Oskar Morgenstern - Avstriya-Amerika iqtisadçısı və oyun nəzəriyyəsinin inkişafında mühüm rol oynamış şəxsdir. O, ən çox, oyun nəzəriyyəsinin yaradılmasına və tətbiqinə verdiyi töhfələrlə tanınır. Morgenstern, iqtisadi nəzəriyyələrini analitik olaraq formalaşdırmış və əməkdaşlıq etdiyi oyun nəzəriyyəsinin təməllərini, John von Neumann ilə birlikdə qoymuşdur. Erkən həyat və təhsil Oskar Morgenstern Avstriyanın Vyana şəhərində doğulmuşdur. O, əvvəlcə Vyana Universitetində hüquq və iqtisadiyyat üzrə təhsil almış, daha sonra bu sahədə təhsilin dərinləşdirilməsinə qərar vermişdir. Vyanada aldığı təhsil, Morgensterni iqtisadiyyat və oyun nəzəriyyəsi sahəsindəki dərin anlayışları və tədqiqatları üçün bir təməl yaratmışdır. Oskar Morgenstern, həmçinin Avstriyanın o dövrdəki digər iqtisadçıları ilə yaxından işləyib və bu təcrübə onun gələcəkdəki karyerasına böyük təsir göstərmişdir. Onun iqtisadi nəzəriyyəyə olan marağı, oyun nəzəriyyəsinin tətbiqinə böyük maraqla başlamışdır. Tədqiqatlar və töhfələr Morgenstern, oyun nəzəriyyəsinin qurulmasında əsas rol oynayan şəxslərdən biridir. 1944-cü ildə John von Neumann ilə birlikdə yazdığı "Theory of Games and Economic Behavior" adlı əsəri, oyun nəzəriyyəsinin əsasını qoymuş və iqtisadiyyatda və sosial elmlərdə yeni yanaşmalara səbəb olmuşdur. Bu əsər, iqtisadiyyatda rasionallığın və fərdlərin və ya firmaların qarşılıqlı qərarlarını necə modelləşdirəcəyini izah edən ilk ciddi işlərdən biri olmuşdur. Oyun nəzəriyyəsi, fərdlərin və qrupların resurslar, məlumat və səlahiyyətlər üzərində mübarizə apardığı vəziyyətləri analiz edir və bu nəzəriyyə iqtisadiyyatda, siyasətdə, hüquqda və bir çox digər sahələrdə tətbiq edilmişdir. Morgenstern və von Neumann, oyun nəzəriyyəsinin müxtəlif növlərini nəzərdən keçirərək, təbii və sosial elmlərdə yeni düşüncə tərzlərinin inkişafına səbəb olmuşdur. Morgenstern həmçinin iqtisadiyyatın rasionallıq, informasiya və qərar qəbuletmə sahələrində müxtəlif yanaşmaların inkişafına töhfə vermişdir. Onun tədqiqatları, mikroiqtisadiyyatdan tutmuş, daha geniş sosial elmlər sahələrinə qədər geniş yayılmışdır. Son həyat və irsi Oskar Morgenstern, 1977-ci ildə ABŞ-da vəfat etmişdir. Onun oyun nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələr, hələ də iqtisadçılar, siyasətçilər və sosial elmlər üzrə tədqiqatçılar tərəfindən geniş şəkildə istifadə edilir. O, müasir iqtisadiyyatın inkişafında və fərdi qərarların təhlilindəki roluna görə, çoxsaylı təqdirlərə layiq görülmüşdür. Morgensterni irsi, rasionallıq, qərar qəbuletmə və qarşılıqlı əlaqələr məsələlərini daha dərindən anlamağa imkan verir. Onun nəzəriyyələri yalnız iqtisadiyyatda deyil, eyni zamanda siyasət, beynəlxalq əlaqələr və digər sosial elmlər sahələrində də geniş tətbiq tapmışdır. Oskar Morgensternin tədqiqatları və əsərləri, iqtisadi nəzəriyyə və oyun nəzəriyyəsinin mühüm sütunlarını təşkil edir və bu sahələrdəki gələcək inkişaflara təkan vermişdir.
https://mathshistory.st-andrews.ac.uk/Biographies/Morgenstern/
https://www.britannica.com/money/Oskar-Morgenstern
https://www.informs.org/Explore/History-of-O.R.-Excellence/Biographical-Profiles/Morgenstern-Oskar
https://www.econlib.org/library/Enc/bios/Morgenstern.html
https://www.hetwebsite.net/het/profiles/morgenstern.htm
https://www.privatdozent.co/p/oskar-morgensterns-transformation
https://en.wikipedia.org/wiki/Oskar_Morgenstern
Tarix : 15 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
