Qaradimdik dağ tukanı (lat. Andigena nigrirostris) — Tukanlar fəsiləsinə (Ramphastidae) aid quş növü. Kolumbiya, Ekvador, Peru və Venesuelada rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Qaradimdik dağ tukanı ilk dəfə "Pteroglossus" cinsində təsnif edilmişdir. Hal-hazırda üç yarımnövü tanınır: nominal yarımnöv "A. n. nigrirostris" (Waterhouse, 1839), "A. n. occidentalis" (Chapman, 1915) və "A. n. spilorhynchus" (Gould, 1858). "A. n. spilorhynchus" ilkin olaraq "Andigena spilorhynchus" növü kimi təsvir edilmişdir. Təsvir Qaradimdik dağ tukanının üç yarımnövünün lələk örtüyü demək olar ki, eynidir. Başının üstü və arxası qara, üst hissəsi tünd-bürünc rəngdədir, bel hissəsi isə açıq sarıdır. Quyruğu tünd boz rəngdədir və mərkəzi iki-üç cüt lələyin ucları şabalıdı rəngdədir. Üzü və boğazı ağ, döş hissəsi açıq mavi, budları şabalıdı, quyruqaltı lələkləri isə qırmızıdır. Göz ətrafındakı dəri açıq mavi (gözün ön hissəsində) və sarı və ya narıncı (gözün arxa hissəsində) rəngdədir. "A. n. occidentalis" yarımnövünün lələk örtüyü digərlərindən yalnız daha tünd şabalıdı budları ilə fərqlənir. Hər yarımnövdə həm erkək, həm də dişi fərdlərin dimdiyi eyni naxışa malikdir, lakin dişilərin dimdiyi daha qısadır. Nominal yarımnövün dimdiyi tamamilə qara, "A. n. spilorhynchus"-un dimdiyi əsasən qara olub, üst çənəsinin bazasında və yuxarı hissəsində tünd qırmızı ləkələr var. "A. n. occidentalis"-in dimdiyi "spilorhynchus"-a bənzəyir, lakin üst çənədəki qırmızı rəng dimdiyin ortasına qədər uzanır. Yayılması və yaşayış yeri Qaradimdik dağ tukanının yarımnövləri aşağıdakı kimi yayılıb: -A. n. nigrirostris: Venesuelanın And dağları və Kolumbiyanın Şərqi And dağlarının şərq yamacı. -A. n. occidentalis: Kolumbiyanın Qərbi And dağları. -A. n. spilorhynchus: Kolumbiyanın Mərkəzi And dağları və Şərqi And dağlarının qərb yamacından Ekvadorun şərqi And yamacına qədər, həmçinin Perunun şimal-qərbindəki Piura departamentinə qədər. Qaradimdik dağ tukanı bulud meşələri, subtropik və mülayim dağ meşələri, həmçinin meşə yaxınlığındakı kənd təsərrüfatı sahələri və dağınıq ağaclı açıq sahələr kimi müxtəlif landşaftlarda yaşayır. Əsasən dəniz səviyyəsindən 1,700–2,700 metr yüksəklikdə rast gəlinir, lakin nadir hallarda 1,200 metrə qədər enir və 3,245 metr yüksəklikdə də qeydə alınıb. Davranış Qaradimdik dağ tukanı bütün arealı boyu il boyu yaşayır. Qidalanma Bu növ əsasən meşələrin yuxarı qatlarında, cütlük və ya kiçik ailə qrupları halında qidalanır. Qidasına müxtəlif meyvələr və bəzi böcəklər daxildir, lakin dəqiq məlumatlar məhduddur. Çoxalma Venesuelada qaradimdik dağ tukanının çoxalma mövsümü avqustdan noyabra qədər, Kolumbiyada martdan avqusta qədər, Ekvadorda isə eyni və ya daha erkən vaxtlarda baş verir. Çoxalma biologiyası ilə bağlı digər məlumatlar məlum deyil. Statusu "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) ilkin olaraq qaradimdik dağ tukanını "Təhlükəyə Yaxın" kimi qiymətləndirsə də, 2004-cü ildən etibarən onu "Ən az narahatlıq doğuran" kimi təsnif edir. Növün geniş yayılma arealı var, lakin populyasiya ölçüsü məlum deyil və azalma tendensiyası göstərir. Meşələrin qırılması nəticəsində yaşayış yerləri parçalanmışdır, bu səbəbdən növ lokal olaraq rast gəlinir.
https://ebird.org/species/bbmtou1
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-billed_mountain_toucan
https://birdsoftheworld.org/bow/species/bbmtou1/cur/introduction
https://www.inaturalist.org/taxa/18851-Andigena-nigrirostris
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-billed-mountain-toucan-andigena-nigrirostris
https://xeno-canto.org/species/Andigena-nigrirostris
https://www.jungledragon.com/specie/16824/black-billed_mountain_toucan.html
https://app.birda.org/species-guide/11157/Black-billed_Mountain_Toucan
https://animalia.bio/index.php/black-billed-mountain-toucan#google_vignette
https://www.peruaves.org/ramphastidae/black-billed-mountain-toucan-andigena-nigrirostris/
Tarix : 10 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
