Protobothrops mangshanensis ilanı - Ümumi adları ilə Manşan çuxurlu əqrəbi, Man dağı çuxurlu əqrəbi və ya Man dağ çuxurlu əqrəbi, Çinin Hunan və Quanqdonq əyalətlərinə endemik olan bir çuxurlu əqrəb növü. Taksonomiya Bu növ ilk dəfə Trimeresurus cinsində təsvir edilmişdir. 1993-cü ildə Çin herpetoloqu Zhao Ermi şərəfinə Ermia adlı yeni bir cins yaradılmışdır. Lakin təsadüfən bu cins adı artıq çəyirtkə növü üçün istifadə edilirdi. Buna görə də, Zhaoermia yeni cins adı kimi təqdim edildi. Daha sonra Guo və digərləri (2007) tərəfindən aparılan araşdırmalar əsasında bu növ Protobothrops cinsinə köçürüldü, çünki T. mangshanensis filogenetik olaraq bu cinsin digər növləri ilə yaxından əlaqəli idi. Hazırda bu növ Protobothrops mangshanensis adı ilə tanınır. Hal-hazırda heç bir yarımnövü tanınmır. Təsvir Bu növ gecə fəal olan bir çuxurlu əqrəbdir və Manşan dəmirbaş ilanı, Çin çuxurlu əqrəbi və Dəmirbaş əqrəb kimi də tanınır. Növ yetkinlikdə 3–5 kq çəkiyə və 203 sm uzunluğa çata bilir. Quyruq ucunda ağ rəngli bir hissə var ki, bunu qurd kimi tərpədərək ovunu cəlb edir — bu davranış quyruq cəlb etmə adlanır. Manşan əqrəbləri qurbağalar, quşlar, həşəratlar və kiçik məməlilərlə qidalanır. Zəhəri qanın laxtalanmasına və əzələ toxumasının korroziyasına səbəb olur və müalicə edilmədikdə insanlar üçün ölümcül ola bilər. Bəzən iddia edilir ki, P. mangshanensis zəhərini "tüpürür", lakin bu iddia təsdiq edilməmişdir. Əqrəblər üçün qeyri-adi olaraq, P. mangshanensis yumurta qoyan (ovipar) bir növdür və dişilər 13–21 yumurta qoyur, yumurtalar çatana qədər onları qoruyur. Yayılması və yaşayış yeri Bu növ tip lokaliteti olan "Pinkeng, Manşan (Man dağı), Yizhang qəzası, Hunan" və Quanqdonq əyalətinin Ruyuan Yao Muxtar Qəzasından məlumdur. Bu çuxurlu əqrəb Çinin cənubundakı Hunan və şimal Quanqdonqun dağlıq ərazilərində, dəniz səviyyəsindən 800–1,300 m yüksəklikdə tapılır. İlk dəfə Manşan dağ silsiləsində kəşf edilsə də, əsasən subtropik dağ meşələrində, sıx bitki örtüyü olan ərazilərdə yayılmışdır. Tez-tez şibyə ilə örtülmüş ağac kütlələri və heyvan yolları boyunca gizlənərək ovunu pusquya salır. Həmçinin bölgədəki çoxsaylı əhəng daşı mağaralarda da tapıla bilər. Bölgədə qış temperaturu donma nöqtəsinə yaxınlaşır, yayda isə temperatur 30 °C və ya daha yüksək ola bilər. Qorunma statusu Bu növ IUCN-in Qırmızı Siyahısında "Təhlükədə olan" kateqoriyasına daxil edilmişdir. Bunun səbəbi, növün yayılma sahəsinin 300 km²-dən çox olmaması, iki məhdud ərazidə tapılması, beynəlxalq ev heyvanı ticarəti və yerli mətbəx üçün ovlanması, həmçinin yetkin fərdlərin sayının davamlı şəkildə azalmasıdır.
https://ielc.libguides.com/sdzg/factsheets/mangshanpitviper
https://www.londonzoo.org/whats-here/animals/mangshan-pit-viper
https://www.inaturalist.org/taxa/30888-Protobothrops-mangshanensis
https://ielc.libguides.com/sdzg/factsheets/mangshanpitviper/managedcare
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11310972/
https://lazoo.org/explore-your-zoo/our-animals/reptiles/mangshan-pit-viper/
https://www.researchgate.net/publication/225094850_Protobothrops_mangshanensis_bite_First_clinical_report_of_envenoming_and_its_treatment
https://animalia.bio/mangshan-pit-viper
https://en.wikipedia.org/wiki/Protobothrops_mangshanensis
Tarix : 14 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
