Peter Parler (təxmini 1330–1399) - Alman gotik memarı və heykəltəraşıdır. O, Parler ailəsinin ən tanınmış üzvü olaraq, Avropada gotik memarlığının inkişafında mühüm rol oynamışdır. Peter Parler, xüsusən Prag Katedralinin tikintisindəki fəaliyyəti ilə tanınır. Onun əsərləri, gotik memarlıq üslubunun xüsusiyyətlərini zənginləşdirərək həm memarlıq, həm də heykəltəraşlıq sahələrində böyük nailiyyətlər əldə etmişdir. Peter Parler, Heinrich Parler və Johann Parler kimi məşhur memarlarla əlaqəli olan Parler ailəsinin bir üzvüdür. Parler ailəsi, 14-cü əsrdə gotik memarlığın əsas inkişaf mərkəzlərindən biri olan Bohemia (Çexiya) ərazisində böyük nüfuz qazanmışdır. Peter Parler, çox gənc yaşlarda memarlıq və heykəltəraşlıq sahəsində təhsil almış, ailəsinin ən tanınmış üzvü olmuşdur. Peter Parlerin ən məşhur və əhəmiyyətli əsəri Prag Katedralinin tikintisidir. O, Prag Katedralinin (ya da S. Vitus Katedralinin) tikintisinə rəhbərlik edərək, katedralin gotik üslubda inkişafını təmin etmişdir. Parler burada katedralin əsas strukturunu, həmçinin heykəltəraşlıq və dekorativ bəzəkləri işləyib. O, katedralin qərb fasadını, yüksək tavanlarını, vitraj pəncərələrini və uçan kəsmələrini (flying buttresses) dizayn edərək, gotik memarlığının xüsusiyyətlərini daha da inkişaf etdirmişdir. Peter Parlerin başqa bir mühüm əsəri, Karlštejn Kalesinin tikintisindəki işləridir. O, bu qalada da gotik üslubun zənginləşdirilməsinə töhfələr vermişdir. Memarlıq və heykəltəraşlıq üslubu Peter Parler, gotik memarlığın əsas xüsusiyyətlərini mükəmməl şəkildə tətbiq etmişdir. O, uçan kəsmələr (flying buttresses), yüksək tavanlar, incə vitraj pəncərələr və gözəl heykəltəraşlıq detallarını öz işlərində geniş istifadə etmişdir. Onun memarlıq üslubunda həm də simmetriya, kompozisiya və işıqla oyun əsas yer tutmuşdur. Parler, həmçinin dini mövzuların çox təbii şəkildə, lakin eyni zamanda zəngin bədii ifadələrlə təqdim edilməsi üçün çox çalışmışdır. O, insan fiqurlarını çox real və bədii şəkildə təsvir etmiş, bədii cəhətdən yüksək səviyyədə humanist yanaşmalar tətbiq etmişdir. Peter Parler, gotik memarlıq üslubunun inkişafında çox mühüm bir fiqur olaraq tarixə düşmüşdür. Onun işləri, Çexiya və Mərkəzi Avropadaki gotik memarlığının təməl daşlarını qoymuş və onu bir mərhələdən digərinə irəlilətmişdir. Prag Katedrali, onun ən tanınmış işidir və gotik memarlığının ən görkəmli nümunələrindən biri olaraq, həm Avropada, həm də dünyada böyük əhəmiyyət kəsb edir. Peter Parlerin mirası, Avropa memarlığının inkişafında önəmli bir mərhələni təmsil edir və o, gotik sənətin ən yüksək nailiyyətlərinə imza atmış memarlardan biri hesab olunur. Onun işləri, gələcək nəsillər üçün ilham mənbəyi olmuşdur.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Peter_Parler
https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Parler
https://www.britannica.com/biography/Petr-Parler
https://mywowo.net/en/czechia/prague/castle/cathedral-exterior/peter-parler
https://pragitecture.eu/tag/peter-parler/
https://pragitecture.eu/tag/peter-parler/
https://www.wga.hu/html/p/parler/index.html
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
