Qarabaşlı qarışqaquşu (lat. Herpsilochmus atricapillus) — "Thamnophilidae" fəsiləsinin "Thamnophilinae" yarımfəsiləsinə aid quş növü. Argentina, Boliviya, Braziliya və Paraqvayda rast gəlinir. Taksonomiya və sistematika Qarabaşlı qarışqaquşu 1868-ci ildə Avstriyalı ornitoloq Avqust fon Pelzel tərəfindən təsvir edilmiş və hazırkı binominal adı olan "Herpsilochmus atricapillus" verilmişdir. Bu növ və Bahia qarışqaquşu (H. pileatus) qardaş növlərdir. Qarabaşlı qarışqaquşu monotipik növdür. Təsvir Qarabaşlı qarışqaquşu 11–12 sm uzunluğunda və 8–11 qram çəkiyə malikdir. Yetkin erkəklərin başının üstü və arxa hissəsi qara, uzun ağ və ya açıq boz üst göz zolağı və gözdən keçən qara zolaq var. Bədəninin qalan üst hissəsi boz rəngdədir, qara çiyin lələkləri ağ kənarlıdır və onların arasında ağ ləkə var. Qanadları qara, örtüklərinin ucları ağ, uçuş lələkləri isə ağ kənarlıdır. Quyruğu qara, böyük ağ uclu lələklər və ən kənardakı lələklərin ağ kənarları var. Alt hissəsi əsasən boz və ya açıq boz, qarın hissəsi isə ağ rəngdədir. Yetkin dişilərin alnı sarımtıl, başının üstü qara və ağ zolaqlıdır. Üst hissəsi boz, zeytun çaları ilə, alt hissəsi isə ağ, bir qədər oxra rəngli döş və açıq sarımtıl çaları ilədir. Hər iki cins rənglərin qaranlıq və intensivliyi baxımından fərqlənir. Yayılması və yaşayış yeri Qarabaşlı qarışqaquşu Braziliyanın şimal-şərqindəki Maranhao və Rio Qrandi du Nordan cənuba, Mato Qrosso, Mato Qrosso du Sul, Parana və San Paulun qərb ucqarına qədər, həmçinin cənub-şərqi Boliviya, Argentinanın şimal-qərb əyalətləri olan Jujuy və Salta, Paraqvayın şimal və şərq hissələrində rast gəlinir. Tökülən, yarpağını tökən, həmişəyaşıl və qalereya meşələri daxil olmaqla müxtəlif meşə növlərinin bütün qatlarında yaşayır. Şimal-şərqi Braziliyada kaatinga meşələrini, yarpağını tökən mata-de-cipo meşələrini və rütubətli həmişəyaşıl meşələri üstün tutur. Dəniz səviyyəsindən 800 metr yüksəkliyə qədər olan ərazilərdə yaşayır, lakin Boliviya və Argentinada And dağlarının ətəyində 1450 metr yüksəkliyə qədər qalxır. Hərəkət Qarabaşlı qarışqaquşunun bütün arealı boyu il boyu yaşadığı güman edilir. Qidalanma Qarabaşlı qarışqaquşunun qidası haqqında dəqiq məlumat yoxdur, lakin həşəratlar və ehtimal ki, hörümçəklər daxildir. Tək-tək, cütlük və ya ailə qrupları halında, tez-tez qarışıq növlərdən ibarət qruplarla qidalanır. Adətən yerdən 7–20 metr yüksəklikdə qidalanır, lakin meşə kənarında daha aşağıda da qidalana bilər. Ovunu əsasən canlı yarpaqlardan, sarmaşıqlardan və budaqlardan toplayır, çox vaxt oturacağından qısa məsafələrə atılan hərəkətlərlə ovunu tutur. Həmçinin qısa uçuşlarla ovunu tutur. Ləm qarışqa sürülərini izlədiyi qeyd edilməyib. Çoxalma Braziliyada yanvar-fevral aylarında yetkin qarabaşlı qarışqaquşlarının cavan fərdləri qidalandırdığı qeydə alınıb, lakin növün çoxalma biologiyası haqqında başqa məlumat yoxdur. Statusu "Beynəlxalq Təbiəti Qoruma Birliyi" (IUCN) qarabaşlı qarışqaquşunu "Ən Az Narahatlıq Doğuran" kimi qiymətləndirir. Geniş yayılma arealı və məlum olmayan populyasiya ölçüsü var, lakin populyasiyanın azalma tendensiyası göstərdiyi güman edilir. Dərhal təhlükələr müəyyən edilməyib. Arealı boyu kifayət qədər çoxsaylı hesab olunur və "insan təsirinə orta dərəcədə həssasdır". Arealı bir neçə böyük qorunan ərazini əhatə edir.
https://ebird.org/species/blcant2
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-capped_antwren
https://birdsoftheworld.org/bow/species/blcant2/cur/introduction
https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=38B867FD004C290C
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-capped-antwren-herpsilochmus-atricapillus
https://xeno-canto.org/species/herpsilochmus-atricapillus?pg=2&dir=1&order=dt
https://animalia.bio/black-capped-antwren#google_vignette
https://planetbirds.blogspot.com/2013/12/black-capped-antwren.html
https://birdsofbolivia.org/black-capped-antwren/
https://www.ecoregistros.org/site_en/imagen.php?id=538809
Tarix : 11 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
