Sextus Propertius – Qədim Romanın ən görkəmli elegik şairlərindən biri. Onun yaradıcılığı, xüsusilə sevgi mövzularına həsr olunmuş dörd kitabdan ibarət “Elegiae” (Elejilər) əsəri ilə tanınır. Təxminən eramızdan əvvəl 50-45-ci illərdə Umbriya bölgəsində anadan olan Propertius, özünü August dövrünün ədəbi dairələrində təsdiq etmişdir. Onun şeirləri, əsasən “Cynthia” adlı qadına həsr olunub və bu obraz Roma sevgi eleji ənənəsinin mühüm hissəsidir. Həyatı Sextus Propertius eramızdan əvvəl 50-45-ci illər arasında Umbriyanın Assisium (indiki Assisi) şəhərində doğulub. Onun həyatı haqqında məlumatlar əsasən öz şeirlərindən əldə edilir. Atası o kiçik yaşda olarkən vəfat edib və ailəsinin torpaqlarının bir hissəsi Octavianın (sonradan Augustus) 41-ci ildə veteranlar üçün torpaq bölüşdürməsi zamanı müsadirə olunub. Buna baxmayaraq, ailəsi varlı olmasa da, Propertiusun yaxşı təhsil aldığı şeirlərindəki mifik istinadlardan aydın olur. O, Romada yaşayıb və burada Maecenasın ədəbi çevrəsinə daxil olub, Virgil və Ovid kimi şairlərlə dostluq edib. Yaradıcılığı Propertiusun əsas əsəri dörd kitabdan ibarət “Elegiae”dir. İlk kitabı eramızdan əvvəl 29-cu ildə nəşr olunub və “Cynthia” adlanır, çünki bu kitabın əsas mövzusu onun sevgilisi Cynthia obrazıdır (Apuleiusa görə, onun əsl adı Hostia idi). İkinci kitab (bəzi alimlər tərəfindən iki ayrı kitab kimi qəbul edilir) daha geniş mövzuları əhatə edir, o cümlədən Maecenas və Augustusa həsr olunmuş şeirlər. Üçüncü kitabda sevgi mövzularından kənara çıxaraq mifik və siyasi temalara toxunur. Dördüncü kitab isə Roma mifologiyası və tarixinə fokuslanır, lakin yarımçıq qaldığı güman edilir. Onun üslubu qəfil keçidlər, zəngin mifoloji istinadlar və emosional dərinliklə xarakterizə olunur. Aktivizmi Propertius açıq şəkildə siyasi aktivist olmasa da, şeirlərində August rejiminə qarşı incə ironiya və müstəqillik hissi sezilir. Məsələn, Birinci kitabın son şeirlərində o, Octavianın Perusiyada qələbəsinə qarşı məğlub tərəflə eyniləşdiyini göstərir. Maecenasın çevrəsində olmasına baxmayaraq, o, özünü tamamilə rejimin təbliğatına həsr etməyib və sevgi şairi kimi şöhrət qazanıb. Təsiri Propertius zamanında digər eleji şairləri qədər məşhur olmasa da, sonrakı dövrlərdə böyük təsir göstərib. Onun əsərləri Ovid, daha sonra isə Rönesans və müasir şairlər tərəfindən öyrənilib. Şeirləri sevgi, ehtiras və fərdi azadlıq kimi universal mövzuları işıqlandırır, bu da onu əbədi aktuallıqda saxlayır.
https://www.britannica.com/biography/Sextus-Propertius
https://allpoetry.com/Sextus-Propertius
https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0067%3Abook%3D1
https://www.yorku.ca/pswarney/3110/Propertius.htm
https://www.ucpress.edu/books/the-poems-of-sextus-propertius/paper
https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0067%3Abook%3D1%3Apoem%3D2
https://www.cambridge.org/az/universitypress/subjects/classical-studies/classical-literature/sextus-propertius-augustan-elegist?format=PB&isbn=9780521117708Propertius
Tarix : 12 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
