Priney çoban iti (fr. Chien de Berger des Pyrénées) - Fransanın Priney dağları regionundan olan kiçik və ya orta ölçülü çobanı iti növü. Bu cins, Prineylərdə qoyun sürülərini idarə etmək üçün istifadə olunur və daha iri olan Priney dağ iti ilə birlikdə işləyir. Tarix Fransanın Priney dağlarının bütün uzunluğu boyunca tapılır və hətta qərbdə Bask bölgəsində də mövcuddur. Bu cins, Avropada geniş yayılmış oxşar xarakterli çoban itləri ilə eyni qrupa aiddir. Bu qrupa Fransanın "Briard" və "Berger Picard", Azor və Portuqaliyanın "Barbado da Terceira" və "Cao da Serra de Aires", Polşanın "Polşa Ovalıq Çoban İti", Kataloniyanın "Gos d'atura", Sardiniyanın "Pastore Fonnese", Britaniyanın "Bearded Collie", "Border Collie", "Rough Collie" və nəsli kəsilmiş "Welsh Hillman", Almaniyanın "Schafpudel", Hollandiyanın "Schapendoes" və Misirin "Armant" cinsləri daxildir. Bəzi alimlər hesab edirlər ki, bu cinslərin əcdadları 4000 il əvvəl Hind-Avropa miqrasiyaları zamanı Avropaya gətirilmiş və regionun tələblərinə uyğun olaraq selektiv çoxaldılma yolu ilə inkişaf etmişdir. Prineylərdə çobanlar iki cins it saxlayırdı. Daha iri olan Priney dağ iti sürüləri canavarlar və oğrulardan qoruyur, kiçik Priney çoban iti isə sürüləri idarə edirdi. Bu funksiya xüsusilə yay aylarında dağ otlaqlarında olarkən vacib idi. Görünüş Kiçik və ya orta ölçülü bir cinsdir (Fransanın ən kiçik çoban iti növüdür) və kiçik bir "Berger Picard"a bənzəyir. Boyu 38-56 sm arasında dəyişir. Uzun tüklü növlərin erkəkləri 40-50 sm, dişiləri 38-48 sm, hamar üzlü növlərin erkəkləri 40-54 sm, dişiləri isə 40-52 sm olur. Çəkisi 8-15 kq arasındadır. Bu cins, kiçik çoban itlərinə xas olan yüngül və atletik bədən quruluşuna malikdir. Hamar üzlü növ bir qədər daha qısa bədənli və daha yığcam ayaqlıdır. Bu cins çox möhkəm və dözümlüdür, xüsusilə dağlıq ərazilərdə işləyərkən gündə 32 km-dən çox məsafə qət edə bilir. Xəzi orta (keçi tüklü) və ya uzun ola bilər. Uzun tüklü növlərin üzündə daha uzun tüklər var. Hamar üzlü növlərdə isə üzdəki tüklər daha qısadır. Bu cinsin xəzi ekstremal hava şəraitindən əla qorunma təmin edir, xüsusilə uzun tüklü növlərdə. Xəzin müxtəlifliyi göstərir ki, bu cins əsasən iş qabiliyyətinə görə yetişdirilir, görünüşünə görə deyil. Rəngləri boz, mavi, qəhvəyi, qara və ya ağ ola bilər, bəzən döş və ayaqlarda ağ ləkələr olur. Ənənəvi olaraq Priney çoban itinin qulaqları və quyruğu kəsilirdi, lakin bu təcrübə bir çox ölkədə qadağan edildiyi üçün indi nadir hallarda tətbiq olunur. Xasiyyət Son dərəcə fəal bir cinsdir, bəzən "alov topu" kimi təsvir olunur. Çox ağıllı, çevik, hiyləgər və enerjilidir. Bir çox çoban iti kimi, bu cins də yadlara qarşı ehtiyatlıdır, lakin hamar üzlü növün daha az ehtiyatlı olduğu deyilir. Ən çox qoyulan adlar Erkəklərə qoyulan: 1.Bastien 2.Max 3.Marc 4.Theo 5.Enzo Dişilərə qoyulan: 1.Sophie 2.Linette 3.Eva 4.Nina 5.Iris 6.Max

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Pyrenean_Sheepdog

https://a-z-animals.com/animals/pyrenean-shepherd/

https://www.akc.org/dog-breeds/pyrenean-shepherd/

https://www.purina.co.uk/find-a-pet/dog-breeds/pyrenean-sheepdog

https://www.wisdompanel.com/en-us/dog-breeds/pyrenean-shepherd

https://www.dogster.com/dog-breeds/pyrenean-shepherd

https://dogtime.com/dog-breeds/pyrenean-shepherd

https://dogsaustralia.org.au/members/breeds/breed-standards/Pyrenean-Sheepdog-Longhaired

https://www.royalcanin.com/mt/dogs/breeds/pyrenean-shepherd

https://embarkvet.com/resources/dog-breeds/pyrenean-shepherd/

https://wagwalking.com/breed/pyrenean-shepherd

https://www.viovet.co.uk/breed_information/0-319/Pyrenean-Sheepdog

Tarix : 12 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.