Perki effekti (ing. Perky Effect) - Psixologiyada vizual qavrayış və təsəvvür arasındakı əlaqəni təsvir edən fenomen. Tarix Bu effekt 1910-cu ildə amerikalı psixoloq Ceyms Perki (James Perky) tərəfindən müşahidə edilmişdir. Perki öz təcrübəsində iştirakçılardan müəyyən obyektləri (məsələn, bananı) təsəvvür etmələrini istəmişdi. Eyni zamanda, onların xəbəri olmadan həmin obyektlərin zəif, demək olar ki, görünməz təsvirlərini ekranda göstərmişdi. Nəticədə iştirakçılar göstərilən görüntünü təsəvvür etdikləri obyekt kimi qəbul etmiş, ancaq ekrandakı zəif təsviri fərq etməmişdilər. Mahiyyəti Bir insan təsəvvür etdiyi görüntünün əslində gözünün önündə zəif bir stimulla örtüşdüyünü fərq etmir. Başqa sözlə, təsəvvürlə reallıq qarışır. Bu effekt göstərir ki, təsəvvür və qavrayış bir-birinə təsir edə bilər, və insanlar təsəvvür etdiklərini reallıqla qarışdıra bilərlər. Perki effekti daha sonra qavrayış və təsəvvürün beyin mexanizmlərini araşdırmaq üçün bir çox elmi tədqiqatlarda istifadə edilmişdir. İstifadəsi Perky effekti, təsəvvür etmənin insan beynində real qavrayışa yaxın bir proses olduğunu göstərir. Bu, yaradıcılıq işlərində təsəvvür etmənin gücünü izah edir. Öyrənmə zamanı təsəvvür etmə strategiyaları insanın məlumatları daha yaxşı mənimsəməsinə kömək etdiyindən, Perki effekti təhsil sahəsində də istifadə edilir.
https://www.thebehavioralscientist.com/glossary/perky-effect
https://www.jstor.org/stable/10.5406/amerjpsyc.125.3.0291
https://journals.sagepub.com/doi/10.2466/pms.1969.28.3.791
https://www.khanacademy.org/test-prep/mcat/social-sciences-practice/social-science-practice-tut/e/perky-effect#:~:text=The%20Perky%20Effect%20describes%20the,perception%20of%20real%20visual%20targets.
Tarix : 12 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
