Panipat döyüşü - 14 yanvar 1761 tarixində Hindistanın Panipat bölgəsində, Maratha İmperiyası ilə Dəhlavi Səfəvi və onun müttəfiqləri olan əfqanlar arasında baş vermiş məşhur bir döyüş. Bu döyüş, Hindistan tarixində ən böyük və ən qanlı döyüşlərdən biri hesab olunur. Əsas tərəflər Marathalar: Maratha İmperiyası, Hindistanın cənubunda güclü bir dövlətdir və Hindistanın böyük hissəsini əhatə etməyə başlamışdı. Marathaların lideri Sadashiv Ballal idi. Əfqanlar (Dəhlavi Səfəvi): Əfqanların rəhbəri Ahmad Shah Durrani (və ya Ahmad Shah Abdali) idi. O, Fars İmperiyasının hüdudlarını genişləndirərək Hindistana hücum etmişdi. Döyüşün səbəbləri Marathaların Hindistanın cənubunda gücünü artırması, Şimalda Əfqanların nüfuzunu təhdid edirdi. Ahmad Shah Durrani, Marathaların gücünü qırmaq və Hindistanın şimalında öz hakimiyyətini bərpa etmək istəyirdi. Döyüşün gedişatı Döyüş, çox böyük bir miqyasda oldu. Marathalar sayca üstün olsalar da, Əfqanlar taktiki üstünlük qazandılar. Ahmad Shah Durrani'nin qoşunu, Marathaların zəif nöqtələrindən faydalandı. Əfqanlar, döyüşü çox yaxşı planladılar və Marathaların qoşununu zəiflətdilər. Nəticələr Marathaların məğlubiyyəti: Panipat döyüşü Marathaların ağır məğlubiyyəti ilə nəticələndi. Döyüşdə təxminən 100,000-dən çox insan həyatını itirdi, həm Marathalardan, həm də Əfqanlardan. Ahmad Shah Durraninin qələbəsi: Bu qələbə Əfqanların Hindistanın şimalında hökmranlığını daha da möhkəmləndirdi, amma nəticədə onların Hindistan üzərindəki təsiri uzun sürmədi. Maratha imperiyasının zəifləməsi: Bu döyüş Marathaların gücünün azalmasına və bir müddət Hindistanın cənubunda təsirli olmamalarına səbəb oldu. Ancaq uzun müddət sonra Marathalar yenidən qayıtdılar və Hindistanın bir hissəsini bərpa etdilər. Panipat döyüşü, Hindistan tarixində əhəmiyyətli bir döyüşdür və həm Maratha İmperiyasının, həm də Əfqanların talehində dönüm nöqtəsi olmuşdur.

İstinadlar

https://byjus.com/free-ias-prep/this-day-in-history-jan14/

https://testbook.com/ias-preparation/third-battle-of-panipat-ncert-notes

https://panipat.gov.in/the-story-of-3rd-battle-of-panipat/

https://www.oxfordbibliographies.com/display/document/obo-9780199791279/obo-9780199791279-0248.xml

https://pwonlyias.com/pyq/the-third-battle-of-panipat-was-fought-in-1761-why-were-so-many-empire-shaking-battles-fought-at-panipat-150-words-10-marks/

https://www.cheggindia.com/general-knowledge/third-battle-of-panipat/

https://www.tribuneindia.com/news/anniversary/the-third-battle-of-panipat-a-defining-moment-in-indian-history/

https://unacademy.com/content/karnataka-psc/study-material/history/third-battle-of-panipat/

Tarix : 8 fevral 2025

Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.