Port-Artur döyüşü (1904-1905) - Rus-Yapon müharibəsinin (1904-1905) əsas və ən mühüm döyüşlərindən biri olmuşdur. Bu müharibə Çinin şimal-şərqində, Koreya və Mançuriyada üstünlük uğrunda Rusiya və Yaponiyanın mübarizəsi nəticəsində baş vermişdir. Port-Artur haqqında Port-Artur (indiki Lüshun, Çin) strateji baxımdan əhəmiyyətli bir hərbi-dəniz bazası idi. 1898-ci ildə Rusiya bu limanı Çindən 25 illik icarəyə götürmüş və burada möhkəmlənərək, Sakit Okean Donanmasının əsas bazalarından birinə çevirmişdi. Döyüşün başlanması 8-9 fevral 1904-cü il tarixində Yaponiyanın Port-Artura gözlənilməz hücumu ilə döyüş başladı. Yapon donanması Rusiya Sakit Okean Donanmasına hücum edərək, bir neçə döyüş gəmisini sıradan çıxardı. Yapon qoşunları may ayında qurudan hücuma keçərək şəhəri mühasirəyə aldı. Ruslar Port-Arturda möhkəmlənərək uzun müddət müdafiə olundular. Əsas hadisələr və mühasirə Yaponlar avqust ayına qədər bir neçə uğursuz hücum təşkil etdilər. 203-cü Təpənin (Rus müdafiəsinin əsas nöqtələrindən biri) dekabr 1904-cü ildə yaponlar tərəfindən ələ keçirilməsi rus müdafiəsini ciddi zəiflətdi. 2 yanvar 1905-ci ildə Port-Artur ruslar tərəfindən rəsmi şəkildə Yaponiyaya təslim edildi. Nəticələr və təsiri Rusiyanın böyük məğlubiyyəti və Sakit Okean Donanmasının itirilməsi baş verdi. Yaponiyanın hərbi gücü və müasir strategiyasının üstünlüyü sübut olundu. Rus imperiyasının zəifləməsi və ölkə daxilində inqilabi hərəkatın güclənməsinə səbəb oldu. 1905-ci il sülh danışıqlarına (Portsmut Sülhü) yol açdı və Rusiya Uzaq Şərqdə mövqelərini itirdi. Port-Artur döyüşü Yaponiyanın dünya gücü kimi yüksəlişini və Rusiyanın Uzaq Şərqdə nüfuzunun azalmasını göstərən mühüm tarixi hadisələrdən biri oldu.
https://www.britannica.com/event/Battle-of-Port-Arthur
https://www.britannica.com/event/Russo-Japanese-War
https://warfarehistorynetwork.com/article/baiting-the-russian-bear-the-siege-of-port-arthur/
https://www.history.com/topics/asian-history/russo-japanese-war
https://history.state.gov/milestones/1899-1913/portsmouth-treaty
https://guides.loc.gov/chronicling-america-russo-japanese-war
https://thediplomat.com/2014/11/siege-of-port-arthur-verdun-in-manchuria/
https://battlefieldanomalies.com/category-sino-japanese-war/siege_of_port_arthur/
https://www.jstor.org/stable/125201
Tarix : 9 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
