şəkildə sürətlənən, enən və bir qədər burulğanlı notlar seriyasıdır: "djee DJEE-djee-djee-djee-djee'dje'dje'djedjedjr". Onun çağırışı "kəskin tchew" notasında olub bəzən ikiqat olunur. Status "IUCN" ilk dəfə 1994-cü ildə Qaraquyruq qarışqaquşunu "Zəif" kimi qiymətləndirmiş, 2004-cü ildə "Təhlükəyə yaxın", 2012-ci ildə yenidən "Zəif" və 2023-cü ildə yenidən "Təhlükədə yaxın" statusuna salmışdır. Bu növün yayılma arealı məhduddur, yaşayış mühitinə xüsusi uyğunlaşmışdır və populyasiya ölçüsü məlum deyil, azalma tendensiyası göstərir. Növün yaşayış mühiti neft kəşfiyyatı və çıxarılması, meşə təmizləmə və insan məskunlaşmasının artması təhlükəsi ilə üzləşir. Arealın şimal hissəsində xüsusilə böyük yaşayış sahələri qalsa da, böyük çaylar boyunca və Perunun şərq-mərkəzində meşə təmizləmə intensivdir. Bu növ nadir və ya az rast gəlinən hesab olunur. Qaraquyruq qarışqaquşuna və ya onun yaşayış mühiti olan "varzea" meşələrinə dair təhlükələr müəyyən edilməsə də, ümumilikdə Peru Amazonu neft kəşfiyyatı və çıxarılması, meşə təmizləmə və əlaqəli insan fəaliyyətləri kimi çıxarış sənayelərinin təzyiqi altındadır.
https://ebird.org/species/bltant1
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-tailed_antbird
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-tailed-antbird-myrmoborus-melanurus
https://xeno-canto.org/species/Myrmoborus-melanurus
https://www.inaturalist.org/taxa/15877-Myrmoborus-melanurus
https://www.oiseaux.net/birds/black-tailed.antbird.html
https://animalia.bio/black-tailed-antbird
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=04CD9946B0CFD711
https://dibird.com/species/black-faced-antbird/
https://birdscolombia.com/2023/04/19/hormiguero-colinegro-black-tailed-antbird-myrmoborus-melanurus/
Tarix : 12 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
