Qarabud şiş ayaq (Eriocnemis derbyi) - "Lesbiinae" yarımfəsiləsinin "Heliantheini" qəbiləsinə aid olan bir kolibri növü. "Parlaq kolibrilər" qrupuna daxil olan bu növ Kolumbiya və Ekvadorda rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Qarabud şiş ayaq monotipik bir növdür, baxmayaraq ki, bir zamanlar iki yarımnövə malik olduğu düşünülürdü. Təsvir Qarabud şiş ayaq təxminən 10 sm uzunluğundadır. Düz, qara, ağır bir dimdiyə malikdir. Erkəklər əsasən parlaq qızılı-yaşıl rəngdədir, bəzən qara nüanslarla zəngindir və parlaq malaxit yaşıl rəngli quyruqüstü və quyruqaltı örtükləri var. Budları qara, quyruğu isə çəngəlşəkilli və qaradır. Dişilər oxşardır, lakin alt hissələri ağ rəngli və yaşıl ləkəlidir, budlarıi isə qara və boz-ağ qarışığıdır. Dişilərin alın hissəsində mavi çalar da var. Cavan fərdlər dişilərə bənzəyir. Yayılması və yaşayış mühiti Qarabud şiş ayaq, Kolumbiyanın Mərkəzi And dağlarında Tolima departamentindən Ekvadorun şimal-qərbindəki İmbabura əyalətinə qədər yayılmışdır. Kolumbiyada kolluqlu dərələrdə də qeydə alınmışdır. Bu növ əsasən kolluqlu otlaqlar və rütubətli meşə kənarlarında yaşayır və bir qədər açıq mənzərələri üstün tutur. Dəniz səviyyəsindən 2.500–3.600 metr (8.200–11.800 fut) yüksəklikdə rast gəlinir və ən çox 2.900 metr (9.500 fut) yüksəklikdə yayılmışdır. Hərəkət Qarabud şiş ayaq mövsümi yüksəklik dəyişiklikləri edir. Qidalanma Qarabud şiş ayaq əsasən nektarla qidalanır, adətən "Fuchsia" və "Arecaceae" kimi alçaq boylu bitkilərin çiçəklərindən nektar toplayır. Həmçinin havada tutduğu həşəratlarla da qidalanır. Çoxalma Qarabud şiş ayağın çoxalma fenologiyası haqqında çox az məlumat var. Yuva qurma mövsümü dəqiq müəyyən edilməmişdir, lakin fevral ayını əhatə etdiyi güman edilir. Dişi iki ağ yumurtanı inkubasiya edir. İnkubasiya müddəti və balaların uçma vaxtı məlum deyil. Səs və çağırışlar Qarabud şiş ayağın təsvir edilmiş yeganə səsi "qısa vızıltılı trill 'tzzrr'" səsidir, bu səs qeyri-müntəzəm aralıqlarla təkrarlanır. Bu səs həm oturaq halda, həm də havada asılı halda səslənir və digər Eriocnemis şiş ayaqlarının səslərindən çox fərqlidir. Status "Beynəlxalq Təbiətin Mühafizəsi Birliyi" (IUCN) qarabud şiş ayağıi "Təhlükədə Yaxın" kimi qiymətləndirmişdir. Bu növün mülayim dərəcədə kiçik bir yayılma arealı var, populyasiya ölçüsü məlum deyil və yaşayış mühitinin itirilməsi səbəbindən azalma tendensiyası göstərir. Nadir və ya yerli miqyasda çox rast gəlinən bir növ hesab olunur və otlaqlar və bağlar kimi insan tərəfindən yaradılmış yaşayış mühitinə asanlıqla uyğunlaşır.
https://ebird.org/species/bltpuf1
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-thighed_puffleg
https://www.inaturalist.org/taxa/6289-Eriocnemis-derbyi
https://xeno-canto.org/species/Eriocnemis-derbyi
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-thighed-puffleg-eriocnemis-derbyi
https://www.coravesbirdingtours.com/black-thighed-puffleg-erione-de-derby-eriocnemis-derbyi/
https://birdsoftheworld.org/bow/species/bltpuf1/cur/introduction
https://animalia.bio/index.php/black-thighed-puffleg
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=AD8A1A5AFCDB33CF
https://dibird.com/species/black-thighed-puffleg/
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
