Pangasius sanitwongsei (ingiliscə Giant pangasius) - Adətən siam katfishi və ya Birma somu kimi tanınan, Pangasiidae ailəsinin üzvü olan balıq növü. Ekologiya Cənubi Asiyanın şirin su hövzələrində geniş yayılmış böyük şirin su balığı növüdür. Bu balıq, xüsusilə Thailanda, Laos, Kamboca və Vyetnamda ticarət məqsədilə yetişdirilən və çoxaldılan bir növdür. Taksonomiya Elmi adı: Pangasius sanitwongsei Ailə: Pangasiidae Cins: Pangasius Növ: sanitwongsei Tarix Pangasius sanitwongsei ilk dəfə 1965-ci ildə tədqiqatçı Phuttharaksa tərəfindən təsnif edilmişdir. Bu növ, xüsusilə cəsarətli ölçüləri və sualtı ekosistemlərdəki rolu ilə diqqət çəkir. Xüsusiyyətlər Pangasius sanitwongsei, nəhəng ölçüləri ilə tanınır, böyüklükdə 2-3 metrə qədər çata bilər və 200 kq-dan çox ola bilər. Üzəri hamar və qəhvəyi-yaşıl rəngdədir, ancaq bədənin alt hissəsi daha açıq rəngə sahibdir. Bu balıqda uzun, nazik baş və geniş ağzı var, bədəni isə uzanmış və düzəldilmişdir. Ucları isə bərk və kəskin üzgəcləri ilə bədənin hərəkətini daha çevik edir. Çoxalma Pangasius sanitwongsei balığı, təbii şəraitdə, xüsusilə geniş və dərin çaylar, göllər və digər şirin su hövzələrində çoxalır. Onlar qrup halında, mövsümi dövrlərdə, xüsusilə yağışlı mövsümün başlanğıcında çoxalır. Bu dövr təbiətdə suyun səviyyəsinin artması ilə əlaqədar olur və balıqların təbii çoxalması üçün əlverişli şərait yaradır. Pangasius sanitwongsei balıqları, ümumiyyətlə yumurtlayıcı balıqlardır və bütün yaşamaq dövrlərində yumurtlayırlar. Yumurtlama prosesinə çox sayda qadın və kişi balıq qatılır. Qadın balıqlar, bir çox yumurta buraxır, bunlar suyun üzərində asılı vəziyyətdə qalır. Bu yumurtalar suyun axınına və su təzyiqinə görə daha çox yayılır və sonradan yumurtalardan larvalar çıxır. Yumurtadan çıxan balıqların inkişaf dövrü suyun şəraitinə, xüsusən temperatur və qida mövcudluğuna bağlı olaraq dəyişir. Genellikle yumurtadan çıxdıqdan sonra bir neçə gün ərzində kiçik balıqlar planktonik vəziyyətdə qalırlar və suyun təbii qidaları ilə qidalanırlar. Bu dövr çox həssasdır, çünki balıqların sağ qalması suyun keyfiyyəti və digər ekoloji faktorlarla birbaşa əlaqəlidir. Pangasius sanitwongsei balığının akvakultura şəraitində çoxalması, təbiətdəki çoxalmadan fərqli olaraq daha nəzarət altında olur və su hövzələrinin idarə olunmasına yönəlir. Akvakulturada bu balığın çoxalması üçün xüsusi təlimlər və nəzarət şəraiti qurulmuşdur. Akvakulturada şərti yumurtlama dövrü, balıqların ideal şəraitdə (sabit temperatur, yüksək oksigen səviyyəsi, və yüksək qida keyfiyyəti ilə) çoxalmasına kömək edir. Bu şəraitdə, cütləşən balıqlar bir neçə dəfə yumurta buraxa bilər, lakin bu prosesi stimullaşdırmaq üçün onların təbii yaşayış mühitini təqlid edən şərtlər yaradılır. Akvakulturanın məqsədi ticarət məqsədli çoxalmadır və bu məqsədlə, balıqların yetişdirilməsi və nəsil artırılması üçün xüsusi su hövzələri və havuzlar istifadə olunur. Yumurtlama hovuzları yüksək sıxlıqlarla tənzimlənmiş və balıqların daha çox və tez bir zamanda yetişməsi üçün optimallaşdırılmışdır. Yetişdirilmə Prosesi Akvakulturada Pangasius sanitwongsei balığının çoxalması üçün əvvəlcə yaxşı seçilmiş ana balıqlar (qadın və kişi) istifadə olunur. Bu balıqlar arasında cütləşmə üçün uyğun olanlar seçilərək xüsusi hovuzlarda saxlanılır. Yumurtlama başlamazdan əvvəl balıqların qidalanması çox vacibdir. Balıqlara yüksək keyfiyyətli yemlər verilir, bu da onların çoxalma qabiliyyətini artırır və yumurta istehsalını sürətləndirir. Yumurtlama prosesi başlandıqda, qadın balıqların buraxdığı yumurtalar xüsusi filtr sistemləri ilə toplanır və saxlanır. Sonra, yumurtalar inkubasiya hovuzlarına köçürülür və burada larvaların inkişafı izlənilir. Bu hovuzlarda, larvaların inkişafı üçün suyun temperatura nəzarət edilir və suyun oksigen səviyyəsi daim qorunur. Larvalar bu mərhələdə çox həssasdır və onların sağlam böyüməsi üçün diqqətlə izlənilməlidir. Qidalanma Bu balıqlar çox vaxt qruplar şəklində hərəkət edir və sürətlə üzə bilirlər. Təbiətdə daha çox zooplanktonlar, balıq sürüləri və müxtəlif su canlıları ilə qidalanır. Yetişdirildikləri akvakultura mühitlərində isə onların bəslənməsində müvafiq qida rasionları ilə təmin edilir. IUCN tərəfindən 2007-ci ildə Threatened Species statusuna salınıb.
https://www.iucnredlist.org/species/15945/5324983
https://en.wikipedia.org/wiki/Giant_pangasius
https://fishbase.mnhn.fr/summary/pangasius-sanitwongsei
https://www.inaturalist.org/taxa/108337-Pangasius-sanitwongsei
https://animaldiversity.org/accounts/Pangasius_sanitwongsei/classification/
https://www.fishi-pedia.com/fishes/pangasius-sanitwongsei
https://www.gbif.org/species/5202478
https://www.nst.com.my/news/nation/2021/03/671766/invasive-fish-species-reared-abandoned-mines-moving-major-rivers
https://en.wikipedia.org/wiki/Environmental_Biology_of_Fishes
https://www.eol.org/pages/212455
Tarix : 22 yanvar 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
