Qara başlı durna (Threskiornis melanocephalus) - Həmçinin Şərq ağ durnası, Hindistan ağ durnası və qara boyunlu durna kimi də tanınan, durna fəsiləsinə (Threskiornithidae) aid olan və Hindistandan qərbdə, şərqdəYaponiyaya qədər, həmçinin Cənub və Cənub-Şərqi Asiyada yuva quran su quşu. Bu, öz arealı daxilində qara boyun və başı olan ümumi ağ lələkli yeganə yerli durna növüdür. Aşağıya əyilmiş dimdik və ayaqlar da, qara rəngdədir. Çox vaxt bataqlıq növü kimi adlandırılsa da, qara başlı durna müxtəlif təbii və süni yaşayış yerlərində yemlənir. Bu durna növü yalnız yağış mövsümündə yuva qurur. Təsvir Qara başlı durna, cənub və cənub-şərqi Asiyada bir neçə böyük su quşu növündən biridir və yetkinləri 65-76 sm uzunluğundadır. Ağ lələklər diqqətəlayiq çılpaq qara boyun və baş, həmçinin qara aşağıya əyilmiş dimdiklə kəskin şəkildə ziddiyyət təşkil edir. Yetkinlərin quyruqları, yetişdirmə mövsümündə tünd qara rəngə çevrilən açıq boz bəzək lələklərinə malikdir. Yetişdirmə mövsümündə qanadın altındakı çılpaq sahələr qan-qırmızı rəngə çevrilir. Bəzi yetişkinlərin başı maviyə çalan bir rəng alır və ya çox nadir hallarda boynun arxasında çəhrayı və ya parlaq qırmızı bir ləkə olur. Bəzi yetişkinlər boynun arxasında ağ lələk topaları da inkişaf etdirir və nadir hallarda döşdə və arxada sarımtıl bir rəng də əldə edirlər. Cinslər eynidir, lakin cavanlar boyundakı boz lələkləri, qanadlar və arxadakı qəhvəyi-boz lələkləri ilə yetkinlərdən fərqlənir. Leyləklər və çömçəburunlar kimi, onun həqiqi səs çıxaran mexanizmi yoxdur və yuvadakı cütlüklər tərəfindən çıxarılan qarın səsindən başqa səsləri yoxdur. Yayılması və yaşayış yeri Qara başlı durna aşağıdakı ölkələrə aiddir: Banqladeş, Kamboca, Çin, Honq Konq, Hindistan, İndoneziya, Malayziya, Myanma, Nepal, Pakistan, Filippin, Rusiya Federasiyası, Şri Lanka, Tayland və Vyetnam. Onlar Yaponiya, Koreya Respublikası, Laos Xalq Demokratik Respublikası və Monqolustanda miqrant və ya sərgərdan quşlardır. Növ Hindistan, Şri Lanka, Nepal və Myanmada geniş yayılmış yuva quşudur və Kamboca, İndoneziya, Malayziya, Tayland və Vyetnamda bir neçə yerə və ya yuva koloniyasına qədər xeyli azalmışdır. Son zamanlarda ən sürətli azalmanın Sumatradakı əhalidə olduğu güman edilir. Qara başlı durna çox yönlüdür və çox müxtəlif təbii və süni yaşayış yerlərindən istifadə edə bilir. Bunlara şirin su və duzlu su bataqlıqları, göllər və gölməçələr, həmçinin düyü tarlaları, yeni şumlanmış əkin sahələri, suvarma kanalları, çay kənarları, su anbarları, şəhər gölləri, açıq kanalizasiya xəndəkləri, otlaq sahələri və zibil yığınları daxildir. Durnalar, Hindistanın cənub-qərbindəki Uttar Pradeş kimi kənd təsərrüfatı landşaftlarında mövsümə görə müxtəlif üstünlük verilən yemləmə yaşayış yerlərindən istifadəni dəyişdirirlər. Yayda onlar əsasən təbii bataqlıqlardan və boş sahələrdən istifadə edir və onlara üstünlük verirlər, lakin musson dövründə müxtəlif kənd təsərrüfatı sahələrindən də istifadə etmək üçün daha bərabər şəkildə yayılırlar. Cənubi Racastanda meşələri və qayalı təpələri olan landşaftlarda bataqlıqlar il boyu üstünlük verilən yaşayış yerləridir və müxtəlif mövsümlərdə istifadə edilən yaşayış yerlərində az fərq var. Daha çox şəhər landşaftlarında qara başlı durnaların bolluğu əkin sahələri, bataqlıqlar və açıq sahələrlə müsbət əlaqəli idi. Açıq kanalizasiya xətləri quru yay aylarında daha çox istifadə olunur və durnalar musson dövründə otlaq sahələrindən istifadəsini artırırlar. Bataqlıqların yaxınlığındakı leylək koloniyalarında yuva qurur. Ot və iplərlə örtülmüş çubuqlardan platforma yuva qurur. Şəhərlərdəki qoca ağaclar gecə dincəlmək və yuva qurmaq üçün istifadə olunur. Qorunan bir bataqlıqda Qara başlı durnanın gündəlik fəaliyyət büdcəsi göstərdi ki, durnalar ən çox vaxtı, yemlənməyə (48%), sonra dincəlməyə (23%) sərf edirlər.
https://en.wikipedia.org/wiki/Black-headed_ibis
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-headed-ibis-threskiornis-melanocephalus
https://www.inaturalist.org/taxa/3738-Threskiornis-melanocephalus
https://www.thainationalparks.com/species/black-headed-ibis
https://datazone.birdlife.org/species/factsheet/black-headed-ibis-threskiornis-melanocephalus
https://animalia.bio/black-headed-ibis
https://singaporebirds.com/species/black-headed-ibis/
https://birds.iitk.ac.in/wiki/black-headed-ibis
https://medcraveonline.com/BIJ/black-headed-ibis-threskiornis-melanocephalus-latham-1790-a-review-on-ecology-behavior-conservation-and-management.html
https://www.exmoorzoo.co.uk/animal/black-headed-ibis/
Tarix : 12 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
