Peter Franzevich Lesgaft (1837–1909) - Rus anatomu, pedaqoqu və müasir fiziki tərbiyənin elmi əsaslarını qoymuş alimlərdən biri. O, fiziki tərbiyənin təkcə bədən inkişafı üçün deyil, həm də zehni və əxlaqi tərbiyə üçün əhəmiyyətli olduğunu vurğulamışdır. Lesgaftın ideyaları fiziki tərbiyənin elmi əsaslara söykənməsinə və müasir idman nəzəriyyəsinin inkişafına böyük töhfə vermişdir. Erkən həyatı və təhsili Lesgaft 1837-ci ildə Sankt-Peterburqda anadan olmuşdur. O, Sankt-Peterburq Hərbi-Tibb Akademiyasında təhsil almış və burada anatomiya və fiziologiya sahəsində ixtisaslaşmışdır. Təhsil illərində o, bədənin funksional quruluşu və fiziki tərbiyənin insan inkişafına təsiri ilə maraqlanmışdır. Hələ tələbəlik illərində o, insan anatomiyasının öyrənilməsi ilə bağlı bir çox yenilikçi yanaşmalar irəli sürmüşdür. Elmi və pedaqoji fəaliyyəti Fiziki tərbiyənin elmi əsaslandırılması Lesgaft fiziki tərbiyəyə sistemli və elmi yanaşma tətbiq edən ilk alimlərdən biri idi. O hesab edirdi ki, fiziki inkişaf zehni və mənəvi tərbiyədən ayrılmazdır, uşaq və gənclərin fiziki tərbiyəsi onların anatomik və fizioloji xüsusiyyətlərinə uyğun olmalıdır. İdman hərəkətləri elmi əsaslara söykənməli və təsadüfi olmamalıdır. Onun bu yanaşması idman və bədən tərbiyəsi sahəsində müasir pedaqoji nəzəriyyələrin formalaşmasına səbəb olmuşdur. Təhsil sistemində islahatları Lesgaft Rusiyada müasir fiziki tərbiyə sisteminin qurulmasına rəhbərlik etmişdir. O, məktəblərdə və hərbi tədris müəssisələrində bədən tərbiyəsinin məcburi fənn kimi tədris olunmasını müdafiə edirdi. 1874-cü ildə Sankt-Peterburq Universitetində işlədiyi dövrdə, Lesgaft "İnsan bədəninin anatomik quruluşu və inkişafı" mövzusunda dərslər keçərək fiziki inkişafın fərdi yanaşmalar tələb etdiyini vurğulamışdır. 1886-cı ildə o, qadınlar üçün ilk idman tədris proqramlarını hazırlamışdır. Onun təşəbbüsü ilə ilk peşəkar qadın bədən tərbiyəsi müəllimləri hazırlanmışdır. "Fiziki tərbiyə üzrə məktəb" və Lesgaft institutunun yaranması 1896-cı ildə o, "Fiziki tərbiyə və idman müəllimləri üçün məktəb" yaratmışdır. Bu məktəb sonralar Lesgaft adına Bədən Tərbiyəsi İnstitutu adlanmışdır və bu gün də Rusiyada bədən tərbiyəsi və idman elminin əsas mərkəzlərindən biri sayılır. Son illəri və irsi Lesgaft ömrünün sonuna qədər elmi və pedaqoji fəaliyyətini davam etdirmişdir. O, 1909-cu ildə vəfat etsə də, onun ideyaları idman və fiziki tərbiyə sistemində əsaslı iz qoymuşdur. Lesgaftın fiziki tərbiyə və idman sahəsində elmi yanaşması müasir idman psixologiyası, anatomiyası və fiziologiyası sahələrinin əsasını qoymuşdur. Bu gün də onun nəzəriyyələri bədən tərbiyəsi və idman pedaqogikasında əsas prinsip kimi qəbul edilir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Lesgaft
https://www.wikidata.org/wiki/Q2626402
https://www.webpages.uidaho.edu/center_for_ethics/Center%20Staff/Dr.%20P/PSlesgaft.htm
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Peter_Lesgaft
https://www.researchgate.net/publication/381931807_Peter_Lesgaft%27s_Ideas_about_Physical_Education_of_a_Child_and_their_Relevance_in_a_Modern_Family?_sg=oeNipOqfeGsHzz1Q3a8s9WWTzWqOI1Kn2qDLGLHsUXIUsd9a8fsMGcQDY6u4pBG6w5u0IWuT5PeKhPo
https://www.geni.com/people/Peter-Lesgaft/6000000084285978225
https://kazan.ws/cgi-bin/eng/view.pl?a=fa&id=512&mr=4&idr=87
Tarix : 3 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
