Poka-yoke (ポカヨケ) - Yapon dilində "yanlışlıqdan qorunma" və ya "səhvləri əngəlləmə" mənasını verən yanaşma. Mahiyyəti Bu yanaşma, insan səhvlərinin qarşısını almaq üçün proseslərdə sadə, lakin effektiv mexanizmlərin tətbiqini nəzərdə tutur. Tarix İlk dəfə 1960-cı illərdə Toyota İstehsal Sistemi çərçivəsində Yapon mühəndisi Şigeo Şingo tərəfindən işlənib hazırlanmışdır. Məqsəd istehsalat və xidmət proseslərində keyfiyyəti artırmaq və qüsurları aradan qaldırmaqdır. Poka-yoke sistemlərinin tətbiqi üçün iki əsas element vacibdir: 1. Nəzarət mexanizmləri (Control Mechanisms) Səhvləri tamamilə aradan qaldırmaq üçün proseslərdə nəzarət vasitələrinin qurulması. Bu mexanizmlər səhv baş verməzdən əvvəl hərəkətə keçir. Misal: Avtomobilin qapısı tam bağlanmadıqda xəbərdarlıq edən siqnal sistemi. 2. Xəbərdarlıq mexanizmləri (Warning Mechanisms) Prosesdə səhv baş verdikdə xəbərdarlıq siqnalları ilə bu vəziyyətin düzəldilməsi. Misal: Elektrik cihazları yüksək temperatur və ya qısaqapanma zamanı səsli siqnal verir. Əsas kateqoriyalar 1. Mexaniki maneələr Mexaniki sistemlər səhvlərin fiziki olaraq baş verməsini əngəlləyir. Nümunə: Təyyarə yanacaq qapaqlarının yalnız bir istiqamətdə bağlanması. 2. Vizual təlimatlar İstifadəçilərin səhv etməməsi üçün proseslərdə vizual bələdçilərin tətbiqi. Nümunə: Avtomobil oturacağında təhlükəsizlik kəməri taxılmadıqda yanan xəbərdarlıq işığı. 3. Səsli və ya elektron siqnallar Prosesdə bir səhv baş verdikdə xəbərdarlıq edən səsli və ya vizual siqnallar. Nümunə: Mikrodalğalı sobanın qapısı açıq qaldıqda işə düşməməsi. 4. Addım-addım təlimatlar İşçiləri düzgün əməliyyatlara yönəltmək üçün proseslərdə təlimat addımları. Nümunə: Cihazın yalnız təlimatdakı ardıcıllıqla qurulmasına imkan verən dizayn.

İstinadlar

https://en.wikipedia.org/wiki/Poka-yoke

https://web.archive.org/web/20141227002617/http://facultyweb.berry.edu/jgrout/pokasoft.html

https://books.google.az/books?id=RKWU7WElJ7oC&pg=PA22&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3259414/

https://www.poelsan.com/sifir-hata-felsefesi-poka-yoke/

https://www.donusumdanismanlik.com/poka-yoke-nedir-uygulama-ornekleri/

https://www.techtarget.com/searcherp/definition/poka-yoke

https://businessmap.io/lean-management/improvement/what-is-poka-yoke

https://unopro.com.tr/poka-yoke-nedir/

https://asq.org/quality-resources/mistake-proofing?srsltid=AfmBOoqqfmlQ7ToGZheHL7Ap3_D8baGd-15_Hi0AlqdDtAC9Az97S1an

https://www.yalindanisman.com/poka-yoke-nedir/

https://thequalityportal.com/pokayoke.htm

https://archive.org/details/pokayokeimprovin0000unse

Tarix : 23 yanvar 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.