Patay döyüşü (1429) - Yüzillik Müharibənin ən mühüm döyüşlərindən biri. Fransızlar və İngilislər arasında baş vermişdir. Bu döyüş, Fransanın Jeanne d’Arcın rəhbərliyi altında İngiltərə ilə mübarizəsində əhəmiyyətli bir dönüş nöqtəsi olmuşdur. Döyüş 18 iyun 1429-cu ildə Fransanın şərqindəki Patay şəhəri yaxınlığında baş vermişdir. Yüzillik müharibənin konteksti Yüzillik Müharibə (1337–1453) İngiltərə və Fransa arasında baş vermiş, həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan son dərəcə mühüm bir mübarizə idi. İngiltərə və Fransa arasında Fransanın taxt-tacına sahib olma mübarizəsi, torpaq mülkiyyəti və daha çox strateji mövqelərin əldə edilməsi məqsədi güdülürdü. 1429-cu ildə Fransa çox çətin vəziyyətdə idi. İngilislər Fransanın çox böyük bir hissəsini işğal etmiş, yalnız Cənub-Şərq və bəzi digər bölgələrdə fransızlar hələ müqavimət göstərirdilər. Janna d’Arkın rolu Janna d’Ark, Fransız xalqı üçün bir simvol halına gəlmişdi. 1429-cu ilin əvvəllərində, hələ çox gənc olan Janna d’Ark, Tanrının ona Fransanı İngilislərdən azad etməyi tapşırdığını söyləmişdi. Bu səbəbdən, Fransız şahzadəsi Dauphin (sonradan Fransanın Şahı VII Charles) tərəfindən qəbul edilərək orduya qatıldı. Jeanne d’Arc, Fransanın cənub-şərqindəki Orleans şəhərini ingilislərdən azad etmək üçün böyük bir mübarizəyə rəhbərlik etdi və həmin döyüşdə böyük bir qələbə qazandı. Orleansın azad olunmasından sonra, Janna d’Ark Fransanın ən böyük qəhrəmanlarından birinə çevrildi və Dauphin, Parisin alınmasına başlanmasına rəhbərlik etmək üçün Fransanın ordusunu döyüşə hazırlamağa qərar verdi. Patay döyüşünün başlanğıcı Patay döyüşü, Fransızların Orleansın azad edilməsindən sonra, İngilislərin qarşısını almağa davam etməsi ilə bağlı yeni bir mərhələ idi. İngilislər, Fransanın mərkəzindəki bölgələri hələ də işğal altında saxlayırdılar və Fransızların Orleanda qələbə qazanmaları İngilisləri ciddi şəkildə təhdid edirdi. İngilislərin başında olan Richard Beauchamp, İngiltərə şahlığının generalı və Lancaster evinin lideri idi. O, Fransada geniş əraziləri ələ keçirmək və Fransanın daxili şəhərlərində İngiltərə hakimiyyətini bərqərar etmək niyyətində idi. İngilislərin Patay yaxınlığında böyük bir ordu toplaması, Fransızların bu hücuma qarşı güclü müqavimət göstərməsinə səbəb oldu. Döyüşün gedişi Fransızlar, Jeanne d’Arcın rəhbərliyində İngilislərin irəliləməsini dayandırmaq üçün qarşısına çıxmağa qərar verdilər. Fransız ordusu, təxminən 6,000-7,000 əsgərdən ibarət idi, amma müsbət tərəfi odur ki, onlar döyüşə yaxşı hazırlıqlı idilər. Jeanne d’Arc və digər Fransız komandirləri, topoqrafik üstünlük və tələsik hücum etməklə, İngilislərin təşkilatını pozmaq üçün çalışdılar. İngilislər döyüşə başladıqda, onlar yaxşı mövqelənməmiş və tələsməkdən dolayı Fransızların strateji üstünlüyünü nəzərə almamışdılar. Fransızlar sürətlə irəliləyərək İngilisləri sıxışdırdılar və döyüşün başlanğıcında İngilislər böyük itkilər verdilər. İngilislərin komandanlıq strukturu, Fransa ordusunun qəfil hücumlarına qarşı müqavimət göstərməkdə çətinlik çəkdi və çoxu döyüşü tərk edərək qaçmağa başladılar. Nəticə və əhəmiyyəti Patay döyüşü, İngiltərənin Fransada böyük bir qələbə əldə etməsinə imkan vermədi. Fransızlar 3,000-ə yaxın İngilis əsgərini öldürdü, yaralı və əsir götürdü, lakin Fransızlar daha çox əsgər itirmədilər. Bu döyüş Fransızların böyük bir hərbi və psixoloji qələbəsi oldu. Patay döyüşü ilə Fransızlar yalnız döyüşü qazandılar, eyni zamanda ingilislərin müharibə strategiyasını da ciddi şəkildə sarsıtdılar. Bu qələbə, Jeanne d’Arcın liderliyindəki Fransızların daha sonra Parisə doğru irəliləmələrinə və İngilislərin Fransada mövqelərini zəiflətmələrinə səbəb oldu. Döyüşün nəticəsi həm də Fransızların inamını artırdı və 1429-cu ilin sonlarına doğru, VII Charles Fransız taxtını bərpa etmək üçün daha da gücləndi. Patay döyüşü, Yüzillik Müharibədəki ən əhəmiyyətli dönüş nöqtələrindən biri hesab olunur və Fransızların İngiltərə qarşı olan mübarizəsində yeni bir mərhələni başlatdı. Janna d’Ark İrsi Patay döyüşü, Jeanne d’Arcın tarixdəki mövqeyini möhkəmləndirdi. O, Fransız xalqının qəhrəmanı, inancın və mübarizənin simvolu olaraq tanındı. Jeanne d’Arcın qazandığı qələbələr və onun döyüşlərdəki şücaəti, Fransız xalqının döyüşə olan motivasiyasını artırdı. Qeyd edək ki, Jeanne d’Arc 1431-ci ildə ingilislər tərəfindən tutularaq əsir alındı və cadulə suçlanaraq edam olundu. Lakin onun mirası əsrlər boyu yaşamağa davam etdi və 1920-ci ildə kilsə tərəfindən müqəddəs elan olundu. Patay döyüşü isə onun tarixdəki ən böyük zəfərlərindən biri olaraq qalır.
https://assassinscreed.fandom.com/wiki/Battle_of_Patay
https://www.britannica.com/topic/Battle-of-Patay
https://www.medievalists.net/2025/01/battle-patay-1429/
https://www.jeanne-darc.info/location/the-battle-of-patay-1429/#google_vignette
https://ageofempires.fandom.com/wiki/The_Battle_of_Patay
https://www.sparknotes.com/biography/joanofarc/section5/
https://www.britishbattles.com/one-hundred-years-war/battle-of-patay/?amp
Tarix : 16 fevral 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
