Orqanik Memarlıq - 20-ci əsrin əvvəllərində Amerikalı memar Frank Lloyd Wright tərəfindən inkişaf etdirilmiş bir memarlıq fəlsəfəsi və üslubudur. Bu yanaşma, binaların təbii mühitlə harmoniyada olmasını, təbii materiallardan istifadə edilməsini və insanın təbiətlə əlaqəsini vurğulayır. Orqanik memarlıq, yalnız binaların forması və funksiyası ilə deyil, həm də onların ətraf mühitlə qarşılıqlı əlaqəsi ilə məşğul olur. Bu üslub, memarlıqda təbii və insan mərkəzli bir yanaşma təqdim edir. Tarixi arxa plan Orqanik memarlıq, 20-ci əsrin əvvəllərində Frank Lloyd Wright tərəfindən inkişaf etdirilmişdir. Wright, bu yanaşmanı "təbiətlə harmoniyada olan memarlıq" kimi təsvir etmişdir. Onun fikrincə, binalar təbii mühitdən ayrılmamalı, əksinə onun bir hissəsi kimi görünməli və yaşamalıdır. Wright, bu fəlsəfəni özünün ən məşhur əsərlərində, məsələn, Fallingwater (Kaufmann Evi) və Taliesin kimi layihələrdə tətbiq etmişdir. Orqanik memarlıq, təkcə Wright tərəfindən deyil, həmçinin digər memarlar, məsələn, Alvar Aalto, Antoni Gaudí və Louis Sullivan kimi şəxslər tərəfindən də inkişaf etdirilmişdir. Bu üslub, müasir memarlıqda da öz təsirini göstərir və təbii mühitlə harmoniyada olan binaların tikintisində istifadə olunur. Orqanik memarlığın əsas prinsipləri Orqanik memarlıq, aşağıdakı əsas prinsiplər ətrafında qurulur: Təbiətlə harmoniya: Binalar, təbii mühitlə harmoniyada olmalı və ətraf mühitdən ayrılmamalıdır. Bu, binaların forması, materialları və yerləşdiyi ərazinin xüsusiyyətləri ilə əlaqədardır. Təbii materialların istifadəsi: Orqanik memarlıqda təbii materiallar, məsələn, ağac, daş, gil və şüşə geniş istifadə olunur. Bu materiallar, binaların təbii mühitlə uyğunlaşmasını təmin edir. Formanın funksiyaya tabe olması: Binaların forması, onların funksiyasına uyğun olmalıdır. Bu, binaların estetik və funksional olmasını təmin edir. İnsan mərkəzli dizayn: Orqanik memarlıq, insanın ehtiyaclarını və rahatlığını əsas götürür. Binalar, insanların yaşayışı üçün rahat və sağlam mühit yaratmalıdır. Açıq planlı interyer: Orqanik memarlıqda açıq planlı interyerlər geniş istifadə olunur. Bu, binaların daha geniş və işıqlı görünməsini təmin edir. Orqanik memarlığın tətbiqi Orqanik memarlıq, həm yaşayış binalarında, həm də ictimai strukturlarda tətbiq olunur. Bu üslub, xüsusilə təbii mühitdə yerləşən binalar üçün ideal hesab edilir. Orqanik memarlıq, həmçinin müasir yaşıl binalar və ekoloji memarlıq layihələrində də geniş istifadə olunur. Məşhur nümunələr Fallingwater (Kaufmann Evi), Pensilvaniya: Frank Lloyd Wright tərəfindən 1935-ci ildə tikilmiş bu ev, orqanik memarlığın ən məşhur nümunələrindən biridir. Ev, şəlalənin üzərində yerləşir və təbii mühitlə tam harmoniyada olan bir dizayna malikdir. Taliesin, Viskonsin: Frank Lloyd Wright tərəfindən tikilmiş bu yaşayış və iş məkanı, orqanik memarlığın ən əlamətdar nümunələrindəndir. Taliesin, təbii materiallar və açıq planlı interyer ilə fərqlənir. La Sagrada Família, Barselona: Antoni Gaudí tərəfindən tikilmiş bu kilsə, orqanik memarlıq elementlərini özündə birləşdirir. Kilsə, təbii formalar və dekorativ elementlər ilə tanınır. Orqanik memarlığın təsiri Orqanik memarlıq, 20-ci əsrin əvvəllərində geniş yayılsa da, sonradan digər memarlıq üslublarının yüksəlişi ilə populyarlığını itirdi. Lakin, bu üslubun təsiri, müasir memarlıqda hələ də hiss olunur. Xüsusilə, ekoloji memarlıq və yaşıl binalar layihələrində bu üslubun elementləri hələ də istifadə olunur. Orqanik memarlıq, təbiətlə harmoniyada olan, təbii materiallardan istifadə edən və insan mərkəzli bir memarlıq yanaşmasıdır. Bu üslub, Frank Lloyd Wright və digər memarlar tərəfindən inkişaf etdirilmişdir və müasir memarlıqda öz təsirini göstərir. Orqanik memarlıq, həm yaşayış binalarında, həm də ictimai strukturlarda geniş tətbiq olunaraq, memarlıq tarixində özünəməxsus yerini qoruyur. Bu üslub, hələ də bəzi müasir layihələrdə öz təsirini göstərir və memarlıq dünyasında maraq doğurur.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECB8QAQ&url=https%3A%2F%2Fen.wikipedia.org%2Fwiki%2FOrganic_architecture&usg=AOvVaw0PdcKNN6eRgAKD_MQBIWAY&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECCIQAQ&url=https%3A%2F%2Fparametric-architecture.com%2Forganic-architecture-harmony-between-nature-and-built-enviorment%2F%3Fsrsltid%3DAfmBOoocqrf9C04epfVHVdwd1ON5DoDYbm5AOgZUcde_x2ckLgHxZuzO&usg=AOvVaw1GnHR6a0yS1WePdP7EdL0h&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECF8QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.guggenheim.org%2Fteaching-materials%2Fthe-architecture-of-the-solomon-r-guggenheim-museum%2Forganic-architecture&usg=AOvVaw3TLZA-akGfWOuzF6JY1GUr&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECFAQAQ&url=https%3A%2F%2Fbedthreads.co.nz%2Fblogs%2Fjournal%2Forganic-architecture&usg=AOvVaw3CzWbSctkkIW0pgxGBrWxc&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECF0QAQ&url=https%3A%2F%2Friluxa.com%2Fblog%2Fdesign-trends-3%2Fwhat-is-organic-design-158%3Fsrsltid%3DAfmBOorov9EAXoc2Hc3SYx99SOt57fXO_eY0_jZaUeTrpokpr-pz8MJp&usg=AOvVaw2Cu0EBDWnkQbZl3WSjoq4t&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECE8QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.pbs.org%2Fkenburns%2Ffrank-lloyd-wright%2Fessay-organic-architecture&usg=AOvVaw06DgtlDQcKEnZMB6LxQVyL&opi=89978449
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjSxZGzhYqMAxWXQ_EDHTkaKuQQFnoECF4QAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.masterclass.com%2Farticles%2Forganic-architecture-guide&usg=AOvVaw25fisW2EmI-IsxhJUFnteN&opi=89978449
Tarix : 14 mart 2025
Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır.
