Qaraboğaz tukankimisi (Aulacorhynchus atrogularis) - Tukankimilər fəsiləsinə (Ramphastidae) aid olan bir quş növü. Boliviya, Braziliya, Ekvador və Peruda rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Qaraboğaz tukankimisi əvvəlcə "Pteroglossus" cinsində təsvir edilmişdir. Hazırkı qaraboğaz tukankimisi, əvvəllər "zümrüd tukankimisi" (Aulacorhynchus prasinus sensu lato) adı altında bir çox yarımnövdən üçü idi. 2008-ci ildə "Beynəlxalq Ornitoloji Komitə" (IOC) bu yarımnövlərdən 10-nu ayıraraq yeddi yeni növ yaratdı, onlardan biri qaraboğaz tukankimisi idi və dördünü isə indiki zümrüd tukankimisinin (sensu stricto) yarımnövləri kimi saxladı. "BirdLife International"-in "Dünya Quşlarının Təlimat Kitabı" (HBW) da bu fikri dəstəklədi. Lakin "Amerika Ornitoloji Cəmiyyətinin Şimal və Cənubi Amerika Təsnifat Komitələri" və "Clements" taksonomiyası bu dəyişikliyi qəbul etmədi. 2017-ci ildə onlar zümrüd tukankimisini iki növə böldülər: şimal zümrüd tukankimisi (A. prasinus) və cənub zümrüd tukankimisi (A. albivitta), hər birinin yeddi yarımnövü var. Onlar "IOC"-nin "qaraboğaz tukankimisi"ni cənub zümrüd tukankimisinin üç yarımnövü kimi qəbul edirlər. Yarımnövlər "Qaradimdik tukankimisi" (A. a. cyanolaemus) - (Gould, 1866) A. a. dimidiatus - (Ridgway, 1886) Nominal yarımnöv A. a. atrogularis - (Sturm, J.H.C.F. & Sturm, J.W., 1841) Təsvir Digər tukankimilər kimi, qaraboğaz tukankimisi də parlaq rənglərə və böyük bir dimdiyə malikdir. Yetkin fərdlər 33–38 sm uzunluğunda və təxminən 120–210 qram (4,2–7,4 unsiya) çəkisindədir. Erkək və dişi fərdlər görünüş etibarilə oxşardır, lakin dişilər ümumiyyətlə daha kiçik və qısa dimdiyə malikdir. A. a. dimidiatus və A. a. atrogularis yarımnövlərinin dimdiyi qara rəngdədir və dimdik üzərində geniş sarı zolaq var; A. a. cyanolaemus yarımnövünün dimdiyi qara rəngdədir və yalnız üst çənənin ucunda sarı rəng var. Hər üç yarımnövün dimdiyinin əsasında ağ şaquli zolaq var. Hər üç yarımnövün əsas lələkləri yaşıl rəngdədir, digər Aulacorhynchus növləri kimi, alt hissələri üst hissələrdən bir qədər açıq rəngdədir. A. a. dimidiatus və A. a. atrogularis yarımnövlərinin boğazı qara, A. a. cyanolaemus yarımnövünün boğazı mavi rəngdədir. Bütün yarımnövlərin ayaqları və pəncələri zeytun-yaşıl rəngdədir, tünd sarı ayaqaltları var. Yayılması və yaşayış mühiti Qaraboğaz tukankimisinin üç yarımnövü aşağıdakı yerlərdə rast gəlinir: -A. a. cyanolaemus: Ekvadorun cənub-şərqi və Perunun şimalındakı And dağlarının şərq yamacları -A. a. dimidiatus: Perunun şərqi, Braziliyanın qərbi və Boliviyanın şimalındakı And dağlarının ətəkləri və qərb Amazoniyası -A. a. atrogularis: Perunun mərkəzindən Boliviyanın mərkəzinə qədər And dağlarının şərq yamacları Qaraboğaz tukankimisi əsasən rütubətli dağ meşələrinin daxili hissələrində yaşayır, lakin meşə kənarları, ikinci dərəcəli meşələr, plantasiyalar və dağınıq ağaclar olan açıq ərazilərdə də rast gəlinir. Amazoniyada həmçinin aşağı düzənlik həmişəyaşıl meşələrində də tapılır. Davranış Qaraboğaz tukankimisi köçəri deyil. Qrup halında yaşayır və tez-tez kiçik qruplar halında toplanır. Meşənin orta və yuxarı qatlarında oturaq halda qidalanır. Onun qidası müxtəlifdir və müxtəlif meyvələr, quru torpaq onurğasızlıqları və kiçik onurğalı heyvanları əhatə edir. Qaraboğaz tukankimisinin çoxalma biologiyası haqqında çox az məlumat var. Peruda çoxalma mövsümü maydan sentyabra qədərdir. Fəsilənin digər üzvləri kimi, ağac oyuğunda yuva qurur. Səs və çağırışlar Qaraboğaz tukankimisinin səsi Peruda "uzun bir sıra xırıltılı səslər grra grra grra... və ya hürmə səsləri yak yak yak yak yak" kimi təsvir edilir. Uçuş zamanı qanadları vızıltı səsi çıxarır. Status "IUCN" qaraboğaz tukankimisini "ən az narahatlıq doğuran" kimi qiymətləndirmişdir. Geniş yayılma arealına malikdir, lakin populyasiya ölçüsü məlum deyil və azalma tendensiyası göstərir. Dərhal təhlükələr müəyyən edilməmişdir. Yaşayış mühitinin məhv edilməsinə qarşı həssasdır.
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-throated_toucanet
https://ebird.org/species/emetou8
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-throated-toucanet-aulacorhynchus-atrogularis
https://xeno-canto.org/species/Aulacorhynchus-atrogularis
https://animalia.bio/black-throated-toucanet
https://www.oiseaux.net/birds/black-throated.toucanet.html
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=F2FFAA9B2355E758
https://birdsoftheworld.org/bow/species/souemt1/cur/systematics
https://www.ecoregistros.org/sheet/especie.php?id=12787&idusuario=541
https://dibird.com/species/black-throated-toucanet/
Tarix : 13 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
