Paul Baran - Amerikalı mühəndis və kompüter elmləri mütəxəssisidir. O, müasir kompüter şəbəkələrinin və internetin əsaslarını qoyan şəxs kimi tanınır. Baran, şəbəkə nəzəriyyəsi sahəsindəki tədqiqatları və innovativ yanaşmaları ilə dünya miqyasında mühüm bir təsir yaratmışdır. Erkən həyat və təhsil Paul Baran 1926-cı ildə Polşada doğulmuş və ailəsi ilə birlikdə ABŞ-a köçmüşdür. O, Drexel Universitetində mühəndislik təhsili almış və sonra təhsilini Kaliforniya Texnologiya İnstitutunda davam etdirmişdir. Burada o, elektrik mühəndisliyi üzrə magistr dərəcəsi əldə etmişdir. Baran, erkən dövrlərində müxtəlif mühəndislik sahələrində işləmiş və xüsusilə məlumat ötürülməsi və şəbəkə əlaqələri mövzusunda geniş araşdırmalar aparmağa başlamışdır. Karyera və töhfələr Paul Baran, 1960-cı illərin əvvəllərində Rand Corporation-da işləyərkən məlumat şəbəkələri və onların strukturunun inkişafına dair fundamental tədqiqatlar aparmışdır. O, "paylanmış şəbəkələr" (distributed networks) anlayışını irəli sürmüş və bu yanaşma müasir internetin təməlini qoymuşdur. Baran, şəbəkə əlaqələrinin daha etibarlı olması və mərkəzləşdirilmiş strukturlardan daha sərfəli olan paylanmış sistemlərin üstünlüyünü vurğulamışdır. Bu nəzəriyyələr, şəbəkə arxitekturalarının dizaynında inqilabi dəyişikliklərə səbəb olmuşdur. Baran, həmçinin məlumatların itkisiz ötürülməsi və şəbəkə təhlükəsizliyi mövzularında da mühüm işlər görmüşdür. Onun təklif etdiyi "paket ötürülməsi" (packet switching) texnologiyası, internetin əsas fəaliyyət prinsiplərindən biri halına gəlmişdir. İrsi və tanınma Paul Baran, şəbəkə nəzəriyyəsi və internetin inkişafı sahəsindəki töhfələrinə görə geniş tanınır. O, bir çox mühüm mükafatlara və təltiflərə layiq görülmüşdür. Baran’ın işləri, yalnız akademik sahələrdə deyil, həm də praktiki tətbiqlərdə, xüsusilə internetin və kompüter şəbəkələrinin inkişafında böyük təsir göstərmişdir. Baranın ideyaları, günümüzün yüksək sürətli və paylanmış şəbəkə sistemlərinin təməlini qoymuş və bu sahənin inkişafına önəmli istiqamət vermişdir.
https://www.britannica.com/biography/Paul-Baran
https://www.internethalloffame.org/official-biography-paul-baran/
https://www.rand.org/pubs/articles/2018/paul-baran-and-the-origins-of-the-internet.html
https://lemelson.mit.edu/resources/paul-baran
https://computerhistory.org/profile/paul-baran/
https://www.internethalloffame.org/inductee/paul-baran/
https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Baran
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
