Pələng salamandrası (Ambystoma tigrinum) - Köstəbək salamandraları ailəsinə aid bir növ. Şimali Amerikanın ən böyük quruda yaşayan salamandralarından biridir. Təsvir Bu salamandralar adətən 15-20 sm uzunluğa qədər böyüyür və təxminən 12-15 il yaşayır. Başlarının, bədənlərinin və quyruqlarının arxasında rəngləri dəyişən xallarla xarakterizə olunurlar. Bu xalların rəngi qəhvəyi-sarıdan yaşıl-sarıya qədər dəyişir, bədənlərinin qalan hissəsi isə qara və ya tünd qəhvəyi rəngdədir. Onlar hamar bədənli olub, nəmlənməni tənzimləmək üçün yan tərəflərində qabırğa yivləri var. Qısa burunları, qalın boyunları, güclü ayaqları və uzun quyruqları var. Pələng salamandraları cinsi dimorfizmə malik bir növdür, çünki erkəklər bədən ölçüsünə görə daha böyükdür və quyruqları dişilərdən daha uzun və yüksəkdir. Bəzi fərdlər, adətən su mühiti uyğun olduqda, sürfə xüsusiyyətlərini qoruyur və metamorfozdan keçmir. Bu paedomorfik fərdlər qəlsəmələrini qoruyur və suda qalır. Qidalanma Onların qidası əsasən kiçik həşəratlar, ilbizlər, qısqaclar, qurbağalar və qurdlardan ibarətdir, lakin yetkin fərdlərin öz növündən olanları yeməsi nadir deyil. Bu salamandralarda kannibalizm demək olar ki, həmişə böyük miqdarda rəqib yırtıcılar və ərazidə ovun olmaması ilə əlaqədardır. Əgər fürsət yaranarsa, pələng salamandraları digər kiçik salamandra növlərini, kərtənkələləri, bala ilanları və yeni doğulmuş siçanları da yeyə bilər. Təhlükə hiss etdikdə bu salamandralar quyruqlarını göstərir və quyruqları qalın, ağ, zəhərli bir maddə ifraz edir. Ayaqlarındakı pərdələr onların səthi torpaqda qazmağa kömək edir. Yaşayış yeri Pələng salamandralarının yaşayış yerləri iynəyarpaqlı və enliyarpaqlı ağaclarla dolu meşələrdən otlaq açıq sahələrə qədər dəyişir. Bu suda-quruda yaşayanlar gizli məxluqlardır və həyatlarının böyük hissəsini yeraltı yuvalarda keçirirlər, bu da onları görməyi çətinləşdirir. Bu salamandraların inkişaf etməsi üçün ən əhəmiyyətli tələb qazma üçün səthi torpaqdır. Metamorfozdan sonra yetkin pələng salamandraları yeni ərazilərə miqrasiya edir. Dişilərin erkəklərdən daha uzaq məsafələrə miqrasiya etdiyi və daha böyük fərdlərin daha kiçiklərdən daha uzaq məsafələrə miqrasiya etdiyi qeyd edilmişdir. Pələng salamandraları yetkinlikdə demək olar ki, tamamilə quruda yaşayır və adətən yalnız çoxalmaq üçün suya qayıdır. Pələng salamandraları üçün ideal çoxalma şəraiti mal-qara gölləri və yaz gölləri kimi bataqlıqlardan başlayaraq su basmış bataqlıqlara qədər dəyişir. Bataqlıqların pələng salamandraları tərəfindən kolonizasiyası ərazinin sahəsi, dərinliyi və meşə örtüyü ilə müsbət əlaqələndirilir. Bu növ ən çox Nyu-Yorkdan Floridaya qədər Atlantik sahilində tapılır. Bununla belə, onlar Şimali Amerikada ən geniş yayılmış salamandra növüdür və sahil boyu kiçik populyasiyalarda tapılmışdır. Xəstəliklər Özləri immun olsalar da, pələng salamandraları Batrachochytrium dendrobatidis göbələyini ötürürlər. Bu göbələk dünya üzrə ən böyük təhlükə olan chytridiomycosis xəstəliyinə səbəb olur. Pələng salamandraları həmçinin ranavirusları daşıyır, bu viruslar sürünənləri, suda-quruda yaşayanları və balıqları yoluxdurur. Pələng salamandrası sürfələrini balıq yemi kimi istifadə etmək bu virusun yabanı populyasiyalara yayılmasının əsas mənbəyidir. Bu ranaviruslardan biri hətta Ambystoma tigrinum virusu (ATV) adlanır. Bu ranavirus yalnız digər salamandralara ötürülür və balıqlarda və ya digər suda-quruda yaşayanlarda tapılmamışdır. Pələng salamandrası sürfələrində təkrar edən ranavirus infeksiyaları bəzən şiddətli ölümlərə səbəb olur.
https://www.nwf.org/Educational-Resources/Wildlife-Guide/Amphibians/Tiger-Salamander
https://www.nationalgeographic.com/animals/amphibians/facts/tiger-salamander
https://ontarionature.org/programs/community-science/reptile-amphibian-atlas/eastern-tiger-salamander/
https://seaworld.org/animals/facts/amphibians/tiger-salamander/
https://www.marylandzoo.org/animal/eastern-tiger-salamander/
https://www.burkemuseum.org/collections-and-research/biology/herpetology/amphibians-reptiles-washington/tiger-salamander
https://en.wikipedia.org/wiki/Tiger_salamander
Tarix : 23 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
